درگیر شکست نظام‌مند شده‌ایم

به گزارش ایلنا، علی دینی ترکمانی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات پژوهش های بازرگانی در همایش بزرگ اصلی ترین اولویت اقتصاد ایران در سال 1396 که در حاشیه جشنواره صندوق های بازنشستگی پیشران توسعه ملی، برگزار شد، مطالب خود را با طرح یک پرسش آغاز کرد و گفت: آیا در حال حاضر اقتصاد و سیاست ما بر روی ریل صحیح قرار دارد؟ اگر ما در مسیر درستی باشیم سیاست های کوتاه مدت ما را به اهداف بلندمدت می رساند.

وی ادامه داد: اولویت ها و مسائل متعددی در اقتصاد وجود دارد؛ از جمله کاهش نااطمینانی به آینده، هدایت نقدینگی به رشته فعالیت های مولد، افزایش بهره وری سرمایه از طریق تکمیل سرمایه گذاری های ناتمام، کنترل بیکاری، کنترل کسری مالی صندوق های بازنشستگی، مسکن اجتماعی و حاشیه نشینی، زیرساخت های شهری، هدایت درآمدهای ارزی نفتی به سرمایه گذاری های کلیدی، کنترل بحران زیست محیطی، کنترل توسعه نابرابر منطقه ای، تثبیت نرخ ارز، متحول کردن تولید و صادرات غیرنفتی، با کیفیت تر کردن رشد اقتصادی، کاهش شکاف در عملکرد برنامه توسعه، اصلاح نظام مالیاتی، انضباط مالی و پولی، توسعه گردشگری و غیره.

علی دینی ترکمانی با تاکید بر اینکه این اولویت ها اجزایی از یک کلیت واحد است و گفت: ما درگیر شکست نظام مند شده ایم و مدام درگیر حل مسائل کوچک هستیم. درحالی که حل این موضوع اصلاح ساختاری می طلبد. راهکار ما باید این باشد که توجه کنیم در افق بلندمدت، در ساختار نظام اقتصاد جهانی و منطقه ای اگر این شرایط ادامه پیدا کند، به کجا خواهیم رسید؟

وی با بیان اینکه ما به پدیده بحران توسعه فراگیر درگیر هستیم، گفت: به این دلیل ما فرصت های تاریخی را از دست داده ایم. دچار عقب ماندگی شده ایم که این موضوع رفته رفته شدت می یابد. به این ترتیب در اقتصاد جهانی نمی توانیم تغییر کنیم.

این کارشناس اقتصادی در ادامه تصریح کرد: با ظهور قدرت های نوظهور، جا به جایی در قدرت هژمونیک و تغییر نظم امنیتی، سیاسی و اقتصادی جهانی می توانیم از این فرصت استفاده کنیم. تغییر در نظام حکمرانی اقتصادی جهانی مواردی نظیر تغییر سازمان کاری بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، تغییر نظام پولی جهانی و جایگزینی پول جدیدی مانند حق برداشت صندوق بین المللی پول به جای دلار برای تسویه حساب های بین المللی و ذخیره جهانی، تغییر نظام مالی جهانی و اعمال مالیات بر سود معاملات سهام با هدف پیشگیری از بحرانی دیگر را در برمی گیرد.

وی ادامه داد: حال این سوال پیش می آید اگر این تغییرات رخ دهد ما چه فرصت هایی داریم؟ درواقع باید گفت این فرصت در اختیار ماست اگر تغییر ریل دهیم. اما حقیقت این است که به دلیل ساختارهای کلی بازدارنده در حال ورود به شکاف تاریخی هستیم. باید تاکید کنم که ما بر مبنای جمیع امکانات تولیدی که داریم می توانیم یک ترکیه دیگر داشته باشیم.

دینی ترکمانی با اشاره به فرصت های نظام اقتصاد جهانی برای ایران، گفت: تبدیل شدن به قدرت منطقه ای بزرگ متناسب با موقعیت ژئوپلتیکی، سرزمینی، امکانات طبیعی و انسانی کشور، جذب گردشگر بین المللی و تبدیل شدن به یکی ازاقتصادهای برتر در گردشگری، تبدیل شدن به یکی از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل از جمله این فرصت هاست.

این کارشناس اقتصادی به تبیین الزامات استفاده از این فرصت ها پرداخت و گفت: بازسازی نظام حکمرانی بر مبنای اصل "جهانی فکر کن و ملی عمل کن"، تقویت دیپلماسی سیاسی و تجاری به عنوان یکی از ارکان مهم شاخص قدرت ملی، ارتقای ظرفیت جذب و زمینه سازی برای شکل گیری مثلث توسعه از جمله مواردی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند

وی با تاکید بر اینکه بدون ارتقای ظرفیت، امکان ارتقا در جایگاه نظام اقتصاد جهانی وجود ندارد، اظهار کرد: به منظور بررسی اولویت هایی نظیر کاهش تورم و بیکاری، تولیدات و صادرات دانش بنیان، تثبیت نرخ واقعی ارز بدون کاهش پی در پی ارزش پول ملی باید این زیرساخت ظرفیتی وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: زیر ساخت ظرفیت جذب تابع این عوامل است: ذخیره دانش از گدشته، سرمایه انسانی جدید، مهارت های مدیریتی و قابلیت های سازمانی، همکاری های علمی و فنی شبکه ای منطقه ای و جهانی. اگر این موضوعات قوی باشد، ارتقای بهره وری عوامل تولید یادگیری و همپایی فناورانه به وجود خواهد آمد.

این کارشناس اقتصاد با تاکید بر اینکه با این چرخه، مساله ما به مرور حل می شود، گفت: برای اینکه این اتفاق رخ دهد، نظام نهادی حکمرانی باید حل شود. ما درگیر پدیده تو در توی نهادی هستیم و به این طریق اتلاف منابع، موازی کاری، دور زدن قوانین و مسئولیت نپذیری رخ می دهد. از طرفی باید به سیستم انگیزشی توجه کنیم تا با پدیده فرار مغزها مواجه نشویم.