همکاری های جدید بین المللی، توسعه محصول و بهبود مستمر ایران خودرو

بازیابی سهم 54 درصدی بازار داخلی توسط بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه خود مبین بهبود شرایط در این تولیدکننده بزرگ ایران است. رویکردهای جدید و متفاوتی در سال‌های اخیر در شرکت ایران‌خودرو به کار گرفته شد که حفظ جریان تولید، گسترش همکاری‌های بین‌المللی، ارتقای بهره‌وری و داخلی‌سازی محصولات از جمله فعالیت‌ها و اقدامات شرکت در شرایط محدودیت‌های بین‌المللی بود.

 در شرایطی که اعمال تحریم‌ها از سوی کشورهای غربی شوک بزرگی به اقتصاد کشور وارد کرد و صنعت خودروسازی نیز دچار رکود شد اما با تلاش جهادگران سنگر تولید ایران‌خودرو شرکت دچار تحولات مثبت بزرگی شد که نتیجه آن در جامعه و اقتصاد کشور نیز محسوس است.

 تیراژ و تنوع تولید

در سال 92 برنامه ریزی اصلی ایران خودرو برای رفع موانع تولید و مدیریت بحران ایجاد شده در زنجیره تامین و تولید بود که در مدت کوتاهی با تدوین سیاست ها و راهبردهای مقتضی، تولید به روال عادی خود بازگشت. بعد از دست یابی ایران خودرو به تیراژ تولید روزانه به بیش از دوهزار دستگاه، تمرکز و دغدغه اصلی مدیران این شرکت معطوف به افزایش کیفیت، توسعه محصول، ارتقای سطح کیفی خدمات پس از فروش و در نهایت صادرات شد. در راستای توسعه محصول با اتخاذ استراتژی مولتی برند  و به تبع آن هدف گذاری صورت گرفته توسط  مدیرعامل این شرکت تا سال 2025 به تیراژ سالانه 1،800،000 دستگاه رسیده و حداقل یک محصول جدید به بازار عرضه خواهد کرد. 

در این خصوص و با توجه به تنوع سلایق و تغییر ذائقه مشتریان در شرایط کنونی و واردات محصولات متنوع به بازار خودرو، ایران خودرو بر آن شد تا با سرعت بخشیدن به فعالیت های خود در زمینه طراحی و توسعه محصول، مشتریان خود را حفظ کرده و از تغییر جهت او به سمت خرید محصولات خارجی جلوگیری کند.

در این میان شرکت ایران خودرو علاوه بر همکاری با شرکت های معتبر خارجی برای تولید محصول مشترک، به دنبال توسعه و حفظ برند ملی در سبد محصولات خود است. به گفته مهندس یکه زارع سهم بالایی از تولیدات این شرکت متعلق به برند ملی و تولید داخلی است که سودآوری به مراتب بیش تری را نصیب اقتصاد ملی کشور خواهد کرد.

 پسابرجام و همکاری های بین المللی ایران خودرو

در جهت تحقق استراتژی مولتی برند، یکی از رویکردهای ایران خودرو توسعه روابط بین‌المللی و دعوت از خودروسازان بزرگ و معتبر دنیا برای سرمایه گذاری در این شرکت و حرکت به سوی خودروساز شدن است.

در این راستا و با گشایش فضای سیاسی و روابط بین المللی کشور، ایران خودرو موفق شد از فرصت پیش آمده استفاده کرده و با تدبیر مهندس هاشم یکه زارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو فعالیت ها و اقدامات مطلوبی در فضای پسابرجام انجام دهد.

 ایران‌خودرو  مذاکرات مختلفی با خودروسازان و قطعه سازان معتبر دنیا انجام داد و همچنان نیزاین مذاکرات ادامه دارد. شرایط خاصی در همکاری‌های نوین ایران خودرو در عرصه بین‌المللی مورد توجه واقع شده که با در نظر گرفتن منویات مقام معظم رهبری در چارچوب اقتصاد مقاومتی تبیین شده و حفظ منافع ملی، انتقال دانش فنی و مهندسی است تا درنهایت ایران خودرو تبدیل به خودروساز جهانی شود.

از سوی دیگر برای دست یابی به اهداف تعیین شده در حوزه توسعه و تنوع محصول، در کنار ارتقای محصولات فعلی،‌ همکاری های بین‌المللی و شراکت با تولیدکنندگان مطرح جهانی به عنوان ره یافتی برای تامین نیاز مشتریان پیش روی ایران خودرو قرار گرفته است.

مشارکت و سرمایه گذاری با خودروسازان برتر جهانی و تولید محصول مشترک که منجر به ارتقای فن آوری و دانش تولید خودرو در ایران شود، از اقداماتی است که در سال های اخیر دنبال شده است.

