آمریکا و اسرائیل از بازگشایی گذرگاه القائم عصبانی هستند، چرا؟

« سیدرضا قزوینی غرابی» تحلیلگر ارشد مسائل عراق طی یادداشتی برای ایلنا به تشریح دلایل و اهداف بازگشایی گذرگاه القائم – بوکمال در مرز عراق و سوریه پرداخت که به شرح ذیل از نظر می‌گذرد:

گذرگاه القائم (البوکمال) یکی از استراتژیک‌ترین معابر مرزی برای دو کشور عراق و سوریه به حساب می‌آید که برای چند سال در اختیار تروریست‌های داعش بوده است. در زمان فعالیت داعش هم این منطقه نقطه اصلی جابه‌جایی عناصر گروه میان عراق و سوریه بوده است. اکنون پس از شکست نظامی داعش و تأمین نسبی امنیت مناطق موازی دو طرف گذرگاه مورد اشاره، شاهد بازگشایی مجدد آن توسط بغداد و دمشق بودیم.

منافع اقتصادی دو طرفه، جابه‌جایی زمینی زائران، اتصال عراق به مدیترانه، و اهداف امنیتی و نظامی که باعث اتصال تهران به بیروت می‌شود، از جمله اهدافی بوده که باعث شده این گذرگاه مجدداً آغاز به کار کند.

براساس توافق‌های صورت گرفته، قرار است روزانه ۶۰۰ کامیون و تریلی از دو طرف به داخل مرزهای یکدیگر با هزاران تن کالا عبور کنند. این موضوع علاوه بر ایجاد پویایی اقتصادی برای دو کشور باعث ترانزیت ارزان‌تر کالا می‌شود. از سوی دیگر عراق هم می‌تواند بخش قابل توجهی از صادرات خود را از مسیر زمینی به بندر طرطوس سوریه ارسال کند. همچنانکه این گذرگاه می‌تواند به مثابه دروازه‌ای برای صدور کالاهای ایرانی به سوریه و حتی لبنان و مدیترانه مورد بهره‌برداری قرار بگیرد.

بدون تردید هنوز برای سخن گفتن از بهره‌برداری کامل از این گذرگاه تا زمان تأمین مطلق امنیت زود است؛ اما اصل بازگشایی این گذرگاه قطعاً تهدید به شمار نمی‌رود و به سود بغداد، دمشق و دوستان آنها خواهد بود. اما نکته مهم این است که بازگشایی این گذرگاه برای آمریکا و اسرائیل قابل قبول نیست و آن را تهدید برای این رژیم و راهی برای تقویت ایران و گروه‌های هم‌پیمان آن و دولت سوریه می‌دانند.

آمریکا و اسرائیل بارها از ضرورت دور نگاه داشتن هم‌پیمانان ایران از گذرگاه قائم سخن گفته بودند و بمباران‌های متعدد مناطق نظامی اطراف آن، نشان‌دهنده همین نگرانی آمریکا و رژیم صهیونیستی است. بازگشایی القائم در عمل از اهمیت گذرگاه الولید (التنف) که در اختیار آمریکا است، خواهد کاست. بنابراین آنچه ممکن است امنیت این گذرگاه را تهدید کند، تحرک احتمالی نیروهای هم‌پیمان آمریکا در شرق فرات یعنی کردها برای تسلط بر آن است. علاوه بر اینکه بمباران‌های آمریکا یا اسرائیل هم یکی از شیوه‌هایی خواهد بود که ممکن است فعالیت این معبر را تحت الشعاع قرار دهد.