سدسازی همیشه هم بد نیست/هر آب ژرفی قابل استفاده نیست/انتقال از دریا به هر قیمتی یعنی نابودی آب

پرویز کردوانی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره نحوه برخورد ایران با آب‌های مرزی اظهار داشت: در حال حاضر حدود 20 تا 22 رود ما به عراق می‌رود، رود کارون 90 کیلومتر مرز آبی با عراق دارد که تبدیل به اروندکنار می‌شود، با پاکستان و آذربایجان هم مرز آبی داریم در گذشته می‌توانستیم روی همه رودهایی که از ایران خارج می‌شوند سد احداث کنیم اما از سال 2011 با توجه به برنامه سازمان ملل این امکان وجود ندارد.

وی افزود: مثلا در کرمانشاه 5 رود داریم اما زراعت آبی در این منطقه 20 درصد است و بقیه کشت دیم است، امسال در 10 دشت این استان کشت بهاره ممنوع شده است به این دلیل که با وجود رودخانه‌ها آب از کشور خارج می‌شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما باید در سه نقطه کشور حتما سد احداث کنیم، تصریح کرد: یکی از نقاط سرشاخه‌های رودهایی است که به عراق می‌رود، در مازندران که آب به خزر می‌رود، در این استان به ظاهر بارندگی بالا است اما بدترین منطقه از نظر آب آشامیدانی است و 90 درصد بیماری‌ها از آب آشامیدنی است چون از منابع آب زیر زمینی استفاده می‌شود بنابراین نیاز است که 10 سد در این استان احداث شود.

وی در ادامه بیان کرد: اگر محیط زیست می‌گوید نباید سد احداث شود به خاطر این است که در پایین دست تالاب و باتلاق ها خشک می‌شود، اما در مورد منطقه‌ای که آب‌ها به دریا می‌ریزد، لازم است که سد احداث شود.

کردوانی سیستان و بلوچستان را از دیگر مناطقی عنوان کرد که باید سد احداث شود و گفت: در این استان زیر کاست‌ها زمان بارندگی طغیانی می‌شود و به دریای عمان می‌ریزد. بنابراین باید با احداث سد جلوی خروج آب به عمان گرفته شود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه افغانستان قرارداد 1972 برای ارسال آب به ایران را رعایت نکرده است، افزود: طبق قرارداد 1972 قرار بود در زمان کم آبی 8 میلیون متر مکعب و در زمان متوسط بارندگی 28 میلیون متر مکعب آب از هیرمند به سمت ایران ارسال شود ولی این قاعده رعایت نشده است، چون افغان‌ها سد ساخته‌اند و زمین‌های وسیعی را زیر کشت برده‌اند، امسال هم که خشکسالی شده و بارش برف کم بوده و ما هیچ تخصیصی از این رود نداشتیم. اشتباه دیگر اینکه آب زاهدان را از همین‌جا تامین می‌کنند در حالی که هم اکنون هامون پوزک، صابوری و هیرمند هر سه خشک شده‌اند و از چاه نیمه آب می‌آورند.

پدر علم کویرشناسی ایران با اشاره به برنامه‌های استفاده از آب‌های ژرف نیز خاطرنشان کرد: مناطق مرزی از آب های ژرف استفاده می‌کنند در حالی‌که از 5 نوع آب ژرف؛ فقط یک نوع آن قابل استفاده است، برخی از آنها در تماس با میادین نفتی هستند و برخی نیز شور شده و یا آب‌های فسیلی بوده که قابل استفاده نیستند. تنها آب ژرف گسل خوب است چون تجدیدپذیر است، اما در هر حال این آب مشکل منطقه‌ای مثل زابل را حل نمی‌کند و باید آب از هیرمند تامین شود و اکنون نیز با موقعیتی که آمریکایی‌ها در منطقه بوجود آورده‌اند هیچ امیدی برای بهره مندی ایران از آب این رود وجود ندارد.

وی در ادامه با انتقاد از انتقال آب به مناطق مرکزی کشور از طریق آب شیرین کن‌ها اظهار داشت: قرار است که به 17 استان از عمان آب منتقل کنند که اشتباه است مناطق ساحلی موقعیت عالی دارند اما جایی که 900 کیلومتر باید خط لوله احداث شود تا آب را برای گل گهر کرمان و مس سرچشمه و چادرملو ببرند منطقی نیست، اکنون مد شده کارخانه فولاد را در مناطق کم آب احداث می‌کنند و آب را به منطقه منتقل می‌کنند در حالی که فولاد باید کنار دریا احداث شود حتی کنار رود هم نباید احداث شود چون احداث کارخانه‌ای مثل فولاد به معنای نابودی آب است.

کردوانی با بیان اینکه احداث سد در بسیاری موارد به بهبود وضع آب کمک می‌کند، یادآور شد: باید به خاطر داشته باشیم احداث سد باعث خشک شدن گاوخونی و یا تالاب‌های دیگر نشده بلکه مدیریت نادرست است که مشکلات کم آبی را بودجود آورده است.