دلخوش کردن بانک مرکزی به دلارزدایی بریکس اشتباه بود/ دستیابی رشد ۸ درصدی خواب و خیال است

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، پس از قوی شدن احتمالات پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا، پوتین رییس جمهور روسیه اعلام کرد که هیچ گاه به دنبال کنار گذاشتن دلار نبوده و نخواهد بود و از دلار دست نکشیده است. این در حالی است که مقامات اقتصادی ایران و سیاست‌گذاران اقتصاد به ویژه رییس کل بانک مرکزی کشورمان بارها اعلام کرده‌اند که با عضویت در بریکس به دنبال حذف دلار در معاملات با اعضای این پیمان هستند و بریکس می‌تواند از تجارت با کشورهای عضو دلارزدایی کند. «محمدرضا فرزین» شب گذشته اعلام کرد که  از الگوهای همکاری متقابل با کشورهای عضو بریکس استفاده می‌کنیم که اولین آن کنار گذاشتن دلار در مبادلات است. در اولین گام از پیمان‌های پولی، گام دوم اتصال کارت‌های بانکی و در گام سوم از حذف سوئیفت در مبادلات متقابل استفاده می‌کنیم.

در حالیکه ایران بر روی دلارزدایی در تجارت با اعضای بریکس و شانگهای اما مهمترین عضو این پیمان‌ها یعنی روسیه صراحتا اعلام کرده که قصد دشت کشیدن از دلار ندارد. بنابراین به نظر می‌رسد این سیاست ارزی بانک مرکزی با کناره‌گیری روس‌ها، به اجرا نرسد.      

«کامران ندری» کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره اظهارات اخیر پوتین اظهار داشت: آقای پوتین با مشاوران اقتصادی بسیار خوبی کار می‌کند به خوبی هم می‌داند که حداقل در یک دهه آینده حذف دلار و یورو از معاملات جهانی امکان پذیر نیست. به این دلیل که نظام پولی امریکا و اروپا پیشرفته‌ترین نظام پولی دنیا هستند.

وی ادامه داد: تجار دنیا هم شبیه به ایران، خیلی به مناسبات سیاسی توجهی ندارند برای تجار این موضوع مهم است که کدام ارز بیشترین ثبات را دارد و نوسانات آن کمتر است و در معاملات خود از ارزی استفاده می‌کنند که نوسانات قیمتی کمتری داشته باشد. با توجه به این که نظام پولی آمریکا و اروپا پیشرفته ترین نظام پولی دنیا هستند و مشخص است که ارزهای دیگر به راحتی نمی‌توانند جانشین این ارزها شوند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه پوتین به خوبی متوجه قدرت دلار و یورو است و مسئولان کشور ما هم باید این واقعیت را بپذیرند، گفت: بانک مرکزی باید به دنبال یک ارز قوی باشد که بتوان پول ایران را به آن peg یا وابسته و میخکوب کند و از آنجایی که عملا دو ارز با کیفیت در دنیا وجود ندارد بنابراین ایران هم باید روابط خود را با دنیای غرب بهبود دهد. چاره‌ای جز این نداریم و پوتین هم هر چند با اروپا اختلاف دارد اما همواره در تلاش بوده که روابط روسیه و آمریکا آسیبی نبیند چراکه به خوبی از تبعات آن مطلع است.

وی با تاکید بر اینکه اینکه جمهوری اسلامی ایران به ارزی قوی‌تر از دلار و یورو دل خوش کرده حداقل تا یک دهه آینده محقق نمی‌شود، افزود: قطعا تا یک دهه دیگر اقتدار دلار و یورو را در بازارهای جهانی می‌بینیم. دلخوش کردن بانک مرکزی ایران به پیمان‌های بریکس و شانگهای برای برای تجارت و معاملات غیر دلاری بین اعضای این پیمان‌ها اشتباه بود. بارها هم اعلام کردیم که این برداشت از کارکرد بریکس و شانگهای اشتباه است.

ندری گفت:‌ حذف دلار حتی در معاملات بین اعضای بریکس و شانگهای نشدنی است، شاهد آن هستیم که چین از دو دهه گذشته به دنبال پیمان‌های پولی دو جانبه است که بتواند با ارز کشور خودش با طرف‌های تجاری، معامله کند اما چین تعمدا ارزش یوآن را کاهش می‌دهد که تراز تجاری کشورش را مثبت نگه دارد. علی‌رغم تمام تلاش‌هایی که داشته هم کشورها این پیمان‌های دو جانبه را قبول نکردند. می‌بینیم که ارزش یوآن حتی از مارک، ین و سایر ارزها کمتر است و هر کشوری که یوآن دریافت کند در واقع ضرر خواهد کرد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: همچنین وون کره که ارزش بالایی ندارد بطوریکه دیدیم ایران برای حفظ منابع خود 7 میلیارد دلار را به وون تبدیل و در بانک‌های کره جنوبی ذخیره کرد اما زمانی که قصد انتقال آن را به قطر داشت در تبدیل آن، به دلیل کاهش ارزش وون،‌ یک میلیار دلار از منابع ایران آب رفت. بنابراین اقتصاد قوی مانند کره جنوبی هم ارز مطمئنی ندارد. باید بپذیریم که فعلا نظام پولی آمریکا و اورپا جایگزین و بدیلی ندارد و تکنولوژی پولی این کشورها بسیار قوی و جلوتر از سایر کشورها است. حال اگر برای بانک مرکزی ایران میخکوب کردن (peg) کردن با دلار یا یورو سخت است می‌تواند سبدی از ارزها را انتخاب کند.

وی درباره ارزهای بی کیفیت در سبد ارزی و ذخایر بانک مرکزی اظهار داشت: به همین دلیل است که دائما باید نرخ ارز را مورد بازنگری قرار دهد. معمولا این سبد شامل ارزهای کشورهایی می‌شود که ایران با آنها مراودات تجاری دارد و بسته به تجارتی که با این کشورها داریم وزن هر ارز در آن سبد تعیین می‌شود. حال اگر این سبد از ارزهای بی کیفیت پُر شود، ارز پول ایران هم بی‌کیفیت خواهد شد و این نتیجه تحریم‌ها بر روی اقتصاد ایران است.

ندری گفت: سیاست رییس جمهور در حال حاضر تعامل با کشورهای منطقه است در حالی که حتی سیاست‌های رییس دولت سیزدهم برقراری روابط گسترده‌تر از کشورهای همسایه بود. اما به هر حال اگر سیاست خارجی کشور همین روند باشد، چاره‌ای هم جز برقراری ارتباط با چند کشور منطقه نداریم.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: چندین سال است که بسیاری از مزایای اقتصادی جهانی به دلیل دشمنی کور را از دست می‌دهیم و از آنها صرف نظر می‌کنیم. باید توجه داشت همین تصمیمات بانک مرکزی الزاما تصمیمات غلطی در این شرایط فعلی نیست چراکه گزینه‌ای دیگری در اختیار ندارند،‌ مگر اینکه سیاست خارجی ایران اصلاح شود. باید بپذیریم که اقتصاد مقاومتی همین شرایط فعلی است به این معنا که زیان را به حداقل برسانیم و این شرایط قرار نیست منفعتی به دست بیاوریم. در این مدت هم اقتصاد ایران مقاومتی کار کرده و قطعا به دست آوردن رشد 8 درصدی اقتصادی در بلندمدت خواب و خیال است.