جراحی لامینکتومی دیسک کمر چگونه انجام میشود؟
کمردردی که فعالیتهای معمول روزمره را مختل کند، به درمان جراحی نیاز دارد. جراح بخشی از استخوان مهره یا لامینا را در جراحی لامینکتومی برمیدارد تا فشار روی نخاع یا ریشههای عصبی از بین برود ـ
تحت فشار قرار گرفتن نخاع یا عصبهای مجاور میتواند پیامد آسیبدیدگی، فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی یا تومور باشد. جراحی لامینکتومی دیسک کمر زمانی توصیه میشود که بیمار از درمانهای غیرجراحی نتیجه نگرفته باشد.
سی تی اسکن، رادیوگرافی، MRI، نوار عصب و عضله (EMG) و میلوگرافی نیز عملهایی هستند که برای کمک به تشخیص مشکلات کمر انجام میشوند.
دلایل انجام دادن جراحی لامینکتومی
کمردرد میتواند خفیف، عمیق، تیز و آزاردهنده، مداوم، شدید و ناتوان کننده باشد. کمردرد توان حرکت کردن را از شما سلب میکند و اجازه نمیدهد که کارهای روزمره را انجام بدهید. انجام دادن لامینکتومی برای رفع فشار از روی عصبهای نخاعی، درمان مشکلات دیسک یا برداشتن تومور ستون فقرات ضرورت مییابد.
فتق دیسک ستون فقرات یکی از دلایل انجام دادن جراحی لامینکتومی است. دیسکهای بینمهرهای به دلیل آسیبدیدگی یا ساییدگی صدمه میبینند یا جابهجا میشوند. فشار آوردن دیسک به عصبهای نخاعی به درد و گاهی اوقات ضعف یا بیحسی دامن میزند. بیحسی یا ضعف در بخشهای مرتبط با عصب درگیر، غالباً بازو یا پا بروز مییابد. از شایعترین علائم فتق دیسک میتوان به درد سیاتیک اشاره کرد. درد سیاتیک دردی تیز، تیر کشنده و انفجاری در امتداد عصب سیاتیک است که از باسن تا ران کشیده شده و در پشت پا تا پایین پا ادامه دارد.
اگر درمانهای غیرجراحی سیاتیک موثر نباشد، جراحی کمر میتواند به تسکین درد کمک کند. لامینکتومی معمولاً زمانی توصیه میشود که کمردرد علیرغم انجام دادن درمانهای غیرجراحی تسکین نیافته یا با علائم آسیب عصبی مانند بیحسی یا ضعف پاها همراه باشد.
البته پزشکان جراحی لامینکتومی را بنا به دلایل دیگری برای حفظ سلامتی بیمار توصیه میکنند.
جراحی لامینکتومی چگونه انجام میشود
بیماران معمولاً پس از جراحی لامینکتومی باید در بیمارستان بستری شوند. دوران نقاهت پس از عمل به شرایط بیمار و تکنیک پزشک بستگی دارد.
جراحی لامینکتومی را میتوان تحت بیهوشی یا با استفاده از بیحسی نخاعی انجام داد ـ پس از اعمال بیحسی نخاعی از کمر به پایین هیچ حسی نخواهید داشت. در تکنیکهای جدیدتری از لامینکتومی که در حال توسعه است، میتوان عمل را با استفاده از بیحسی موضعی و به صورت سرپایی انجام داد. پزشک نوع بیحسی جراحی لامینکتومی را قبل از عمل توضیح میدهد.
