تجارت ترجیحی در دستور کار تهران و تاشکند / کاهش صادرات ایران به ازبکستان

موسی آقایی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ازبکستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا شرحی از آخرین وضعیت تجارت دو کشور ارائه کرد و گفت: روابط ایران و ازبکستان از نظر سیاسی و اقتصادی در سطح مطلوبی قرار دارد و تاکنون ۱۲۰ تاجر ازبکی برای حضور در اکسپوی ۲۰۲۵ ایران ثبت نام کرده‌اند، علاوه بر این کمیسیون مشترک ایران و ازبکستان نیز قرار است ۲۵ اردیبهشت ماه در تهران برگزار شود و احتمال زیادی وجود دارد که در این رویداد موضوع برقراری تجارت ترجیحی میان دو کشور نهایی شود با این حال اما صادرات ایران به ازبکستان در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش داشته این کاهش البته چشمگیر نبوده اما آنچه سبب‌ساز آن شده قوانین صادراتی ایران است.

وی افزود: بخش زیادی از تجارت ایران و ازبکستان را صادرات ایران به این کشور تشکیل می‌دهد و از مجموع ارزش ۵۰۰ میلیون دلاری که سالانه از تجارت طرفین حاصل می‌شود تنها حدود ۱۷۰ میلیون دلار آن شامل واردات ازبکستان به ایران است.

آقایی ادامه داد: مصالح ساختمانی به ویژه سیمان، ادوات کشاورزی و محصولات پتروشیمی اصلی‌ترین کالاهایی هستند که از ایران به ازبکستان صادر می‌شود و اگر قوانین موافقی برای صادرات در ایران برقرار بود تاکنون ارزش تجارت دو کشور از یک میلیارد دلار نیز فراتر می‌رفت البته چشم‌انداز تجارت سالانه یک میلیارد دلار چند سال است که ترسیم شده و بر تحقق آن نیز تاکید می‌شود اما یکی از موانع آن چنانچه اشاره شد قوانین صادراتی کشور ماست. 

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ازبکستان درباره دلیل توقف واردات پنبه از ازبکستان به ایران اظهار کرد: تا سال ۲۰۲۲ واردات ادامه داشت اما رویکرد ازبکستان در جایگاه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پنبه جهان در صادرات این کالا تغییر کرده و این کشور با هدف تغییر صادرات از مواد اولیه تولید با کالاهای با ارزش افزوده بیشتر از سال ۲۰۲۳ صادرات نخ را جایگزین صادرات پنبه کرده است این کشورها بنا دارد در سال‌های آینده صادرات پارچه و در ادامه پوشاک را جایگزین صادرات نخ کند تا صادرات آن هر چه بیشتر به محصولات نهایی سوق یابد. 

وی از کشور ترکمنستان به عنوان واسطه نقل و انتقال کالا میان ایران و ازبکستان یاد کرد و گفت: بازرگانان گاه با عدم همکاری از سوی ترکمن‌ها هم مواجه هستند و برای حل این مشکل نمایندگان دولت‌های سه کشور به طور ویژه وزرای راه باید با یکدیگر مذاکره داشته باشند زیرا انتقال کالا بین ایران و ازبکستان با حمل جاده‌ای و ریلی از خاک ترکمنستان صورت می‌گیرد.

آقایی در پایان به برقراری خطوط هوایی میان دو کشور نیز اشاره و خاطرنشان کرد: هفته‌ای دو پرواز رفت و برگشت در روزهای پنج‌شنبه و یکشنبه میان ایران و ازبکستان برقرار است.