قطعی برق؛ از راندمان پایین نیروگاهی تا کمبود سوخت

علی نیکبخت در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی اعمال خاموشی در فصل زمستان و دلیل بوجود آمدن این شرایط اظهار داشت: همواره وقتی فصل سرد آغاز می‌شود اولویت تامین گاز با بخش خانگی است، زیرا همانگونه که در فصل تابستان ناترازی برق داریم در زمستان ناترازی به گاز می‌رسد به طوری که بالغ بر ۲۵۰ میلیون متر مکعبی کسری گاز داریم بنابراین اولین جایی که معمولا با کمبود ارسال گاز مواجه می‌شود؛ نیروگاه‌ها هستند که باید با سوخت دوم تولید انجام دهند.

سوخت دوم هم به چالش‌های نیروگاهی اضافه شد

وی افزود: تامین سوخت دوم طی فرایندی در مهر و آبان ماه شروع می‌شود اما امسال به نظر می‌رسد تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها در زمان‌بندی مورد نظر اتفاق نیفتاده، ضمن اینکه فصل سرد هم زودتر آغاز شده است و این موضوع در کنار بحث تاخیر در تعمیرات اساسی نیروگاه‌ها باعث شده در فصل زمستان بخش از واحدهای نیروگاهی در مدار نباشند.

عقب‌ماندگی در تعمیرات اساسی

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی نیروگاه‌های ایران تصریح کرد: به دلیل عقب‌ماندگی در تعمیرات اساسی برخی نیروگاه‌ها در پیک تابستان گذشته؛ نیروگاه‌ها پیک تابستان امسال را با شرایط مشروط و به صورت  خاص گذراندند و دلیل آن عدم نقدینگی و همچنین عدم پرداخت مطالبات پیمانکاران و تولیدکنندگان برق بوده است. در نتیجه اینکه به محض پایان تابستان نیروگاه‌ها از مدار خارج شدند و این باعث شده در این زمان هم خاموشی داشته باشیم، تمام این عوامل دست به دست داده و منجر به این شده ما در فصل زمستان هم با کسری برق مواجه باشیم. علاوه بر این، افزایش استفاده از لوازم و تجهیزات گرمایشی برقی هم باعث شده که در زمستان هم مصرف برق افزایشی باشد.

اگر نتوانیم گاز نیروگاه‌ها را تامین کنیم  ۷۰ درصد شبکه نیروگاهی متوقف می‌شود

وی با بیان اینکه اگر نتوانیم گاز نیروگاه‌ها را تامین کنیم  ۷۰ درصد شبکه نیروگاهی متوقف می‌شود، گفت: بالغ بر ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون متر مکعب گاز در شبکه نیروگاهی به مصرف می‌رسد که بسته به اینکه که چه میزان با کسری گاز مواجهیم، از نیروگاه‌ها تقاضا می‌شود که از سوخت دوم استفاده کنند.

افزایش راندمان ۶ هزار مگاوات به تولید برق اضافه می‌کند

نیکبخت درباره تاثیر راندمان نیروگاه‌ها و کاهش مصرف سوخت و در پی آن کاهش ناترازی برق بیان داشت:  ما اکنون در توربین‌های گاز با افت راندمان حداقل یک تا ۲ درصدی مواجهیم که کاهش تولید بین ۵ تا ۱۰ درصد و حتی تا ۲۰ درصد را در پی دارد، در حال حاضر تقریبا نزدیک ۲ هزار مگاوات نیروگاه قدیمی و با راندمان ۲۰ تا ۲۲ درصد و پایین‌تر داریم که اگر سرمایه‌گذاری شده و تبدیل به سیکل ترکیبی شوند میزان راندمان به بیش از ۵۷ درصد می‌رسد، بعبارت دیگر یعنی با همین میزان سوخت مصرفی می‌توانیم ۲.۷ تا ۳ برابر افزایش تولید برق داشته باشیم یعنی ۵.۵ تا ۶ هزار مگاوات به تولید برق افزوده می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه باید اهمیت تولید، انتقال و تداوم تولید گاز مدنظر قرار گیرد، اظهار داشت: گاز برای تولید نیاز به سرمایه‌گذاری و انجام پروژه‌های فشارافزایی دارد و بهبود وضعیت شبکه انتقال و توزیع گاز و افت قابل ملاحظه‌ای که در این شبکه اتفاق می‌افتد به دلیل راندمان پایینی است که در برخی ایستگاه‌های قدیمی وجود دارد و این باعث می‌شود هر سال به ویژه به دلیل افت فشار چاه‌های گاز؛ کسری تولید افزایش پیدا کند، در مقابل مصرف گاز هم افزایش پیدا می‌کند.

