مجلسی در گفتوگو با ایلنا:
اتحادیه اروپا نمیپذیرد ویرانه اوکراین را به عضویت بپذیرد/ نفوذ امنیتی روسیه در اروپا ادامه دارد
کارشناس مسائل بینالملل گفت: اتحادیه اروپا در نمای کلی نمیخواهد هزینه اختلاف میان اوکراین و روسیه را پرداخت کند و حتی کمکهایی که حالا به کییف ارسال میشود، جنبه سیاسی دارد.
«فریدون مجلسی» کارشناس مسائل بینالملل در تشریح ابعاد و دلایل بروز اختلاف میان کشورهای اروپایی برای عضوی اوکراین در این نهاد، در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اعلام مواضع سیاسی از سوی دولتها در برخی مواقع صرفاً جنبه تبلیغاتی و موجسازی بینالمللی و منطقهای دارد. با آغاز تجاوز به اوکراین، تلاش زیادی از سوی اتحادیه اروپا صورت گرفت تا شاید بتوانند موضع کوبنده روسیه در قبال این کشور را تعدیل کنند اما به نظر میرسد این اتفاق رخ نخواهد داد. یکی از این تلاشها، بحث عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا بود اما به صورت کلی و از حیث قانونی، کشورهای عضو این اتحادیه با این عضویت مخالفت کردند. در این رابطه بهتر است مثالی در مورد ترکیه بزنیم؛ آنکارا حدود چهار دهه است که به عنوان نامزد عضویت در اتحادیه اروپا با کشورهای عضو این اتحادیه در چالش قرار دارد اما به هر ترتیب رأیگیری نهایی و موافقت دولتها شرط اصلی خواهد بود.
وی ادامه داد: مثلاً در قضیه ترکیه، کشورهای زیادی از عضویت آنکارا استقبال میکنند اما در مقابل دولتهایی مانند یونان یا قبرس با این پرونده مخالفت میکنند و در نهایت از حق وتویشان علیه ترکیه استفاده میشود. به عبارتی دیگر در نهایت شرایط را به جایی میکشانند که برخی از کشورهای اروپایی میگویند ما موافق عضویت ترکیه بودیم اما این اقدام به دلیل مخالفتها اجرایی نشد. در مورد اوکراین هم چنین مسئلهای صدق میکند. کشورهای اروپایی معتقدند که اوکراین فعلاً از سوی روسیه تحریم است و درگیر یک روند خطرناک سیاسی – امنیتی با روسیه شده و به همین دلیل نمیخواهند مشکلات این کشور را به داخل بلوک اتحادیه اروپا سرایت دهند. بر این اساس باید توجه داشت که اتحادیه اروپا در نمای کلی نمیخواهد هزینه اختلاف میان اوکراین و روسیه را پرداخت کند و حتی کمکهایی که حالا به کییف ارسال میشود، جنبه سیاسی دارد تا به مسکو و حتی چین اثبات کنند که اتحادیه اروپا و آمریکا به صورت منسجم عمل میکند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در مورد اوکراین یک واقعیت غیرقابل کتمان وجود دارد و آن این است که این کشور از سال ۲۰۱۴ درگیر یک جنگ داخلی در نواحی شرقی خود شده است و حالا این زخم سر باز کرده و به جایی رسیده که روسها قوای نظامی خود را روانه خاک اوکراین کردند. به همین جهت نمیتوان اوضاع را برای مابقی کشورهای اروپایی و به خصوص در قضیه عضویت اوکراین، مناسب دانست. در سوی دیگر میدان هم روسیه ایستاده است. توجه کنید که منش و رفتار روسها اساساً به گونهای است که اگر وارد یک جغرافیا شوند به هیچ وجه آنجا را رها نخواهند کرد و به همین دلیل اروپا تا به امروز در حال پرداخت هزینه مهاجرانی است که از اوکراین به کشورهای آنها آمدند و حتی بحث فروش تسلیحات هم شدت گرفته است. نکته دیگر که در مورد این پرونده باید توجه کنیم، نفوذ امنیتی روسها در کشورهای اروپا و به خصوص شرق اروپا است.
مجلسی افزود: اینکه برخی از کشورهای اروپای شرقی با عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا مخالفت میکنند میتواند ریشه در نفوذ امنیتی روسیه داشته باشد. به یاد داریم که در زمان حیات ک.گ.ب و به خصوص در جریان جنگ سرد، این سازمان توانست در شرق اروپا و حتی در اروپای مرکزی نفوذ خوبی برای خود دست و پا کند؛ تا جایی که ولادیمیر پوتین که حالا حاکم کرملین است، در آن سالها به عنوان افسر ارشد ک.گ.ب در آلمان شرقی مشغول فعالیت بود و حتی حالا زبان آلمانی را به خوبی زبان روسی صحبت میکند. نفوذ روسها در سرویسهای اتحادیه شرق اروپا ممکن است پس از فروپاشی شوروی، ضعیف شده باشد و حتی تغییر شکل داده باشد، اما بدون شک قطع نشده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: درست است که آمریکا و حتی بریتانیا در جریان جنگ سرد در کشورهای اروپای شرقی در حال مقابله با ک.گ.ب بودند اما در شرایط کنونی، واحد اطلاعات خارجی روسیه به دنبال همان خط نفوذ ک.گ.ب در حال فعالیت است و از این جهت روسیه در میان کشورهای اروپایی نفوذ خوبی دارد. اینکه حالا همان کشورها با عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا مخالفت میکنند، میتواند تا حدودی به نفوذ امنیتی و سیاسی روسیه هم مربوط باشد. از سوی دیگر در کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان، نفوذهای متعدد سیاسی، اقتصادی و امنیتی از جانب روسیه، آمریکا و اسرائیل وجود دارد که همین مسئله، تعدد و برخورد منافع را به وجود میآورد. از این منظر فکر نمیکنم که اتحادیه اروپا راضی باشد که سرزمین ویران شدهای به نام اوکراین را به عنوان عضو جدید خود بپذیرد و به همین دلیل است که یک دسته از کشورهای اروپایی عضویت اوکراین را به عنوان یک تعارف سیاسی مطرح میکنند و دستهای دیگر مخالف علنی این عضویت هستند.