مشکل آمریکا با نفت ایران چیست؟

به گزارش ایلنا، تحریم نفت ایران اقدامی است که اولین بار از سوی بریتانیا و در پاسخ به ملی شدن صنعت نفت ایران به سال 1329 شمسی صورت گرفت. پس از آن در سال 2012 برخی از کشورهای جهان به رهبری ایالات متحده به منظور جلوگیری یا محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران تحریم نفتی جدیدی علیه ایران اعمال کردند. کشورهای تحریم‌کننده هدف خود از این تحریم‌ها را محروم کردن ایران از درآمدهای نفتی و وادار کردن به همکاری با جامعه جهانی برای بر طرف کردن ابهامات دربارهٔ برنامه احتمالی هسته‌ای عنوان کرده بودند. این تحریم‌ها با ابزارهایی همچون تحریم خرید یا خریداران، تحریم بیمه‌ای کشتی‌های نفتکش یا تحریم بانکی، اعمال و با هدف انصراف خریداران نفت این کشور و رو کردن آن‌ها به دیگر عرضه‌کنندگان این کالا انجام شدند.

در پی این تحریم‌ها و کم شدن خرید نفت از ایران رقم صادرات نفت در ماه مارس 2012 به زیر 2 میلیون بشکه در روز رسید.

در 31 مارس 2012 و پس از آنکه کشورهای عمده تولیدکننده نفت به درخواست کشورهای غربی تولید خود را در سه ماه نخست سال افزایش دادند و توافق‌هایی میان ایالات متحده و دیگر کشورهای بزرگ مصرف‌کننده برای استفاده از ذخایر استراتژیک نفت صورت گرفت، رئیس‌جمهور وقت آمریکا اعلام کرد که نفت به اندازه کافی در بازار جهانی وجود دارد و می‌توان طرح تحریم خرید نفت از ایران را به اجرا گذاشت. در همین رابطه سناتور رابرت منندز یکی از تهیه‌کنندگان قانون تحریم ایران گفت: با امضای قانون تحریم نفت ایران توسط رئیس‌جمهور آمریکا، اداره اطلاعات انرژی آمریکا موظف شده در دوره‌های دوماهه گزارشی از وضعیت بازار ارائه دهد. طبق گزارش مارس و آوریل این اداره، در حال حاضر به میزان پانصد هزار بشکه عرضه مازاد در بازار وجود دارد که برای خریداران آزادی عمل ایجاد می‌کند. در تاریخ 23 ژانویه همان سال، اتحادیه اروپا نیز تصمیم به تحریم نفت ایران گرفت. بدین صورت که با پایان یافتن قراردادهای سالانه شرکت‌های نفتی اروپایی با ایران، اقدام به تمدید این قراردادها نکردند.

بهرحال آن زمان تحریم‌هایی که بهانه آن هسته‌ای شدن ایران بود همچنان نفت را به انزوا برده بود تا اینکه با اجرایی شدن برجام در سال 1394 قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران لغو شد و صادرات نفت ایران به شرایط عادی بازگشت و در کمتر از 6 ماه تولید نفت ایران به نزدیک 4 میلیون بشکه در روز رسید.

اما روزهای خوش نفت ایران دوام پیدا نکرد، ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید و خروج ایالات متحده از برجام اینبار بدون همراهی کشورهای اروپایی و شورای امنیت سازمان ملل، تحریم‌ها را با شدت بیشتری بازگرداند و به این ترتیب از اردیبهشت 1397 نفت ایران را وارد دور جدیدی از محدودیت کرد به طوری که رسما اعلام کرد که صادرات نفت ایران را به صفر می‌رساند.

امروز نفت ایران با چالش‌های فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند وزیر نفت این وضعیت را کمتر از شرایط جنگی نمی‌داند، زیرا جنگ نه در مرزها بلکه تمام گستره اقتصاد کشور را در برگرفته است.

اکنون جنگی تمام‌عیار اقتصاد کشور بخصوص صنعت نفت را نشانه رفته است، نبردی نابرابر که تا به این حد دشمنی علیه ملت ایران جای ابهام دارد.

