بزرگنمایی آنکارا در برنامه‌های گازی/ آیا ترکیه می‌تواند با ایران خداحافظی کند؟

به گزارش ایلنا، مقامات ترکیه روز گذشته اعلام کردند که بزرگترین میدان نفتی در دریای سیاه را کشف کرده‌اند که حاوی ذخایر گاز طبیعی به حجم 320 میلیارد متر مکعب است، به گفته رئیس‌جمهور این کشور هدف آنکارا این است که گاز طبیعی آن را تا سال 2023 آماده توزیع و فروش کند.

یکی از مسایل و مشکلات پیش روی ترکیه کمبود منابع انرژی بوده که به همین علت این کشور برای دستیابی به این منابع وارد آب‌های مدیترانه شرقی شده است و کشتی‌های ترکیه از سال‌ها قبل اکتشاف نفت و گاز را در دریای مدیترانه آغاز کرده‌اند.

همچنین وجود منابع قابل توجه گاز در شرق مدیترانه که از آن به عنوان اِلدورادو (سرزمین افسانه‌ای طلا) تعبیر می‌شود، باعث ایجاد تنش‌های میان ترکیه، یونان و فرانسه شده که هیچ یک حاضر نیستند از رویای دسترسی به این منابع ارزشمند چشم بپوشند.

سوال این است که آیا این کشف جدید می‌تواند ترک‌ها را به اهداف تعیین شده از جمله تبدیل به هاب گازی منطقه برساند و یا این کشور را به عنوان صادرکننده معرفی کند؟ آیا این کشف را می‌توان یک گام به عقب برای ایران برای حفظ بازار و یا دستیابی به بازارهای جدید از جمله اروپا تلقی کرد؟

مرتضی بهروزی‌فر در این‌باره به خبرنگار ایلنا گفت: حجم گاز کشف شده برای ترکیه ابعاد بزرگی است اما کسر بسیار کوچکی از ذخایر گازی ایران است، رقم تولید یک سال ایران است قبل از اینکه افزایش تولید زیادی داشته باشیم، این حجم گاز رقمی نیست که بازی را عوض کند، همچنین در حدی نیست که ترکیه نیازی به واردات گاز از ایران و سایر کشورها نداشته و یا صادرات به اروپا داشته باشد.

وی افزود: گاز کشف شده در دریای سیاه تنها بخش کوچکی از مصارف داخلی بازار ترکیه را تامین می‌کند اما تاثیرگذار نبوده و بازی را تغییر نمی‌دهد.

این کارشناس حوزه گاز تصریح کرد: هاب گازی ربطی به این ذخایر ندارد و بخاطر موقعیت جغرافیایی این کشور بین ایران، آذربایجان، ترکمنستان و دروازه ورود به اروپا است، ترکیه می‌تواند هاب گازی منطقه باشد که هیچ ارتباطی به میزان ذخایر و تولید ندارد.

وی در ادامه اظهار داشت: یکی از مشکلات ایران برای ورود به بازار گاز دنیا، ترکیه است که اجازه دسترسی به بازار گاز اروپا را نمی‌دهد. این کشور همواره به دنبال این است که گاز را تحویل گرفته و ری‌اکسپورت کند، تمایلی به ترانزیت ندارد. ترکیه برای ایران، آذربایجان و عراق عملا دروازه ورود به اروپا است، هر چند اگر ما سیاست‌های بهتری در نظر می‌گرفتیم می‌توانستیم راحت‌تر به بازارهای اروپا دست پیدا کنیم ولی تاکنون جلوی ایران گرفته شده است.

بهروزی‌فر خاطرنشان کرد: مصرف گاز ترکیه 50 میلیون متر مکعب در سال است، ضمن اینکه نمی‌تواند تمامی این رقم 320 میلیارد متر مکعب را ظرف 3 تا 4 سال تخلیه کند، فقط می‌تواند بخشی از نیاز داخلی خود را تامین و نیاز به واردات را کم کند، بنابراین از این مسیر می‌تواند تاثیرگذار بوده و تاحدی دستش باز می‌شود که راحت‌تر مذاکره کند و قیمت‌ها و شرایط بهتری برای خود ایجاد کند.

وی یادآور شد: ترکیه نمی‌تواند صادرکننده گاز به اروپا باشد و این دور از ذهن است مگر اینکه این اکتشافات اولیه باشد و قرار باشد به ذخایر بزرگتری کشف کند.

این کارشناس حوزه انرژی در ادامه درباره استفاده از ذخایر مدیترانه بیان کرد: ذخایر مدیترانه بستگی به کشف و حجم و اینکه از نظر اقتصادی چقدر مقرون به صرفه است، اکنون در مدیترانه دعوا پیش آمده، کشتی‌های جنگی مانور می‌دهد و کشورها بر ای هم خط و نشان می‌کشند، تا این موضوعات حل نشود امکان برداشت میسر نیست. طبق اطلاعات زمین‌شناختی این احتمال که حجم قابل توجهی باشد و بتواند بازی را عوض کند، بعید است.

وی یادآور شد: رقم 320 میلیارد متر مکعب بخشی از نیاز داخلی ترکیه را تامین کرده و دست این کشور را برای چانه زنی در قیمت گاز وارداتی باز می‌گذارد، مثلا وقتی ترک‌استریم راه‌اندازی شد، عملا باعث شد در مقابل ایران بهتر مذاکره و شرایط خود را دیکته کند. وقتی لوله گاز دچار انفجار شد، چند ماه کار تعمیر را به عقب انداخت تا شرایط مناسب‌تری برای ادامه کار داشته باشد، در هر حال این احجام در حدی نیست که بازی گازی منطقه را عوض کند.