گردشی در کتابهای تاریخ
کتابهای تاریخ همیشه مورد توجه و پسند علاقمندان به مطالعه قرار دارند. حس کنجکاوی آدمیزاد و نیاز به کشف گذشتههای دورو آنچه که بر گذشتگان رفته است، باعث توجه عمیق آدمی به دانش تاریخ شده است.
از همین روی است که میبینیم بسیاری از علاقمندان به مطالعه کتاب، افراد علاقمند به مطالعه آثار تاریخی هستند. کتابهایی که همیشه مورد توجه قشر کتابخوان قرار دارند.
در این مقاله میخواهیم به صورت اجمالی چند کتاب مهم تاریخی را که دوستداران بسیاری دارد، به مخاطب معرفی نماییم.
تاریخ طبری
بدون شک مهمترین و مشهورترین کتاب تاریخی که ما ایرانیان با آشنا هستیم، تاریخ طبری است. اثر سترگ مورخ خوشنام ایرانی محمد بن جریر طبری که حتی ناآگاهان به تاریخ نیز در زندگی خود یک بار اسم آن را شنیدهاند!
طبری کتاب خود را با تاریخ ایران باستان و معرفی اسطورههای ایرانی آغاز کرده است. سپس تاریخ پیامبران و تاریخ سرزمینهای غیرایرانی مثل هند و روم را آورده و در نهایت نیز به معرفی تاریخ سرزمینهای اسلامی پرداخته است.
تاریخ هرودوت
دومین کتاب مهمی که باز هم نام آن در تمام دنیا زبانزد است و برخی دانش تاریخ را اصلا با این کتاب میشناسند، کتاب تاریخ هرودوت است.
هرودوت مورخ یونانی بود که کوشید تا با بازگویی تاریخ ایران و یونان و به ویژه تشریح جنگهای میان این دو غول دوران باستان، تاریخ را زنده نگه داشته و نام خود را جاودان سازد.
هرودوت را پدر تاریخ میدانند زیرا تا پیش از او، تاریخ به مثابه یک دانش وجود نداشت و اغلب وقایع تاریخی به صورت داستانی نگاشته میشدند. اما هرودوت نخستین کسی بود که تاریخ را بدون توجه به داستان ها و روایات اساطیری مکتوب نمود.
کتیبههای کوروش
این کتابی است که اخیرا منتشر شده و نویسنده آن بهمن انصاری است. کتیبههای کوروش متن کاملی از تمام کتیبهها و سگنبشتههایی است که توسط کوروش نوشته شده و در تاریخ باقی مانده است.
این کتاب همچنین شرح تاریخ و زندگانی کوروش بزرگ و مسائل ریز و درشت زندگی وی را در بر دارد. کتاب کتیبههای کوروش اثری پژوهشی است.
شاهنامه فردوسی
این کتابی است که شاید در وهله اول به نظر مخاطب فقط یک اسطورهنویسی منظوم باشد. اما در حقیقت این طور نیست. شاهنامه فردوسی (دست کم بخشی از آن) کتابی است تاریخی. به خصوص که بخش پایانی آن که در حدود یک سوم حجم کتاب را شامل میشود، به تاریخ ساسانیان پرداخته و این بخش از کتاب، اثری تاریخی و منبعی مهم در زمینه شناخت تاریخ ساسانیان محسوب میگردد.
رستاخیز مردگان
کتاب رستاخیز مردگان نوشته عبدل ال حضرت اثری تاریخی محسوب نمیشود اما به دلیل شگفتیهایی که پیرامون این کتاب شکل گرفته، برخی آن را یک منبع تاریخی قلمداد میکنند.
تاریخ ابن خلدون
این کتاب نخستین کتاب جامعهشناسی تاریخی است.
ابن خلدون در این کتاب کوشیده است تا تاریخ بشر (تاریخ ایران و عرب و دیگر کشورهای جهان) را به صورت جامعهشناختی و تحلیلی برای مخاطب واکاوی و تحلیل نماید.
نام کتاب ابنخلدون العبر بوده و در ایران با نام مقدمه و مقدمه ابن خلدون نیز شناخته میشود. توجه داشته باشید که نام مقدمه به معنای مصطلح مقدمه و پیشگفتار نیست و این مقدمه نام کلی کتاب اوست.
نتیجه گیری
دانش تاریخ یکی از شیرینترین علوم بشری است که مخاطبان خاص خود را دارد. از قدیمالایام همیشه بزرگان و ریشسفیدان دودمانها خاطرات و وقایع قدیمی را به صورت شفاهی برای نسلهای جوان تعریف میکردند و این نخستین نوع انعکاس رویدادها تاریخی و انتقال وقایع تاریخی از نسلی به نسل دیگر بود. بعدها این روش از حالت شفاهی به کتبی تغییر پیدا کرد و ثمره آن پدید آمدن کتابهای تاریخی بود که در این مقاله چند نمونه از آنها را برای مشا معرفی کردیم.