مومنی در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:
تحقق وعده‌های اردوغان پس از همه‌پرسی زیر ذره‌بین اروپا قرار می‌گیرد/ احتمال گفت‌وگو با پ.ک.ک پس از پیروزی آک‌پارتی
اقتصاد و توریسم دو عنصر اصلی است که پ.ک.ک و اتحادیه اروپا در آن دخیل هستند و رابطه مستقیم با امنیت دارد و به احتمال زیاد این دو محور پس از همه‌پرسی در کانون توجه رئیس‌جمهوری قرار خواهد گرفت.
«قاسم مومنی» کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به برگزاری همه‌پرسی ۱۶ آوریل ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: همه‌پرسی قانون اساسی ترکیه را باید یکی از مهمترین و با اهمیت‌ترین رخدادهای ترکیه دانست. چراکه قبل از برگزاری همه‌پرسی شاهد وقوع یکسری از مسائل و رویدادها بودیم و پس از برگزاری آن بدون تردید هم در عرصه بین‌الملل و هم در عرصه داخلی ترکیه نظاره‌گر یکسری از وقایع خواهیم بود. چراکه اردوغان از گذشته برای تغییر قانون اساسی ترکیه و مطرح کردن ۱۸ متمم جدید وارد میدان شد که این موضوع بدون تردید افزایش اختیارات وی رابه دنبال خواهد داشت که در این مسیر پارلمان ترکیه هم با وی همراه و هم‌نظر است.
وی ادامه داد: رئیس جمهوری ترکیه تضمین داده است پس از آن که در همه‌پرسی ۱۶ آوریل پیروز میدان شد، تمامی مشکلات اقتصادی، بیکاری و تمام مسائل و چالش‌ها را رفع کند و بر آنها فائق آید که این خود می‌تواند یکی از سوژه‌های تحلیلگران و ذره‌بین رسانه‌های جهان باشد تا ببینند که وی چگونه می‌خواهد پس از همه‌پرسی به وعده‌های خود عمل کند. اما باید توجه داشت که در این بین چیزی حدود ۱۵۰ هزار نفر بعد از کودتا کنار گذاشته شدند و همچنین احزاب مخالف مانند حزب دموکراتیک خلق‌ها، جمهوری‌خواهان و لائیک‌ها یکی پس از دیگری به حاشیه رانده شدند که علت آن را ارتباط با گولن یا طرفداری از پ.ک.ک اعلام کرده‌اند که این موضوع می‌تواند در میزان و کیفیت رای‌دهندگان تاثیرگذار باشد.
رئیس جمهوری ترکیه بسیاری از دوستان و نزدیکان خود مانند عبدالله گل را به حاشیه راند تا بتواند بدون هیچ مانعی به اهداف خود دست پیدا کند. در این راسته تعطیل شدن روزنامه‌ها یا تهدید خبرنگاران و مدیران مسئول رسانه‌های ترکیه یا از کار برکنار شدند یا اینکه به زندان رفتند. این مدل از ادبیات و راهبرد را باید نوعی کانالیزه کردن سیاست‌ها و هدایت افکار عمومی بر اساس اهداف حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان دانست. چراکه در واقع رسانه‌های منتقد در کارزار حضور ندارند که بتوانند اردوغان و نظام حاکمیتی موجود را به چالش بکشند. به گونه‌ای که آنها معتقدند اردوغان با تحریک حس ناسیونالیسم ترکی، در حال تثبیت جایگاه خود و حزب حاکم است.
این تحلیلگر مسائل ترکیه با تاکید بر اینکه وضعیت ترکیه پس از همه‌پرسی در حالتی نامفهوم و مبهم قرار دارد، گفت: برای بسیاری از مخالفان و حتی بخشی از موافقان اردوغان و حزب عدالت و توسعه این پرسش به وجود آمده است که در صورت تغییر قانون اساسی و موفقیت اردوغان در همه‌پرسی امروز چه سرنوشتی در انتظار ترکیه خواهد بود؟ به بیانی بهتر آنها در این فکر هستند که با افزایش اختیارات رئیس‌جمهوری اگر اردوغان روزی از قدرت کناره‌گیری کند یا مردم شخص دیگری را به عنوان رئیس‌جمهور برگزینند، چه سرنوشتی در انتظار آنها و آیندگانشان خواهد بود. در اینجا به نظر می‌رسد که با توجه به همراه بودن افکار عمومی با اردوغان نگرانی‌های داخلی همچنان به قوت خود باقی است اما اینکه چه زمانی و در چه مکانی این ناهنجاری‌ها رخ عیان کند، واقعاً مشخص نیست.
بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بر این عقیده هستند که اردوغان در تلاش است تا بتواند ساختاری همانند ساختار سیاسی روسیه و پوتین را در ترکیه بنا کند. به گونه‌ای که آنها معتقدند، پوتین پس از کنار رفتن یلتسین به نوعی یک حکومت یکطرفه با رهبری خود در مسکو را دنبال می‌کند و از این جهت اردوغان را هم همانند وی می‌دانند که درصدد است در ترکیه جاودانه بر سر حکومت بماند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: شکاف‌های گسترده‌ای مانند جدال با اتحادیه اروپا، اختلاف‌های داخلی و اقتصادی مشکلات پیش‌روی اردوغان خواهد بود. اما باید توجه داشت که این همه‌پرسی به نفع وی رقم خواهد خورد. چراکه اردوغان اگر تنها یک درصد می‌دانست که برنده این همه‌پرسی نخواهد شد، بدون هیچ تردیدی راه حل دیگری را انتخاب می‌کرد. در این بین مساله کردها و پ.ک.ک هم یک چالش اصلی به شمار می‌آید. احتمال دارد که اردوغان پس از پیروزی در همه‌پرسی، برای حل مشکلات ترکیه با اتحادیه اروپا و پ.ک.ک وارد گفت‌وگوی مجدد شود. چراکه کردها و حتی آن کسانی که طرفدار پ.ک.ک هستند، بخشی از مردم ترکیه محسوب می‌شوند و البته حمایت‌های آمریکا از کردها هم تاثیرگذار است. بنابراین نیاز ترکیه به توریسم و رابطه مستقیم آن با اقتصاد متغیر کردها و اتحادیه اروپا را بیش از پیش برجسته می‌کند.