جراحی لامینکتومی معمولاً طی مراحل زیر انجام میشود:
- از بیمار خواسته میشود که لباساش را با گان عوض کند؛
- سرم به ورید دست یا بازوی بیمار تزریق میشود؛
- پس از بیهوش شدن بیمار سوند ادراری به بیمار متصل میشود؛
- اگر محل جراحی موی زائد داشته باشد، موها تراشیده میشود؛
- بیمار روی پهلو یا شکم روی تخت جراحی خوابانده میشود؛
- متخصص بیهوشی ضربان قلب، فشار خون، تنفس و میزان اکسیژن خون بیمار را در طول جراحی به طور مداوم تحت نظر دارد؛
- پوست روی محل جراحی با محلول ضدعفونی کننده تمیز میشود؛
- جراح برشی را روی مهره مورد نظر ایجاد میکند؛
- جراح عضلههای کمر را کنار میزند؛
- جراح لامینا (قوس استخوانی پشت مهره) را برمیدارد تا فشار از روی عصبهای این ناحیه برداشته شود. رفع فشار ممکن است مستلزم برداشتن زائده یا خار استخوانی یا برداشتن تمام دیسک یا بخشی از آن باشد؛
- فیوژن ستون فقرات یا خشک کردن مهرهها نیز گاهی اوقات همزمان با لامینکتومی انجام میشود. جراح دو یا چند مهره ستون فقرات را در عمل فیوژن به هم متصل میکند تا ستون فقرات پایدار شود؛
- جراح زخم را با بخیه یا استیپل میبندد و
- زخم با باند استریل پانسمان میشود.
مراقبتهای پس از جراحی لامینکتومی
بیمار در بخش ریکاوری به هوش میآید. پرستار فشار خون، ضربان قلب و تنفس بیمار را تحت نظر دارد و دردش را مدیریت میکند. بیمار پس از به هوش آمدن به بخش منتقل میشود و میزان فعالیتاش را با انجام دادن کارهایی مانند نشستن روی صندلی یا راه رفتن افزایش میدهد. بیمارانی که فیوژن انجام دادهاند، باید بریس ببندند. بیماران یک یا دو روز پس از جراحی لامینکتومی مرخص میشوند و دستورات لازم درباره مراقبت بعد از عمل به آنها داده میشود. حتماً باید یکی از نزدیکان یک تا دو روز پس از ترخیص در خانه از بیمار مراقبت کند و در انجام دادن کارها به او کمک کند.
توصیههای جراح را درباره مراقبت پس از عمل لامینکتومی به مدت دو هفته یا تا زمان مراجعه مجدد به پزشک رعایت کنید.
محدودیتهای پس از جراحی لامینکتومی
- برای درمان درد دنبالچه و درد کمر از خم کردن یا چرخاندن کمر اجتناب کنید.
- از بلند کردن بارهای سنگینتر از 2.5 کیلوگرم خودداری کنید.
- فعالیتهای بدنی سنگین مانند باغبانی، کارهای خانه و رابطه جنسی را انجام ندهید.
- دو تا سه روز پس از جراحی رانندگی نکنید، همچنین رانندگی در زمان مصرف داروهای مسکن یا شل کنندههای عضلانی ممنوع است. اگر دردتان تحت کنترل باشد، میتوانید رانندگی کنید.
- نوشیدن مشروبات الکلی پس از جراحی لامینکتومی ممنوع است، چون الکل خون را رقیق میکند و خطر خونریزی را افزایش میدهد. همچنین به هیچ وجه الکل را همزمان با مسکن مصرف نکنید.
فعالیت پس از جراحی لامینکتومی
- کیسه یخ را سه یا چهار بار در روز، هر بار به مدت 15 ـ 20 دقیقه روی محل جراحی بگذارید تا ورم و درد کمتر شود.
- اگر خواب نیستید، بیشتر از یک ساعت در یک موقعیت ننشینید یا دراز نکشید. خشک و سفت شدن عضلات باعث بیشتر شدن درد میشود.
- هر سه تا چهار ساعت یک بار بلند شوید و 5 ـ 10 دقیقه راه بروید. اگر میتوانید مدت زمان راه رفتن را به تدریج بیشتر کنید.
منبع: سایت دکتر مهسا مظاهری https://www.dr-mazaheri.com