برای مشکلات امروز باید ۱۰ سال پیش فکر می‌کردیم/ جای خالی پژوهش در صنعت نفت/تحریم‌ها تاثیری در برنامه‌های اکتشاف ندارد

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، صالح هندی در نشستی خبری که به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد، با بیان اینکه در تمام دنیا صنعت نفت مبتنی بر فناوری و علم نو است اما در ایران هنوز فناوزی جایگاه خود را پیدا نکرده، اظهار داشت: ما همچنان مبتنی بر عملیات هستیم اما یکی از اهداف مدیران ارشد دستیابی به فناوری نو  و منابع مالی است. این در حالی است که در پژوهش بیش از مباحث مالی مشکل داریم.

وی افزود: دلیل اینکه در وزارت نفت میانگین دانش فنی کم است، برخی اوقات ساخت و مهندسی معکوس، رفع تنگنای صنعت، عیب یابی تجهیزات را با فناوری اشتباه می‌گیریم و حتی مدیران منتقع نشده‌اند.

مدیر عامل شرکت مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت تاکید کرد: ما برای مشکلات امروز باید ۱۰ سال پیش فکر می کردیم، پژوهش بازاری دیر بازده است برای مشکلات امروز نمی توان از آن استفاده کرد. نیاز سنجی فناوری در نفت محقق نشده است، یعنی تشخیص اینکه در آینده چه فناوری نیاز داریم و برای رسیدن به آن چه کنیم، اتفاق نیفتاده است.

هندی اظهار داشت:  ما برای مشکلات امروز باید ۱۰ سال پیش فکر می کردیم، پژوهش بازاری دیر بازده است برای مشکلات امروز نمی توان از آن استفاده کرد.

وی با تاکید بر این‌که نیازسنجی فناوری در ایران محقق نشده و نمی‌دانیم در آینده به فناوری نیاز داریم و برای رسیدن به آن چه باید بکنیم، گفت: همه کشورها سند توسعه فناوری و یک برنامه ٥٠ ساله دارند. جای این سند در صنعت نفت ایران خالی است.

هندی با بیان اینکه یک نقشه راه در این خصوص تعریف شده است، ادامه داد: البته در این راستا فعالیت‌هایی آغاز شده و امیدواریم هرچه زودتر نهایی شود. باید برای دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و فناوری نیازهایمان را احصاء کنیم. اکنون نیازهای فناورانه ما احصاء و تبدیل به یک نسخه برای فعالیت‌های آتی در شرکت اکتشاف شرکت ملی نفت شده است.  

امضای قرارداد با 5 دانشگاه

وی با اشاره به عقد قرارداد مطالعاتی و پژوهشی، با 5 دانشگاه کشور در اسفندماه سال گذشته گفت: طی 2 سال گذشته ارتباط خوبی با دانشگاه‌ها داشته‌ایم در ابتدای هر ترم تحصیلی، موضوعاتی که مورد نیاز است را به‌عنوان پایان نامه مقطع ارشد و دکتری به دانشگاه‌هایی که طرف قرارداد هستند، اعلام می‌کنیم. 

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت همچنین از ایجاد شبکه نواوری فناوری به عنوان  دیگر فعالیت در این حوزه یاد کرد و افزود: هیچیک از مراکز دانشگاهی، به‌تنهایی قادر به انجام کارهای کلان پژوهشی نیستند و باید شبکه‌ای از دانشگاه‌های داخل و خارج ایران و شرکت‌های دانش بنیان را تشکیل دهند که این اتفاق رخ داده و تفاهم‌نامه‌ها امضاء و وارد فاز اجرا شده است ضمن اینکه بخش خصوصی هم باید کمک کند. 

وی با تاکید بر اینکه باید به سمت تجاری سازی نتایج فناوری برویم، گفت: این نتایج باید به خلق ثروت منجر شودتا بگوییم کاری موثر انجام شده است. 

تشریح وضعیت مناقصه بلوک های اکتشافی با خروج آمریکا از برجام

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت در ادامه درباره برگزاری مناقصه بلوک‌های اکتشافی با شرکت‌های خارجی گفت: با خروج آمریکا از برجام امکان برگزاری مناقصه وجود نداشت. شرکت‌های E&P قابلیت توسعه بلوک‌ها را دارند. باید چهار شرکت کنسرسیوم تشکیل دهند و در یک سال آینده، سه یا چهار بلوک اکتشافی با مجریان داخلی توسعه خواهند یافت. 

وی ادامه داد: هدف برگزاری مناقصه جذب سرمایه خارجی بوده است. شرکت‌های خارجی به‌دلیل تحریم حاضر به شرکت در مناقصه نشدند و ترجیح دادیم مناقصه را با ایرانی‌ها برگزار نکنیم. البته این به معنی ترک تشریفات نبوده و مذاکره است. هدف هم بلوک‌های مرزی است.

هندی در ادامه درباره وجود منابع هیدروکربوریدر میانه و بستان‌آباد بیان کرد: احتمال وجود منابع هیدروکربوری وجود دارد اما در کل آذربایجان پر پتانسیل نیست.

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت با اشاره به اینکه ضریب موفقیت اکتشاف در کشور ٦٠درصد است، گفت:  ١٣مخزن در دولت یازدهم  کشف شده، حدود ٣٥ تا ٤٠ مخزن کشف‌شده توسعه پیدا نکرده در ایران وجود دارد. به عبارت دیگر اکتشاف از توسعه و تولید جلوتر است. مخازن جدید در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ کشف شده‌اند که معرفی آنها برعهده وزارت نفت است. 

