خرید سوغاتی چه تاثیری بر فرهنگ و اقتصاد شهرها دارد؟
خرید سوغاتی به خصوص در مورد گردشگران خارجی نوعی «صادرات نامرئی» محسوب میشود. صادرات نامرئی به کالاها و خدماتی که توسط گردشگران خریده میشود، گفته میشود. این کالاها میتواند منجر به اشاعه فرهنگ مقصد برای گردشگران شود.
سرزمین ما ایران به دلیل گوناگونی اقلیمها، فرهنگها و آداب و رسوم، تاریخ و آب وهوای متفاوت، همواره جاذبههای زیادی برای گردشگران داخلی و خارجی داشته است.
این سرزمین با جاذبههای طبیعی مانند جنگل و دریا، گوشهای با زیباییهای کویری و بیابانی و شهرهایی با آثار فرهنگی و تاریخی به جا مانده از گذشتگان، مقصد بسیاری از توریستهای جهان است که برخی از آنها برای بازدید از این آثار چشمنواز ایرانی با تهیه بلیط هواپیما به مقصد ایران، سفر میکنند.
سوغات ایران نیز مانند دیگر جاذبهها، با تنوع بیمانند از شهری به شهر دیگر همواره در مرکز توجه مسافران داخلی و گردشگران خارجی بودهاست. خرید سوغاتی یکی از منابع مهم درآمد برای مردم در شهرهای توریستی و گردشگرپذیر ایران بوده و درآمد ارزی خوبی را نصیب کشور میکند.
اما جنبه اقتصادی تنها مزیت خرید سوغاتی توسط گردشگران نیست. سوغاتی به خصوص اگر اصیل باشد و در همان شهر مورد نظر تولید شده باشد، به نوعی نماد و نشانه فرهنگی مهمی برای شناخته شدن آن شهر و آن مکان تلقی میشود.
چرا سوغاتی میخریم؟
سوغاتی یا سوغات در واقع کلمهای با ریشه ترکی به معنی رهآورد یا تحفهای است که فرد برای یادآوری مکانی که به آن سفر کرده برای خود و یا برای دیگران به صورت هدیه میآورد.
رهآورد یا سوغاتی معمولا از صنایع دستی و مواد غذایی و یا محصولات صنعتی منطقه مقصد سفر انتخاب میشود. سوغاتی در واقع هدیهای است که خاطرهای را به یاد می آورد.
بعضی اوقات سوغاتی را برای خود میخریم تا خاطرات شیرینی که در سفر به یک مکان خاص تجربه کردیم را از یاد نبریم. اما بیشتر سوغاتی را برای خانواده و دوستان و اطرافیان می خریم تا به آنها بگوییم به یادشان بودهایم و گوشهای از این خاطرات و تجربه های سفر را برایشان به یادگاری می آوریم.
یک سوغات نه به خاطر خود آن کالا، بلکه به دلیل خاطرات مرتبط با آن، ارزشگذاری می شود. سوغاتی در یادآوری مکانهایی که به آنجا سفر کردهایم و تجربیات شگفتانگیزی که داشتهایم به ما کمک میکند.
تاثیر فرهنگی خرید سوغاتی
سوغاتی، رهآورد یا تحفه هر چه که اسمش را بگذاریم، بیشتر از آنچه فکرش را میکنیم بر روی مسافران تاثیر دارد. وقتی به مکانی سفر میکنیم، علاوهبر اینکه با فرهنگ، تاریخ، آداب زندگی و جاذبههای آن آشنا میشویم، به صورت ناخودآگاه از آنها تاثیر نیز میپذیریم. دیدن تفاوتها مهمترین جاذبه سفر است.
خرید سوغاتی به خصوص در مورد گردشگران خارجی نوعی «صادرات نامرئی» محسوب میشود. صادرات نامرئی به کالاها و خدماتی که توسط گردشگران خریده میشود، گفته میشود. این کالاها میتواند منجر به اشاعه فرهنگ مقصد برای گردشگران شود.
ما با تهیه سوغاتی قصد داریم روح یک مکان و فرهنگ را برای خود و عزیزانمان به یادگار ببریم تا این روح همیشه برایمان ماندگار بماند.
البته تنها سوغاتی ماندگار و با معنی میشود که نماینده روح واقعی آن مکان بوده و با تاریخ و فرهنگ خواستگاه خود پیوند خورده باشد. مسلم است که انبوه کالاهای ساخت چین و کشورهای دیگر، نمیتواند نماینده خوبی برای فرهنگ و تمدن اصفهان و شیراز یا مثلا ونیز یا مکزیک باشد.
اصالت کالایی که به عنوان سوغات میخریم بسیار مهم است. اینکه بدانیم کالا در محل مورد نظر ساخته میشود یا مواد اولیه آن از کجا میآید و داستان و تاریخ و پیشینه آن چیست از اهمیت زیادی برخوردار است.
تاثیر اقتصادی خرید سوغاتی
صنعت گردشگری یکی از پربازدهترین صنایع موجود از لحاظ اقتصادی بوده و بازگشت سرمایه در پروژههای گردشگری معمولا نسبت به دیگر صنایع سریعتر است.
از هنگامیکه گردشگر برای سفر به مقصدی مد نظرش بلیط هواپیما را خریداری میکند، تا اقامت در مقصد و استفاده از خدماتی مثل خرید سوغات و دیگر کالاها، به صورت مستقیم و غیر مستقیم، سود نصیب اقتصاد محلی خواهدشد.
خرید سوغات بخشی جداییناپذیر از تجربه سفر است و بیشتر گردشگران برای یادآوری این تجربیات با سوغاتی به خانه بازمی گردند. خرید سوغات نیز یکی از راههای توسعه اقتصادی جوامع به خصوص در شهرها و روستاهای کوچکتر است.
خرید سوغاتی از صنعتگران محلی باعث تقویت اقتصاد محلی شده و سرمایه و پول را به سمت این جوامع هدایت میکند. با خرید کالاها و سوغاتیهای محلی، از مشاغل حمایت شده و شغلهای جدیدی متناسب با نیاز و استقبال گردشگران ایجاد خواهد شد.
برای بهرهوری بهتر از سود اقتصادی فروش سوغات به گرشگران باید اصالت سوغات از طریق معیارهایی مانند منحصربهفرد بودن محصول، تولید محلی، زیبایی شناسی، کیفیت، عملکرد سودمند سوغات توسط تولید کننده رعایت شود.
امروزه صنایع دستی به خصوص صنایع دستی سنتی و اصیل ایرانی میتواند به عنوان سوغاتی منحصربهفرد و باارزش به بالا بردن ارزش افزوده و سود اقتصادی در صنعت گردشگری کمک شایانی نماید.