محاصره نفتی و خودنمایی‌های امریکایی

در این خصوص صباح زنگنه به تحریم‌های اخیر و محدودیت برای مقامات نفتی ایران در واپسین روزهای ریاست چهل و پنجمین رئیس جمهور امریکا اشاره کرد و به ایلنا گفت: امریکا همواره از حضور کشورها در بازارهای نفت و وابسته کردن انرژی کشورهای مقصد به یک کشور خاص هراس داشته، وضعیت صادرات نفت و فرآورده‌های ایران در ماه‌های اخیر بهتر شده بود و علیرغم همه فشارها و محدودیت‌ها از سوی ترامپ که هم به کشورهای خریدار و هم شرکت‌های حمل‌و‌نقل دریایی و مواد نفتی وارد می‌کرد، این موفقیت حاصل شده و صادرات افزایش پیدا کرده بود و یک شکست برای امریکا و سیاست‌های محاصره‌ای این کشور است. 

وی افزود: امریکا روزبروز با اسم و طرح جدیدی تحریم‌ها را افزایش داده و در حقیقت آخرین توان و اقدامات ترامپ برای ایجاد محدودیت بر بافت اقتصادی کشور نیز اعمال شد. 

این کارشناس اقتصاد سیاسی تصریح کرد: قطعا تحریم‌های اخیر جزء کارهای بی‌نتیجه و بیشتر یک مشغولیتی برای نماینده جدید امریکا در مورد ایران الیوت آبرامز محسوب می‌شود که تلاش کرد یک کارهایی به اسم خودش تمام کند. 

وی یادآور شد: ایران در نهایت راه‌هایی برای عبور از این محدودیت‌ها پیدا کرده زیرا همیشه تحریم‌ها خلاف مقررات بین‌المللی و تعدی به اصل حاکمیت ملی کشور است و یک بار حقوقی سنگین بر دوش امریکا بوده است و ایران حق دارد با پاسخ‌های مشابهی این محدودیت‌ها را جبران کند.

زنگنه گفت: در هر حال کاری که ترامپ و تیمش انجام دادند مشکلاتی برای رئیس‌جمهور بعدی ایجاد می‌کند و گیرهای بیشتری در روابط دو کشور ایجاد می‌کند و مشخص نیست که دولت جدید ایالات متحده چگونه بتواند این مشکلات را برطرف کند.

برای درک تحریم‌ها به مقاصد صادرات نفتی‌مان رجوع کنیم

شعیب بهمن نیز در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، اظهار داشت: طی 4 سالی که ترامپ بر سر کار بود سیاست توسعه صادرات را در حوزه انرژی در پیش گرفت، امریکا پیش از آن مطابق قوانین داخلی خود اجازه صادرت نفت را به شکل گسترده نداشت بنابراین در بازارهای جهانی هم حضور چندانی نداشت اما زمانی که این استراتژی تغییر کرد با روی کار آمدن ترامپ قاعدتا امریکا باید بازارهای جدیدی برای خود ایجاد می‌کرد و به این ترتیب بسیاری از کشورهای صادرکننده نفت دچار بحران شده و یا از طرف امریکا تحت تحریم قرار گرفتند. 

وی افزود: به عنوان مثال تحریم اقتصادی ایران باعث خارج شدن بخشی از نفت از بازارهای جهانی شد. ایجاد بحران در ونزوئلا و تحریم علیه این کشور تقریبا باعث شد تاسیسات نفتی این کشور به دلایل فرسودگی و عدم نوسازی از کار بیفتند و حتی توان تولید برای مصرف داخلی خود را هم نداشته باشد، تشدید درگیری در لیبی باعث شد روند صادرات نفت این کشور تا حدی دچار مشکل شود. 

این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: وقتی به مقاصد صادرات نفت کشورهای مورد تحریم رجوع می‌کنیم، می‌بینیم امریکا تلاش کرد جای خالی این کشورها را به نحوی در بازارهای جهانی پر کند، حتی در این خصوص به اعمال تحریم علیه روسیه پرداخت و بخش‌های نفت و گاز روسیه را مورد تحریم قرار داد. 

وی خاطرنشان کرد: همه اینها نشان می‌دهد امریکا برای اینکه جای پایی در بازارهای جهانی برای خود باز کند و صادرات خود را توسعه دهد، از هیچ ابزاری از جمله اعمال تحریم و یا ایجاد بحران در کشورهای تولیدکننده و یا صادرکننده نفت دریغ نمی‌کند.