هانیزاده در گفتوگو با ایلنا تشریح کرد:
جایگاه سودان در ادبیات نظامی و امنیتی اسرائیل /پیامد حضور تلآویو برای کشورهای شاخ آفریقا/ امکانسنجی وقوع کودتا توسط نظامیان اسلامگرا
کارشناس مسائل بینالملل گفت: رهبران سودان اعلام کردند که اسرائیل قرار است در مسائل کشاورزی و بازسازی سودان مشارکت کند و این خبر به معنای حضور فیزیکی صهیونیستها در خارطوم و شمال آفریقا خواهد بود.
«حسن هانیزاده» کارشناس مسائل بینالملل در تشریح دلایل و پیامدهای عادیسازی روابط اسرائیل و سودان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: عادیسازی روابط سودان و اسرائیل از مدتها پیش قابل پیشبینی بود و دادههای بسیار زیادی وجود دارد که حتی در زمان عمرالبشیر، پیشنهادهایی به خارطوم برای اجرایی شدن این روابط داده شده بود. زمانی که «عبدالله حمدوک» در زمان عمرالبشیر، ریاست سازمان اطلاعات سودان را برعهده داشت، دیدارهایی با رؤسا و مقامهای امنیتی اسرائیل به خصوص رئیس موساد ترتیب داده بود و در این مدت تلاش میکرد تا بحت روابط دوجانبه را در پشت پرده پیگیری کند. در آن زمان عمرالبشیر نمیخواست این پروژه به نام او عملیاتی شود و با این مساله مخالفت کرده بود. به همین دلیل شاهد طراحی و مهندسی یک کودتا توسط ایالات متحده و عربستان علیه او بودیم که در نهایت موجب شد تا البشیر در سودان سقوط کند. بر این اساس سقوط عمرالبشیر در خارطوم را باید یک امتیاز بزرگ برای اسرائیل دانست؛ چراکه دیگر کسی مانع عادیسازی روابط تلآویو با خارطوم نبود و آنها به راحتی میتوانستند پروژه خود را عملیاتی کنند.
وی ادامه داد: توجه داشته باشید که جغرافیای سودان و موقعیت آن در شمال آفریقا به علاوه هممرز بودن این کشور با مصر، برای اسرائیلیها به شدت مهم است. ساختار سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی به خوبی میدانست که اگر با سودان وارد مناسبات علنی و عادی شود به راحتی میتواند بر کشورهایی مانند تونس، الجزایر، اتیوپی، لیبی و حتی مصر کنترل داشته باشد. به همین دلیل سودان را باید یکی از مهمترین، کلیدیترین و استراتژیکترین جغرافیای مد نظر اسرائیل دانست. در این میان رهبران سودان پس از اعلام خبر عادیسازی روابط با اسرائیل اعلام کردند که این رژیم قرار است در مسائل کشاورزی و همچنین بازسازی سودان مشارکت کنند و این خبر به معنای حضور فیزیکی تلآویو در خارطوم و شمال آفریقا خواهد بود. شکی وجود ندارد که این حضور با هماهنگی عربستان و ایالات متحده صورت خواهد گرفت اما در راستای همین مسأله باید توجه داشت که عادیسازی روابط میان دو طرف میتواند به یک برگ برنده برای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تبدیل شود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: ترامپ بلافاصله پس از اعلام خبر عادیسازی روابط میان اسرائیل و سودان، با مقامهای دو طرف تماس گرفت و به آنها این موضوع را تبریک گفت و به نوعی این پیام را به دنیا و افکار عمومی داخل آمریکا مخابره کرد که رئیس جمهوری آمریکا، محور اصلی این توافق و تدارکدهنده آن بوده است. این یک اقدامِ کاملاً مشهود در آستانه انتخابات ریاستجمهوری بود که ترامپ در حال بهرهبرداری از آن به نفع خود است. طبیعی است که گام بعدی، برقراری پروازهای مستقیم میان تلآویو و خارطوم خواهد بود و پس از آن مناسبات اقتصادی و همچنین بازگشایی سفارتها رقم خواهد خورد. توجه داشته باشید که سودان در وضعیت کنونی به دلیل مسائل امنیتی، آمادگی کامل دارد که با اسرائیل پایگاه مشترک نظامی و اطلاعاتی بنا کند و همین موضوع میتواند در میانمدت و بلندمدت حضور اسرائیل در سایر کشورهای آفریقایی و همسایگان سودان را رقم بزند.
هانیزاده افزود: عادیسازی روابط با سودان به این جهت برای اسرائیل اهمیت دارد که آنها توانستهاند بخشی از پروژه تاریخی و رویایی خود یعنی از «نیل تا فرات» را عملیاتی کنند. توجه داشته باشید که یک سوی این رویای تاریخی یعنی رود نیل که در قاره آفریقا و شمال این جغرافیا قرار دارد و اسرائیلیها نزدیک این موقعیت شدهاند اما در بحث فرات که سوی دیگر این پروژه به حساب میآید، رژیم صهیونیستی به دنبال آن است تا بتواند روابط خود با عراق را علنی و عادی کند. این اتفاقات در حالی رقم میخورد که در داخل سودان اعتراضهای گستردهای نسبت به این مسأله و روابط با اسرائیل رقم شکل گرفته است. توجه کنید که سودان کانون حضور اسلامگرایان و به خصوص جریان اخوانالمسلمین به حساب میآید و این جریان در طول ۷۰ سال گذشته یکی از قطبهای سیاسی و اجتماعی سودان به حساب میآمد که عمرالبشیر هم از درون آنها بیرون آمد و نهایتاً به این جریان پشت پا زد. به همین دلیل احتمال عمیقتر شدن خیزشها و اعتراضها علیه قرارداد عادیسازی این کشور با اسرائیل زیاد است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: برخی معتقدند جریانهای سیاسی و دینی سودان منتظر اعلام نتایج انتخابات آمریکا هستند تا پس از آن بتوانند هزینه و فایده اقدامهای خود را محاسبه کنند. مشکل دیگری که پیش روی مقامهای این کشور قرار دارد، دودستگی در ارتش سودان است. توجه داشته باشید حکومت فعلی که نظامیان آن را در دست دارند، موقت است و در اینجا مشکل دیگر این است که طیفی از ارتش به سمت اسلامگرایان گرایش دارند. به همین دلیل اگر اوضاع امنیتیتر شود و حجم اعتراضها افزایش پیدا کند، بیم آن وجود دارد که شاهد یک کودتا توسط نظامیانی باشیم که با ساختار و اقدامهای فعلی هماهنگ نیستند. اسلامگرایان در حال سبک و سنگین کردن اوضاع، هزینهها و فایدهها هستند. آنها معتقدند که اگر کمکهای مالی عربستان، امارات و آمریکا وارد خارطوم نشود، احتمال درگیریها و کودتا وجود دارد و به همین دلیل است که میبینیم ایالات متحده برای آرام کردن افکار عمومی سودان و افزایش وجاهت دولت نظامی فعلی، وعده به خارج کردن نام سودان از فهرست کشورهای حامی تروریسم داده است.