لایروبی کارون هر سه سال یکبار حداقل 750،000،000،000 تومان هزینه می‌خواهد/ حریم رودها را برای خودشان بگذاریم

مهدی قمشی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تاثیر لایروبی رودخانه‌ها بر سیلابی نشدن آنها اظهار داشت: در مورد رودخانه‌های جنوب کشور مثل میسان و یا دهانه‌های کرخه و ورودی به هورالعظیم که با رسوب پر شده‌اند تا حدی می‌توان گفت که باید لایروبی صورت گیرد تا اجازه عبور بیشتر آب به سمت هورالعظیم داده شود، البته مشکل اصلی رسوب گذاری نیست موضوع پرورش ماهی در مسیر رود و زمین‌هایی است که زیر کشت کشاورزی رفته و ورودی رودها را بسته‌ و مصب رودها به صورت انسان ساز محدود شده‌اند.

وی افزود: اما اگر منظور از لایروبی کارون باشد، قبلا مطالعات آن انجام شده و در اختیار مسئولین قرار گرفته، همان کاری که سالهاست آب و برق خوزستان انجام می‌دهد، یک لایروب در نظر گرفته و بالادست و پایین دست اهواز را لایروبی می‌کند اما این اقدام به تنهایی پاسخگو نیست، حتی اگر فرض کنیم عمق رودخانه را در اهواز 5 تا 6 متر هم زیاد کنیم متاسفانه نه تنها در ارتفاع آب عبوری از اهواز اثر مثبت ندارد بلکه اثر معکوس دارد و ارتفاع آب را بالا می‌آورد. بنابراین اثر کاملا منفی روی عبور سیلاب خواهد داشت.

رئیس دانشکده علوم آب دانشگاه چمران اهواز تصریح کرد: اگر لایروبی به صورت اصولی برای کارون پیگیری شود باید پایین دست، به سمت ایستگاه فارسیات چند نقطه که کف رودخانه به شدت بالا آمده لایروبی شود و شیب هیدرولیکی را زیاد کنیم که روی گذر سیلاب اثر دارد اما اثر آن بسیار کم است، لایروبی از نظر زمانی اثر کوتاه مدت دارد مجموعا شاید 3 سال کارایی داشته باشد بعد از آن با رسوب رودخانه دوباره به شکل قبل بازگشته و مجددا باید لایروبی انجام شود.

وی تاکید کرد: لایروبی به منظور گذر بهتر سیلاب از کارون موفق نخواهد بود، ضمن اینکه هزینه‌های اقتصادی بسیار بالایی هم دارد و با توجه به اینکه مجموعا از نظر طول زمانی هم حداکثر 3 سال اثر بخشی دارد بنابراین گزینه مناسبی برای کارون نیست. لایروبی برای کارهای مختلف انجام می‌شود یکی برای بهتر کردن عبور سیلاب است که در رابطه با کارون اثر بخشی آن ناچیز و کوتاه مدت است.

قمشی گفت: اگر تعمیق رودخانه برای عبور شناورهای آبی و کشتی‌ها یا زیباسازی شهرها و یا به جهت اینکه ممکن است جزایری در رودخانه ایجاد شود که منظر رودخانه را زشت کند، تجویز شود مثمر ثمر است. به منظور اصلاح رودخانه‌های شریانی از تکنولوژی استفاده می‌شود که منظر رود زیبا شود و این قابل توجیه است ولی برای عبور سیلاب باید کار کارشناسی صورت گیرد.

وی تاکید کرد: در مورد رودهایی مثل کارون اثر نداشته و یا معکوس است و حتی اگر به صورت اصولی انجام شود از نظر کارکرد بروی ارتفاع اثر کمی دارد و از نظر زمانی هم حداکثر بعد از 3 سال بستر به حالت طبیعی بازگشته و اثر لایروبی را کاملا از بین می‌برد.

رئیس دانشکده علوم آب دانشگاه چمران اهواز با اشاره به هزینه‌های بالای لایروبی اظهار داشت: هزینه لایروبی بر اساس متر مکعب مواد، شن، ماسه و خاکی است که از بستر  رودخانه‌ها خارج می‌شود که به ازای هر متر مکعب حدود 15 تا 20 هزار تومان است. بسته به نوع مواد بستر هم هزینه‌ها متفاوت است.

وی ادامه داد: اگر هر متر مکعب لایروبی را با حداقل هزینه هم در نظر بگیریم برای رودی مثل کارون باید 50 میلیون متر مکعب خاک از بستر خارج شود که 750،000،000،000 تومان خواهد شد و دوباره بعد از 3 سال به جای خود بر می‌گردد و اثر آن هم در کاهش ارتفاع آب جزئی بوده و به صرفه نیست.

قمشی مهمترین عامل منفی و سیلابی شدن رودها را ساخت و سازهای غیر مجاز در مسیر آنها عنوان کرد و افزود: هر نوع دخل و تصرف و یا جسم و سازه اعم از درخت، نیزار، رستوران و یا مجسمه که جلوی جریان آب را بگیرد و مقاومتی در عبور آب ایجاد کرده و ارتفاع آب را افزایش دهد مشکل آفرین است. حریم رودخانه‌ها باید حفاظت شود و برای خود رودخانه باقی بماند.