عقد قرارداد تولید محصول با شرکت پژو شریک تجاری  قدیمی ایران خودرو اولین گام ایران خودرو در مسیر جهانی شدن بود. تجربه تلخ ترک بازار ایران از سوی شرکت پژو در سال های تحریم، موجب شد تا در قرارداد جدید علاوه بر جبران این خسارت به صنعت کشور، پیش بینی‌های لازم برای ممانعت از شکل گیری شرایط مشابه صورت گیرد. در همکاری جدید ایران خودرو و شرکت پژو با ایجاد شرکت جوینت ونچر، شرایط برای سرمایه گذاری و ایجاد خط تولید محصول مشترک فراهم شده است که اولین محصول این مشارکت نیز در زمستان سال 95 وارد بازار خواهد شد.

در کنار پژو مذاکرات ایران خودرو با سایر خودروسازان از جمله مرسدس بنز ، فیات، رنو و... نیز درحال انجام است که با شکل گیری همکاری‌ها و انتقال دانش و فن آوری تولید به ایران خودرو در آینده ای نزدیک شاهد عرضه محصولاتی قابل رقابت در سطح جهانی خواهیم بود.علاوه بر موارد ذکر شده صادرات 30 درصد از تولیدات به بازارهای هدف از محورهای اصلی قراردادهای ایران خودرو با شرکت های خارجی است.

 تولید بدون سرمایه گذاری

در سال های گذشته، ایران خودرو در برخی از کشورها برای سرمایه گذاری و راه اندازی خط تولید اقدام کرده است. در برخی از سایت ها که با سرمایه گذاری مستقیم ایران خودرو تاسیس شد، در سایه بی ثباتی های سیاسی و شرایط خاص این کشورها، تولید به حالت نیمه تعطیل درآمد و یا این که متوقف شد. هرچند در روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر بازگشایی و از سرگیری تولید در این سایت ها منتشر شده، اما راهبرد ایران خودرو در زمینه تولید در سایر کشورها تغییر کرده و به سمت تولید بدون سرمایه گذاری مستقیم حرکت می کند.

نزدیک ترین مثال در این زمینه راه اندازی خط تولید در کشور الجزایر بدون سرمایه گذاری مستقیم و صرفا با ارایه خدمات فنی و مهندسی است و به این ترتیب ایران خودرو خود را از چالش های احتمالی ناشی از شرایط سیاسی و اجتماعی کشورهای هدف مصون نگاه داشته و آینده صادرات محصولات خود را تضمین می کند.

 داخلی سازی محصولات و کاهش ارزبری

یکی از ارکان اصلی مذاکرات و قراردادهای ایران خودرو با شرکت های خارجی داخلی سازی قطعات از سطح 40 درصد و افزایش آن تا سطح 70 درصد است، این موضوع در قرارداد منعقد شده با شرکت پژو نیز رعایت شده و آغاز تولید محصول و اجرای قرارداد با داخلی سازی 40 درصد است که این میزان در سال چهارم همکاری‌ها به 70 درصد افزایش خواهد یافت.

از راهبردها و رویکردهای اصلی ایران خودرو بنابر اصول ابلاغ شده اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری، تقویت تولید داخل و کاهش وابستگی به شرکت های خارجی است. بر همین مبنا همکاری قطعه سازان ایرانی با تامین کنندگان شرکت های خارجی نیز از محورهای اصلی مذاکرات در همکاری های تجاری ایران خودرو با خودروسازان جهانی است.

با توجه به این که داخلی سازی، هزینه تولید را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد، این موضوع از سوی طرف های خارجی که به دنبال کاهش هزینه تولید و افزایش سود هستند نیز مورد استقبال قرار گرفته است.

قراردادهای خارجی خودروسازان از سوی وزارت صنعت،‌ معدن و تجارت نیز مورد رصد و نظارت قرار می گیرد و داخلی سازی 70 درصدی تولید که تحقق آن منجربه توازن ارزی مثبت خواهد شد به عنوان یکی از الزامات وزات صنعت، مورد توجه خودروسازان است. با تحقق این امر ایران خودرو به نقطه خودکفایی ارزی رسیده و دیگر ارزی از دولت دریافت نخواهد کرد.

 درخشش در بازار سرمایه

پیش بینی کارشناسان بازار سرمایه، حاکی از چرخش مدار بازار بر محور خودرو است. ایران خودرو که با پشتوانه و معتبرترین سهم خودرویی در بازار بورس محسوب می شود، بیش از سایر سهام  مورد توجه سهام داران است. با تدابیری که مدیران ایران خودرو اندیشیدند، در مدت کوتاهی زیرساخت های مالی اصلاح و  زیان دهی متوقف شد و متعاقب آن شرکت به سودآوری دست یافت. با توسعه در بخش های مختلف ایران خودرو و عینیت یافتن برنامه ها و اجرای قراردادهای بین‌المللی متقاضی سهام این شرکت بیش از پیش افزایش خواهد یافت.

