بررسی اثرات حضور سوئد در پیمان آتلانتیک شمالی و ادامه تحولات اوکراین

به گزارش ایلنا، «جیمز ماهون» استاد علوم سیاسی در کالج ویلیامز در آمریکاست. مطالعات و تألیفات او حوزه اقتصاد سیاسی، سیاست تطبیقی و روابط خارجی را در برمی‌گیرد. 

جیمز ماهون با اشاره به تنش‌های اخیر در اوکراین و اظهارات رهبر کاتولیک‌های جهان درباره تسلیم شدن کی‌یف، به خبرنگار ایلنا گفت: پاپ فرانسیس در مصاحبه‌ای گفت که اوکراین باید شجاعت پایان دادن به درگیری‌های جاری را از طریق مذاکره با روسیه پیدا کند. وی افزود که قدرتمند کسی است که شجاعت نشان دادن پرچم سفید و مذاکره را دارد. این اظهارات پاپ فرانسیس البته با واکنش شدید مقام‌های اوکراین و همچنین حمایت صاحب‌منصبان در کرملین همراه بود. 

وی افزود: تا جایی که به ماهیت این سخنان مربوط می‌شود، باید گفت که پاپ فرانسیس حرف چندان عجیبی نزده است. چندین ماه است که متخصصان حوزه روابط بین‌الملل و امور نظامی می‌گویند که اصولا بعد از گذشت دو سال از بحران اوکراین،‌ دیگر نمی‌توان انتظار چندانی به بهبود امور داشت. این در حالی است که ایده بلندپروازانه ضدحمله علیه روسیه نیز نتوانست از سطح رسانه‌ای فراتر برود و همگان متفق‌القول باور دارند که این ماجرا چیزی جز یک مانور تبلیغاتی نبود. 

این تحلیل‌گر عنوان کرد: به نظر می‌رسد که غرب چندان علاقه‌ای به اتمام این وضعیت ندارد. اخیرا صدراعظم آلمان ‌در کنفرانس حزب سوسیال دموکرات در برلین گفته بود که جنگ اوکراین به این زودی‌ها پایان نخواهد یافت. این خود نشان از آن دارد که غرب به تنها چیزی که فکر نمی‌کند، پایان یافتن این بحران است. اما به نظر می‌رسد که مقام‌های اوکراینی نیز چندان میلی به اتمام این وضعیت ندارند. بنابراین به نظرم به رغم تمام سروصداهایی که کی‌یف راه انداخت، پاپ فرانسیس حرف چندان عجیبی نزده است. این درگیری‌ها بالاخره باید خاتمه یابند و به نظر می‌رسد که حتی ایده اتمام خونریزی در وضعیت فعلی دیگر خریداری ندارد. 

وی همچنین با اشاره به پیوستن سوئد به پیمان آتلانتیک شمالی گفت: تحولات اخیر می‌تواند روندهای جدیدی را شروع کند. اصولا در شطرنج سیاست، هرگونه اقدام هرچند کوچک می‌تواند به شکلی بلندمدت اثرگذار باشد. بر اساس گزارش موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS)، بودجه دفاعی سوئد در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار و یک و ۵۴ صدم درصد از تولید ناخالص داخلی بود. در سال ۲۰۱۴ اعضای ناتو موافقت کردند که حداقل دو درصد از تولید ناخالص داخلی را برای دفاع هزینه کنند. در اروپا، پایبندی به این هدف متفاوت است و با سطح قابل ملاحظه‌ای بالاتر از هزینه‌های نسبی در کشورهای نزدیک به روسیه قرار دارد. ‌سال گذشته سوئد سرمایه‌گذاری در دفاع نظامی را اعلام کرد. دولت تخمین می‌زند که این افزایش هزینه‌ها، همراه با اقلام بودجه اضافی که تحت تعریف ناتو از هزینه‌های دفاعی قرار دارند، تضمین می‌کند که سوئد به هدف دو درصدی در سال ۲۰۲۴ دست یابد. این در حالی است که برخی از اعضای ناتو همچنان در رساندن بودجه دفاعی خود به سطح دو درصد از تولید ناخالص داخلی اکراه نشان می‌دهند و حال با ورود سوئد به این ائتلاف، می‌توان این وضعیت را بهبود بخشید. 

وی گفت: اضافه شدن سوئد به این ائتلاف بدان معنی نیست که تعداد کل پرسنل نظامی ناتو افزایش چشمگیری می‌یابد. ‌سوئد به طور قابل توجهی ارتش مجهز، بیش از ۱۰۰ جنگنده پیشرفته، نیروی دریایی مدرن و همچنین یک پایگاه صنعتی دفاعی پیشرفته از نظر فناوری را به ناتو می‌آورد. بنابراین بحث نه بر سر نفرات نظامی بلکه تجهیزات پیشرفته‌ای است که این کشور نوردیکی می‌تواند وارد ائتلاف کند. وقتی صحبت از تجهیزات می‌شود، سوئد منابع متنوعی دارد. این کشور با هدف دفاع ارضی، توپخانه و خودروهای زرهی جنگی خریداری کرده، تانک‌های خود را مدرن کرده و به طور فزاینده‌ای نیروی هوایی خود را با کشورهای همسایه ادغام می‌کند.

وی افزود: هنگامی که موجودی تجهیزات منتخب در کشورهای ناتو مقایسه می‌شود، میزان عرضه سوئد به طور چشمگیری می‌تواند بر این موجودی تاثیرگذار باشد. ‌به عنوان مثال، سوئد دارای پنجمین نفربر زرهی در ناتو است، بیش از کشورهای بسیار بزرگ‌تری مانند آلمان، اسپانیا و بریتانیا.

بنابراین حضور سوئد در ناتو می‌تواند موازنه‌ها را تغییر دهد، اما به نظر من این مسئله‌ای مرتبط با آنتاگونیسم‌های آینده است چراکه سوئد چندان علاقه‌ای نشان نداده که وارد بحران اوکراین شود. همسایگی کشورهای بالتیک شمالی با روسیه نیز خود می‌تواند بر این مسئله تاثیرگذار باشد. همچنین از یاد نباید برد که استکهلم ایده استقرار موشک‌های ناتو در خاک خود را رد کرده است؛ مسئله‌ای که برای روسیه بسیار مهم بود.

این تحلیل‌گر در پایان گفت: به نظرم سوئد در حال حاضر نمی‌تواند تاثیری بر بحران اوکراین بگذارد و منطقی‌تر آن است که کشورهای درگیر حرف‌های پاپ فرانسیس را آویزه گوش خود کنند.