صندوق درآمد ثابت چیست؟

سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی نیازمند شناخت ابزارهای مختلف و بررسی میزان ریسک آن‌ها است. بسیاری از سرمایه‌گذاران، به ‌ویژه افراد ریسک‌گریز، به دنبال گزینه‌هایی هستند که سودی مطمئن و با نوسانات کم به همراه داشته باشد. صندوق‌ درآمد ثابت یکی از این گزینه‌ها است که می‌تواند تعادلی بین بازدهی و ریسک ایجاد کند. در این مطلب، به معرفی این صندوق‌ها، انواع آن‌ها، مزایا و کاربردهایشان خواهیم پرداخت.

معرفی صندوق درآمد ثابت

صندوق درامد ثابت نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که بخش عمده‌ای از دارایی‌های خود را در اوراق با درامد ثابت مانند اوراق مشارکت، اوراق خزانه و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کند. این صندوق‌ها با هدف تامین بازدهی پایدار و کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کنند و با توجه به نوع صندوق، سود نقدی دوره‌ای به سرمایه‌گذاران می‌پردازند.

برخلاف صندوق‌های سهامی که تحت تاثیر نوسانات بازار قرار می‌گیرند، صندوق‌های درامد ثابت به دلیل ماهیت دارایی‌هایشان نوسانات بسیار کمتری دارند. این ویژگی باعث شده تا سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و حتی افراد حرفه‌ای که به دنبال تنوع‌بخشی به سبد دارایی خود هستند، به این صندوق‌ها علاقه‌مند شوند.

انواع صندوق‌های درآمد ثابت

صندوق‌های درامد ثابت را می‌توان بر اساس ویژگی‌های مختلف دسته‌بندی کرد. دو نوع اصلی این صندوق‌ها عبارت‌اند از:

1. صندوق‌های درامد ثابت با پرداخت سود دوره‌ای: این نوع از صندوق‌ها سود ثابتی را در دوره‌های مشخص (ماهانه، سه‌ماهه، شش‌ماهه) به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. برای کسانی که به دنبال دریافت سود منظم هستند، این نوع صندوق‌ها گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شوند. برای مثال می‌توانیم به صندوق همای  اشاره کنیم که پرداخت سود ماهانه دارد.

2. صندوق‌های درامد ثابت بدون پرداخت سود (با افزایش قیمت واحدها): در این مدل، سود حاصل از سرمایه‌گذاری مجددا در صندوق سرمایه‌گذاری می‌شود و قیمت هر واحد صندوق افزایش پیدا می‌کند. این نوع صندوق‌ها برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال رشد سرمایه خود در بلندمدت هستند یا می‌خواهند بدون درگیری با خرید چندباره، سود مرکب دریافت کنند، مناسب‌تر است.

سود مرکب زمانی حاصل می‌شود که سود سرمایه‌گذاری خود را مجددا سرمایه‌گذاری کنید. مثلا اگر صندوق‌ همای آگاه را بخرید و سودی را که ماهانه دریافت می‌کنید، دوباره به خرید واحدهای جدید اختصاص دهید، سود مرکب خواهید داشت. اگر در صندوقی مثل یاقوت سرمایه‌گذاری کنید که پرداخت سود دوره‌ای ندارد، سود مرکب به صورت خودکار به دست می‌آید و نیازی به خرید مجدد نیست.

صندوق‌های درامد ثابت از نظر نحوه خرید و فروش به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. صندوق‌های صدور و ابطالی: در این نوع صندوق‌ها، خرید (صدور) و فروش (ابطال) واحدهای سرمایه‌گذاری از طریق سایت یا پلتفرم اختصاصی صندوق انجام می‌شود و قیمت واحدها بر اساس ارزش خالص دارایی (NAV) تعیین می‌شود. فرایند خرید و فروش این صندوق‌ها بیشتر از صندوق‌های قابل معامله در بورس زمان می‌برد.

2. صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF): این نوع صندوق‌ها در بازار بورس خرید و فروش می‌شوند و سرمایه‌گذاران می‌توانند همانند سهام، در ساعات معاملاتی بازار اقدام به خرید یا فروش واحدهای آن کنند. نقدشوندگی این صندوق‌ها بالاتر است و فرایند خرید و فروش با سرعت و سادگی بیشتری انجام می‌شود.

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت

سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها مزایای متعددی دارد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

• ریسک کم: به دلیل سرمایه‌گذاری در اوراق با درامد ثابت، ریسک این صندوق‌ها نسبت به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری کمتر است.
• نقدشوندگی بالا: این صندوق‌ها قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند و سرمایه‌گذاران می‌توانند به ‌راحتی سرمایه خود را نقد کنند (مخصوصا در نوع etf).
• بازدهی بالاتر از سپرده‌های بانکی: در بسیاری از موارد، سود این صندوق‌ها بیشتر از سود سپرده‌های بانکی است و از این رو گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.
• مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها: این صندوق‌ها توسط مدیران حرفه‌ای بازار سرمایه مدیریت می‌شوند که با تحلیل شرایط اقتصادی و بازار، بهترین ترکیب دارایی را انتخاب می‌کنند.
• تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری: استفاده از این صندوق‌ها در کنار سایر ابزارهای سرمایه‌گذاری باعث کاهش ریسک کلی سبد سرمایه‌گذار می‌شود.

کاربردهای صندوق‌های درآمد ثابت

صندوق‌های درامد ثابت کاربردهای زیادی در بازار سرمایه دارند و بسته به شرایط اقتصادی و اهداف سرمایه‌گذار، می‌توانند نقش‌های مختلفی ایفا کنند. سرمایه‌گذارانی که در بازار سهام فعال هستند، با توجه به این که چقدر ریسک‌پذیر هستند، می‌توانند درصدی از سرمایه خود را در این صندوق‌ها قرار دهند و از این طریق، ریسک سرمایه‌گذاری خود را مدیریت کنند.

نکته دیگر این که در شرایط نزولی بازار و دوره‌هایی که سهام با افت قیمت مواجه است، این صندوق‌ها می‌توانند گزینه‌ای مناسب برای حفظ ارزش سرمایه باشند. به این صورت که سرمایه‌گذاران پول خود را از سهام خارج می‌کنند و موقتا در صندوق‌های درامد ثابت نگه می‌دارند تا روند صعودی بازار شروع شود. به این کار اصطلاحا پارک پول یا پارک سرمایه گفته می‌شود.

مخاطبان سپرده‌های بانکی، که به هیچ وجه قصد ریسک کردن روی سرمایه خود را ندارند، می‌توانند از صندوق درامد ثابت به عنوان جایگزین استفاده کنند. بازدهی این صندوق‌ها کمی از سپرده‌های بانکی بیشتر است، سود روزشمار دارد و جریمه برداشت زودهنگام هم ندارد. از این گذشته، سرمایه‌گذاری در آن‌ها بسیار ساده است و با چند کلیک انجام می‌شود.

سخن آخر

صندوق‌ درامد ثابت یک ابزار مالی پرطرفدار است برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و افرادی که به دنبال دریافت سودی ثابت و مطمئن هستند. این صندوق‌ها با سرمایه‌گذاری در اوراق با درامد ثابت، نوسانات کمی دارند و در مقایسه با سپرده‌های بانکی، سود بیشتری ارائه می‌دهند. همچنین، در شرایط نزولی بازار، این صندوق‌ها می‌توانند به ‌عنوان یک پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاران عمل کنند. در نتیجه، انتخاب این صندوق‌ها به استراتژی و میزان ریسک‌پذیری هر فرد بستگی دارد و می‌تواند نقش مهمی در مدیریت سرمایه داشته باشد.