گزارش‌های 9 ماهه نتوانست انتظارها را برآورده کند/تازه کارها از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعالیت کنند/ خرید سهم شرکت‌هایی که فروش داخلی دارند، ریسک کمتری دارد

مجتبی معتمدنیا، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بورس ایلنا در تحلیل وضعیت کنونی بازار سرمایه و علت ریزش ارزش سهام در ماه‌های گذشته، گفت: پس از رشد قابل توجه بازار سرمایه که در شش ماهه نخست امسال اتفاق افتاد و ناشی از جهش تورم و جهش نرخ ارز بود، سهامداران انتظار داشتند در گزارش‌های 9 ماهه‌ی شرکت‌ها، گزارش‌های مالی بهتری ارائه شود. اما دو اتفاق افتاد، از یک سو به دلیل افزایش تحریم‌ها، صادرات با تنگناهای زیادی مواجه شد، از سوی دیگر به دلیل افزایش هزینه‌های حمل و نقل، هزینه شرکت‌های تولیدی بالا رفت. در نتیجه شرکت‌ها در گزارش 9 ماهه، نتوانستند گزارش‌های مورد انتظار را ارائه دهند.

وی با تاکید بر این که البته گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها منفی نبودند اما نتوانست انتظار فعالان بازار سرمایه را برآورده کند، ادامه داد: نکته دوم هم این است که نرخ ارز پس از رشد هیجانی که تا 18 هزار تومان هم رسید، دچار ریزش منطقی شد و در چند ماه گذشته بین 10 الی 12 هزار تومان در نوسان است. در نتیجه سود شرکت‌های صادرات‌محور، کاهش یافت و مطابق با پیش‌بینی‌های اولیه نشد. برخی از تحلیلگران حتی پیش‌بینی می‌کردند که نرخ ارز در سامانه نیما به تدریج به قیمت بازار آزاد نزدیک شود. اما اتفاقی که رخ داد برعکس بود، یعنی نرخ ارز به دلیل رشد هیجانی، به تدریج دچار ریزش شد و بازار هم دچار رکود شد. از سوی دیگر فعالان حقوقی اقدام به عرضه سهام کردند، در نتیجه میزان نقدینگی موجود در بورس، کفاف ایجاد رشد قیمت را نمی‌داد. در نتیجه بورس دچار ریزش قیمت‌ها شد و پس از ریزش، هم اکنون، دچار وضعیت «اصلاح زمانی» شده است. یعنی نوسان مقطعی دارند و همه منتظر هستند که ببینند چه اتفاقی رخ می‌دهد.

وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به چشم‌انداز «اقتصاد سیاسی» در سال 98 و احتمال افزوده شدن بر موانع صادرات و از سوی دیگر احتمال رشد قیمت دلار در سال آینده، وضعیت شرکت‌های صادرات محور چگونه خواهد شد؟ ، اظهار داشت: واقعیت این است آن چیزی که در بازار سرمایه رخ می‌دهد، همیشه الزاما با واقعیت‌های اقتصادی همخوانی ندارد. بعد از ریزش بازار، پول سهام‌داران بیشتر به سوی سهم‌هایی رفت که در واقع قابلیت داستان گفتن در مورد آن سهم‌ها بیشتر بود.

وی تاکید کرد: به باور من در حال حاضر برای خرید سهم، با توجه به بحث تحریم‌ها، شرکت‌هایی که فروش داخلی دارند یا عمده فروش‌شان در داخل کشور است، ریسک کمتری دارند. به دلیل این که حتی اگر نرخ دلار در سال 98 رشد هم داشته باشد، اما چون تحریم‌ها در حال سخت‌تر شدن است، شرکت‌های صادرات‌محور مجبور هستند از طریق واسطه‌ها کالای خود را صادر کنند و سود اصلی نصیب واسطه‌ها می‌شود نه شرکت تولید کننده.

وی در پاسخ به این پرسش که پیشنهاد شما به افراد حقیقی حاضر در بورس، به خصوص افرادی که به واسطه رشد قیمت 6 ماهه نخست امسال به بورس آمدند و تازه وارد هستند، چیست؟ ، گفت: من تاکید می کنم که افراد تازه کار در بورس باید از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعالیت کنند، زیرا به دلیل تازه وارد بودن، ریسک‌های بازار را نمی‌شناسند، از سوی دیگر شرایط بورس، با بازارهای دیگر متفاوت است، در نتیجه افراد تازه وارد و کم تجربه اگر خود تصمیم به خرید و فروش سهم بر اساس شنیده‌ها بگیرند، زیان می‌کنند.

وی در پایان تاکید کرد: من سال 98 را سال سختی برای شرکت‌ها می‌دانم و تاثیر این وضعیت بر بورس این است که در سال 98 بخشی از سرمایه‌ها از بورس خارج می‌شود و بورس ایران، کم عمق‌تر از گذشته خواهد شد. در نتیجه صندوق‌های با درآمد ثابت و اوراق‌های با درآمد ثابت، مورد اقبال بیشتری قرار خواهند گرفت.