رئیس مرکز عربی مطالعات ایران در گفت‌وگو با ایلنا:
بیانیه کاخ‌سفید درباره عراق، رسماً منافع ایران را هدف گرفته است/طرح سازمان‌ملل برای اصلاحات با سهم‌خواهی احزاب روبه‌رو می‌شود
رئیس مرکز عربی مطالعات ایران گفت: ایالات متحده و سازمان ملل به صورت جداگانه در حال بایکوت نخست‌وزیر عراق هستند و علاوه بر هدف گرفتن منافع ایران، نوعی مداخله سیاسی به حساب می‌آید.
«محمدصالح صدقیان» رئیس مرکز عربی مطالعات ایران در تشریح ابعاد طرح پیشنهادی سازمان ملل برای حل بحران عراق در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهارکرد: طرح دفتر سازمان ملل در عراق (یونامی) در فضایی مطرح شده که به موازات آن بیانیه بسیار خطرناکی از سوی کاخ سفید در مورد اوضاع فعلی عراق منتشر شده است. بر اساس اخبار و داده‌های موجود، روز گذشته رئیس دفتر سازمان ملل در عراق با مرجعیت این کشور دیدار داشته و طرح این سازمان برای حل بحران فعلی در عراق را مطرح کرده است. باید متوجه بود که آیت‌الله سیستانی هیچ دیداری با مسئولان عراقی نداشته و فقط با شخصیت‌های خارجی دیدار می‌کند اما پس از اتمام این دیدار، موضع ایشان در مورد طرح سازمان ملل منتشر شد که نشان می‌دهد آقای سیستانی این طرح را به نوعی مورد تایید قرار داده است؛ هر چند سازمان ملل اعلام کرده که آیت‌الله سیستانی درباره جدی نبودن احزاب سیاسی برای اصلاحات نگران هستند. مرجعیت عراق و نمایندگان آن تظاهرات مردم را به عنوان مطالبات به‌حق مورد تایید قرار دادند اما مساله تنها موضع ایشان نیست؛ بلکه آنچه اوضاع را بسیار خطرناک می‌کند بیانیه‌ای است که کاخ‌سفید اخیراً در مورد وضعیت فعلی عراق صادر کرده است.
وی ادامه داد: در بیانیه کاخ سفید که باید آن را یکی از اسناد بسیار مهم و البته مهندسی شده بدانیم، کاملاً آشکار است که هدف آنها تغییر نخست‌وزیر عراق است. متن این بیانیه دقیقاً نشان می‌دهد که واشنگتن به دنبال مداخله آشکار در ساختار سیاسی عراق است و اگر تا روزهای گذشته آن را به صورت آشکار علنی نمی‌کرد اما حالا کاملاً این پیام را به دنیا مخابره می‌کند که به دنبال مداخله و تغییر ساختار قدرت در عراق است. در این میان بسیاری از کشورها با اتخاذ مواضع و صدور بیانیه‌های مختلف خواستار بازگشت صلح در عراق بودند اما بیانیه‌ای که توسط کاخ سفید منتشر شد به صورت کامل برخلاف تمام مواضع کشورهای دیگر بود و به حدی خطرناک است که نمی‌توان قدرت تخریبش را محاسبه کرد.
این تحلیلگر ارشد مسائل عراق با بیان اینکه بیانیه کاخ‌سفید در مورد اوضاع عراق مصداق بارز مداخله سیاسی به حساب می‌آید، گفت: اگر بخواهم صراحتاً در مورد وضعیت فعلی عراق صحبت کنم یا اینکه بخواهیم بیانیه کاخ‌سفید را تحلیل کنیم کاملاً واضح است که ایالات متحده به دنبال هدف قرار دادن منافع ایران در عراق است که این موضوع می‌تواند آینده سیاسی و امنیتی عراق را با مشکل روبه‌رو کند. کاخ‌سفید در بیانیه خود به صورت رسمی اعلام کرده که خواهان تغییر نخست وزیری و انحصار سلاح در دست دولت است که تمامی این مسائل را با پوشش طرح دفتر سازمان ملل در عراق برای حل بحران این کشور به افکار عمومی القا کرده است. اینکه موضع مرجعیت عراق در مورد طرح سازمان ملل چه خواهد بود فعلاً نامشخص است. اما باید توجه داشت که طرح سازمان ملل با دولت آمریکا هماهنگ است؛ چراکه بیانیه کاخ‌سفید به نوعی با آن هم‌پوشانی دارد.
صدقیان افزود: اگر فرض را بر این بگذاریم که مرجعیت عراق این طرح را قبول کند پس از آن شاهد ارجاع این مساله به پارلمان و طیف‌های سیاسی حاضر در آن خواهیم بود. در آنجا مطمئنا اختلاف‌هایی بر سر طرح وجود خواهد داشت اما مشکل فقط این طرح نیست بلکه همانطور که گفته شد مشکل اصلی بیانیه کاخ‌سفید است. در ادبیات سیاسی، بیانیه صادر شده از سوی عالی‌ترین نهاد یک کشور نه تنها به عنوان یک موضع سیاسی قلمداد می‌شود بلکه می‌تواند راهبرد سیاسی، امنیتی و اقتصادی یک دولت در مورد پرونده‌ای خاص را به تصویر بکشد. از این جهت کاملاً مشخص است که موضع و راهبرد ایالات متحده در مورد وضعیت فعلی عراق چیست. اینکه در چنین سطحی و با چنین ادبیاتی عراق و اوضاع و احوال آن از سوی آمریکا مورد هدف قرار بگیرد کاملاً نشان می‌دهد که واشنگتن در حال مداخله آشکار و خطرناک در عراق است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که دفتر سازمان ملل در عراق از آیت‌الله سیستانی در مورد طرح اصلاحات تایید گرفته است؛ این به معنی آن است که طرح آنها به نوعی در پارلمان تایید خواهد شد. باید متوجه بود که سازمان ملل به عنوان یک سازمان بی‌طرف وارد پرونده عراق شده و از سوی دیگر باید توجه کنیم که آیت‌الله سیستانی از سال‌ها قبل موافق فعالیت این نهاد بین‌المللی در عراق بوده که احتمال رای آوردن این طرح را افزایش می‌دهد. مساله فعلی و بسیار مهم، تغییر نخست‌وزیر و قانون اساسی در عراق است؛ کُردها خواهان تغییر قانون اساسی عراق نیستند و از سوی دیگر هر سه طیف (کردها، شیعیان و اهل تسنن) مستقر در ساختار سیاسی این کشور نمی‌خواهند قانون اساسی عراق از پارلمانی به ریاستی تغییر شکل دهد. اما باز هم تاکید می‌کنم، مساله این است که بیانیه ایالات متحده در مورد عراق نشان دهنده نقشه راه واشنگتن برای این کشور است. باید دید سناریوی آنها برای پست‌های اجرایی (خصوصاً نخست‌وزیر) این کشور چیست که به نظر می‌رسد این بیانیه اوضاع را بسیار پیچیده‌تر خواهد کرد. تا جایی که شاهد تقابل واضح آمریکا با ایران در زمین عراق هستیم و به نظر می‌رسد ایالات متحده (به خصوص دولت ترامپ) در رابطه با این موضوع عقب‌نشینی نخواهد کرد.
