استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با ایلنا:
شرط اول اصلاحات اقتصادی تن دادن حاکمیت به شفافیت است/ دولت و مجلس آمادگی اصلاحات را ندارد/ با نگاه دن کیشوتیسم نمی‌توان مشکلات را حل کرد
شقاقی اظهار داشت: با وجود هشدارهای اقتصاددانان، دولت و مجلس بودجه متناسب با شرایط را تدوین نکردند و این یک بودجه شکننده و ضعیف است. به نظر می‌رسد که دولت و مجلس آمادگی لازم برای انجام اصلاحات اقتصادی را ندارند این موضوع همانند داشتن تخصص برای جراح است و اگر این تخصص وجود نداشته باشد بیمار از بین خواهد رفت و به نظر بنده دولت و مجلس نیز توان اجرای این اصطلاحات را ندارند.
وحید شقاقی شهری در گفت‌وگو با ایلنا در مورد تحریم نفتی کشور و ضرورت انجام اصلاحات اقتصادی گفت: به نظر می‌رسد آمریکا در ۱۲ اردیبهشت به صورت رسمی پایان معافیت خرید نفت ایران را اعلام خواهد کرد هر چند برخی کشورهای مشمول این معافیت مانند یونان و ایتالیا قبلاً از بازار نفت ایران خارج شده‌اند و کشورهای دیگر مانند چین، ژاپن، کره جنوبی و ترکیه واردات نفت خود را کاهش داده‌اند. بنابراین در این شرایط قطعاً صادرات نفت ایران کاهش خواهد یافت و این شاید به نوعی پایان دوران اقتصاد نفتی کشور باشد.
وی ادامه داد: این برای نخستین بار در پنجاه سال اخیر است که اقتصاد ایران شرایط بی‌نفتی را تجربه خواهد کرد حتی در تحریم‌های سال ۹۰ و ۹۱ ما قادر به صادرات تا ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز نیز بودیم، چون باراک اوباما سیاست کاهش تدریجی صادرات را اعمال می‌کرد در حالی‌که ترامپ به دنبال کاهش یکباره آن است. البته مواجه شدن با شرایط اقتصاد بدون نفت نیازمند انجام اصلاحات ساختاری بزرگی است که شرط اصلی ورود به آن تن دادن مجموعه حاکمیت به شفافیت است چون لازمه و شرط اصلی اصلاحات دیگر مانند اصلاحات مالی، بانکی، یارانه‌ای و نظام بودجه‌ریزی همین شفافیت است.
این استاد دانشگاه خوارزمی تصریح کرد: درآمدهای بودجه‌ای تنها از طریق نفت محقق نمی‌شود و از سویی تحقق درآمدهای مالیاتی نیز دشوار است که نتیجه این شرایط کسری بودجه در سال ۹۸ و ایجاد فشار سنگین به بانک مرکزی جهت استقراض است که آن نیز تبعات تورمی دارد. مجموعه شرایط بگونه‌ای است که در واقع ما مجبور به انجام اصلاحات ساختاری در اقتصاد هستیم.
شقاقی با تاکید بر اهمیت درآمدهای مالیاتی گفت: کاهش درآمدهای نفتی یعنی حرکت به سمت اقتصاد مالیات محور، اما در شرایط رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم افزایش نرخ‌ها برای تولیدکننده و مردم بسیار دشوار است و چاره آن تن دادن مجلس به تصویب پایه‌های مالیاتی جدید است، متأسفانه در کشور ما ابرطبقه و طبقه ثروتمند رانتی به پرداخت مالیات تن نمی‌دهد. باید توجه داشت نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشور ما بین ۶ تا ۸ درصد است که میانگین جهانی آن ۱۵ و برای کشورهای توسعه یافته ۲۰ درصد است بنابراین برای رسیدن به میانگین جهانی باید دو برابر کنونی درآمدهای مالیات داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیش از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان توزیع می‌شود و حدود ۵۰۰ شرکت بزرگ، یارانه انرژی دریافت می‌کنند در حالی‌که ارز حاصل از صادرات خود را با نرخ بازار آزاد بفروش می‌رسانند و نفع مالیاتی نیز ندارند. اینگونه اقدامات باعث تجمیع ثروت در طبقه‌ای خاص شده و عملا کشور وارد نظام دوطبقه‌ای می‌شود که بسیار خطرناک است و کشور درگیر تضاد طبقاتی و مشکلات بعدی می‌شود. بنابراین انجام اصلاحات از این منظر نیز نه یک انتخاب بلکه اجبار است چون غیر از آن امکان اداره کشور نیست وگرنه کشور وارد جنگ طبقاتی در نظام دوطبقه‌ای خواهد شد. باید توجه داشت افتخار هر کشوری به داشتن طبقه متوسط بزرگ بعنوان شاخص سلامت جامعه است.
این اقتصاددان با انتقاد از واکنش مسئولان کشور در برابر شرایط کنونی گفت: متاسفانه هنوز مسئولین ما فهم درستی از موضوع شفافیت و حذف رانت ندارند که مصداق آن بودجه‌ریزی سال ۹۸ بود. با وجود هشدارهای اقتصاددانان، دولت و مجلس بودجه متناسب با شرایط را تدوین نکردند و این یک بودجه شکننده و ضعیف است. به نظر می‌رسد که دولت و مجلس آمادگی لازم برای انجام اصلاحات اقتصادی را ندارند این موضوع همانند داشتن تخصص برای جراح است و اگر این تخصص وجود نداشته باشد بیمار از بین خواهد رفت و به نظر بنده دولت و مجلس نیز توان اجرای این اصطلاحات را ندارند.
شقاقی متذکر شد: با گفتاردرمانی و نمایش نمی‌توانیم با مشکلات زندگی واقعی مردم روبه‌رو شویم. در ادبیات جهانی اصطلاحی باب شده به نام دن کیشوتیسم که اشاره به نگاه سطحی و متوهمانه به مسائل زندگی دارد و ما نمی‌توانیم با این این نوع نگاه مشکلات مردم را حل کنیم و انتظار یک اقدام مناسب می‌رود.