تحریم‌ها تاثیری در برنامه‌های اکتشاف ندارد

وی در پاسخ به سوال ایلنا درباره اینکه آیا در فعالیت‌های اکتشاف با توجه به تحریم‌ها و کاهش صادرات وقفه ایجاد می‌شود یا خیر، توضیح داد: در برنامههای ابلاغی اکتشافی تغییری حاصل نشده است چون  برنامه ها 5 ساله تدوین شده است. 

هندی ادامه داد: با توجه به اینکه فرایند توسعه و نگهداشت دیرهنگام است حتی اگر سطح تولید و صادرات کم شود پروژههای نگهداشت و توسعه متوقف نمیشود به طوری که می‌بینیم برندگان EPCF وEPDF مشخص شده و در حال عقد قرارداد هستند.عزم وزارت نفت برای تولید جدی است و تحریمها در برنامههای اجرایی اثری نداشته است.

توقیف اموال اختلاس‌گر شرکت اکتشاف

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت،  درباره اختلاس صورت‌گرفته در این شرکت در سال گذشته، گفت: با همکاری قوه قضاییه و سازمان بازرسی کشور، اموال این فرد توقیف‌ و مقدار قابل توجهی از اموال ضبط شده است. روز گذشته بازپرس پرونده، از اموال بازدید کرد و به‌زودی مجوز برگزاری مزایده داده می‌شود.پیگیری دستگیری فرد نیز توسط وکلای شرکت در خارج از کشور درحال انجام است. شایعه اینکه فرد در کانادا است هم صحت ندارد، محلی که در آن به سر می‌برد، شناسایی شده است و در حال انجام مراحل قضایی هستیم.

وی درباره همکاری شرکت‌های خارجی با شرکت اکتشاف در زمان تحریم اظهار داشت: شرکت‌هایی که قرار بود در مناقصه بلوک‌های اکتشافی حضور داشته باشند، همکاری خود را متوقف کرده‌اند اما شرکت‌هایی که درحال انجام مطالعات مشترک با آن‌ها هستیم، همکاری خود را ادامه داده‌اند. 

غربالگری اکتشاف نفت و گاز در کل کشور

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت درباره مطالعات اکتشاف نفت و گاز در کل کشور بیان کرد: غربالگری اولیه در  حال انجام است، بر این اساس مناطق مختلف ایران را رتبه بندی کردیم. شانس وجود منابع هیدروکربنی در برخی مناطق به قدری پایین بود که به‌طور کلی از برنامه اکتشاف کنار گذاشته شدند.بیش از ۶۰ درصد از سطح کشور زیر مطالعات اولیه اکتشاف قرار داشتند، اولویت برای حفر چاه‌های اکتشافی در کشور در خلیج فارس، جنوب غرب و شمال شرق کشور  و منطقه لرستان است همدان نیز به دلیل کشف توده گرانیتی شانسی برای وجود نفت و گاز ندارد. 

تایید وجود منابع گازی در دریای عمان

وی با بیان این‌که وجود هیدرات‌های گازی و گاز طبیعی در دریای عمان تایید شده است، گفت: البته این منابع در عمق آب بالای ۸۰۰ متر بوده و حفر چاه اکتشافی در این عمق، بسیار گران‌قیمت است. سرمایه مورد نیاز برای حفر چاه‌های اکتشافی در این منطقه ۳۰۰ میلیون دلار و ۳۰۰ میلیارد تومان است و زمانی که وزارت نفت تصمیم گرفت فاز ۲ شناسایی هیدرات‌ها به صورت مطالعاتی باشد، این کار صورت می‌گیرد. امروز نیز تفاهم‌نامه‌ای در این حوزه به امضا رسید.

هندی در ادامه نزدیکی به دریای آزاد، نزدیکی به پاکستان به‌عنوان هدف صادرات گاز و  دسترسی به تنگه هرمز از مسیر دریای عمان را از مزایای وجود منابع گازی در این دریا برشمرد. 

وی درباره عقب بودن ایران از برنامههای اکتشاف و تولید توضیح داد: بعد از انقلاب اسلامی، به ازای هر ۱۰۰ واحد گاز که تولیدشده، ۱۷۵ واحد و به ازای هر ۱۰۰ واحد نفت، ۷۵ واحد جایگزین شده است. بنابراین هیچوقت در جا نزده ایم.  

عراق مجبور است شتابزده تولید کند

هندی درباره شتاب تولید و اکتشاف در عراق بیان کرد: این کشور 48 سال در جنگ بوده و کار عقب مانده زیادی دارد بنابراین لازم دارد با شتاب وارد کار شود.

وی یادآور شد: تا زمانی که فاصله بین اکتشاف و توسعه کم نشده باشد، نباید منابع جدیدی کشف کنیم. زیرا ما مناطق جدید مرزی را کشف می‌کنیم و کشورهای همسایه منتظر کشف ما می‌مانند. سپس آن را توسعه می‌دهند، مانند اتفاقی که برای میدان آذر افتاد. ما این میدان را کشف کردیم اما 6 سال طول کشید تا به تولید برسد. در حالی‌که کشور همسایه توانست این میدان را به تولید برساند.   

تامین منابع مالی پروژه‌های کوچک از داخل

این مقام مسئول درباره تامین مالی پروژهها با توجه به تحریمها گفت: برنامه اجرایی مدیریت اکتشاف مبتنی بر منابع داخلی و بلوک های اکتشافی بر اساس فاینانس بوده است. ما همچنان با کمبود منابع مالی مواجهیم. 5 سال گذشته به نتیجه رسیدیم که پروژههای کوچک از منابع مالی استفاده شود.