  ارتقای بهره وری

تلاش برای بهبود و استفاده موثر و کارآمد از منابع گوناگون چون نیروی کار سرمایه، مواد، انرژی و اطلاعات، هدف تمامی مدیران سازمان‌های اقتصادی و واحدهای تولیدی صنعتی است. وجود ساختار سازمانی مناسب، روش‌های اجرایی کارآمد، تجهیزات و ابزار کار سالم، فضای کار متعادل و از همه مهم‌تر نیروی انسانی واجد صلاحیت و شایسته از ضروریاتی هستند که برای دست یابی به شاخص‌های بهره وری مورد توجه مدیران ایران خودرو است. فعالیت سال های اخیر در ایران خودرو حکایت از تلاش‌های بی وقفه برای افزایش بهره وری در این شرکت عظیم دارد.

در سال های اخیر، برنامه های متنوعی در زمینه توسعه منابع انسانی طرح ریزی و اجرا شده که برخی از آن کوتاه مدت و برخی بلندمدت بوده‌اند. در حال حاضر بسیاری از برنامه ها در حوزه بهبود معیشت کارکنان، تامین امکانات سلامتی با کمیت و کیفیت بهتر برای کارکنان و خانواده های آنان به اجرا گذاشته شده است. برنامه های بلندمدت نیز در حوزه برنامه ریزی و توسعه نیروی انسانی ما با مشارکت مدیران واحدها در دست انجام است.

همچنین اقداماتی چون گسترش مدارس مهارت و برگزاری دوره های آموزشی مورد نیاز، برای ترمیم نظام‌های توسعه ای در دستور کار قرار گرفته که البته جزو اقدامات سریع و مقطعی بوده اند و برنامه های بلندمدتی برای توسعه کارگران خطوط تولیدی و نیز کارشناسان و مدیران برنامه ریزی شده که می‌تواند باعث پویایی بیش‌تر محیط کاری شده و متناسب با پروژه‌های توسعه‌ای شرکت، باعث توسعه کارکنان شود.

 تعامل با قطعه سازان

با تدابیری که در شرایط تحریم اندیشیده شد، کارگران قطعه سازان بر سرکار خود بازگشتند و تولید در بزرگ ترین خودروسازی خاورمیانه جانی تازه گرفت. با اصلاحاتی که در ساختارمالی انجام شد، بدهی قطعه سازان پرداخت شد و بسیاری از این شرکت ها تصمیم به خرید تجهیزات جدید و جذب نیروی انسانی گرفتند.

پیش از آن زنجیره تامین و قطعه سازی ایران خودرو مشکلات عدیده‌ای را تجربه کرد که در بسیاری موارد شرکت های قطعه ساز چاره ای جز تعدیل نیروی انسانی و یا تعطیلی واحدهای تولیدی خود نداشتند، اما از نیمه دوم سال 92 با حمایت قاطع مدیرعامل ایران خودرو از مجموعه های قطعه ساز که قطعات با کیفیت تولید می کردند و با تکیه بر توان داخلی، قطعه سازان به درجه ای از خودباوری رسیدند که خطوط تولیدشان جانی دوباره گرفت و توانستند با غلبه بر کمبودها، به تولید خود ادامه داده و نیازهای ایران خودرو را تامین کنند.

با تغییر ساختارهای مالی و مدیریت درست منابع، پس از گذشت زمان کوتاهی بدهی ایران خودرو به قطعه سازان به روز شد و دیگر شرکت های قطعه ساز برای دریافت مطالبات خود به مراجع و نهادهایی غیر از ایران خودرو مراجعه نکردند.

درحال حاضر مدیریت این مجموعه از تولید عبور کرده و به فکر توسعه محصول، افزایش کیفیت و صادرات محصول است. چیزی که پیش از این بسیار دور می نمایاند و جلوگیری از تعطیلی این شرکت در راس امور مدیریتی قرار داشت.

 کلام آخر

گروه صنعتی ایران خودرو پس از رسیدن به توان تولید روزانه 2500 دستگاه در روز، اهداف خود در زمینه تیراژ تولید را محقق کرده و با برقراری ثبات در این بخش، چهار محور اصلی را در دستور کار آینده خود قرار داده است.

 مهندس یکه زارع «‌توسعه و تنوع محصول، کیفیت، خدمات پس از فروش و صادرات» را چهار ماموریت پیش روی گروه صنعتی ایران خودرو تعریف کرده است. ماموریت هایی که بر اجرای کامل و هدفمند ‌آن‌ها تاکید شده است. این رویکرد نشان از آن دارد که گروه صنعتی ایران خودرو به روزهای اوج بازگشته و در حال نزدیک شدن به سطوح بین المللی در عرصه صنعت خودروسازی است.