نیاز به ده‌ها میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در بخش گاز

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی نیروگاه‌های ایران متذکر شد: در سمت تولید گاز؛ ده‌ها میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در بخش گاز نیاز است که ناترازی را حل کنیم اما به دلیل شرایط اقتصادی کشور مانع بزرگی بر سر جذب سرمایه وجود دارد. در بخش تولید برق هم علاوه بر سرمایه‌گذاری در بخش احداث نیروگاه مشکل تامین سوخت هم داریم بنابراین باید اولویت بالا بردن راندمان نیروگاه‌ها و سیکل ترکیبی کردن بخش بزرگی از نیروگاه‌های گازی باشد؛ در حال حاضر انرژی حرارتی خروجی از اگزوز توربین‌ها تلف می‌شود در حالی که این میزان سوخت می‌توانست ببه مصرف تولید برق برسد.

وی با تاکید بر لزوم سرمایه‌گذاری در بخش افزایش راندمان نیروگاه‌ها گفت: با توجه به تداوم مشکل تامین گاز باید روی افزایش راندمان نیروگاه‌ها و کاهش مصرف سوخت سرمایه‌گذاری ویژه‌ای صورت گیرد و موضوع مهم‌تر سرمایه‌گذاری در در بخش انرژی‌های تجددپذیر است که نیاز به عزم جدی و تصمیم‌گیری عاجل دارد.

تجدیدپذیرها؛ یک راه‌حل مهم

نیکبخت گفت: رفع موانع توسعه تجدیدپذیر در کشور نیاز به جدیت در همه حوزه‌ها دارد، اکنون چراغ سبز خوبی برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های خورشیدی دیده می‌شود، در حوزه قوانین حاکمیتی اصلاحاتی  ایجاد شده اما همچنان اخذ مجوزهای دهگانه در سازمان‌های مختلف مرتبط با این موضوع دشوار است و موانع زیادی وجود دارد، هزینه زیادی که وزارت نیرو به سرمایه‌گذاران به بخش انرژی خورشیدی تحمیل می‌کند، عدم توسعه شبکه برق و پست‌های انتقال؛ همه موانعی است که جلوی توسعه انرژی خورشیدی را می‌گیرد.

وی ادامه داد: ما باید از تجربه موفق کشورهای منطقه برای اضافه کردن تا ۱۰ هزار مگاوات انرژی خورشیدی ظرف یک سال استفاده کنیم و همه اینها مستلزم ایجاد امنیت روانی برای سرمایه‌گذار و تسهیل شرایط برای سرمایه‌گذاری است.

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی نیروگاه‌های ایران تاکید کرد: باتوجه به وضعیت سوخت در کشور؛ توجه جدی به انرژی تجدیدپذیر قطعا مهم است و کار جدی می‌طلبد که بتواند تغییرات لازم در شبکه ایجاد کند، البته باتوجه به اینکه تولید پایه برق کشور و حفظ فرکانس شبکه مستلزم تولید نیروگاه‌های حرارتی و سیکل ترکیبی است باید به این بخش توجه جدی‌تری صورت گیرد که بتوانند تعمیرات، نگهداری و بهره‌برداری از پروژه‌های را بدرستی انجام دهند، در هر حال علیرغم تمام مواردی که اعلام شده هنوز گام جدی در این حوزه مشاهده نشده است و همچنان نقدینگی مانع اصلی پرداخت مطالبات پیمانکاران و فعالین این حوزه بوده و باعث شده توسعه تجدیدپذیرها عقب بیفتد و مشکلات هر روز بیشتر می‌شود.

لزوم اصلاح تعرفه برق صنایع

وی خاطر نشان کرد: اکنون مسئله ما پیک تابستان و پیک زمستان نیست، عملا کمبود برق داریم و باید برای آن راه‌حل داشته باشیم، یک راه‌حل مهم تمرکز روی بخش مصرف، فرهنگسازی و استفاده از تجهیزات کم‌مصرف چه در حوزه گاز و چه حوزه برق است، در بخش صنعت هم اصلاح تعرفه است، برخی صنایع برق را بعنوان کالای سوبسیدی مصرف می‌کنند ولی کالایشان قیمت سوبسیدی ندارد و با هر نوسان بازار افزایش قیمت اعمال می‌کنند، بنابراین با وضع تعرفه مناسب باید به سمتی بروند که یا مصرف بهینه شود و یا بهای برق مصرفی را به قیمت واقعی پرداخت کنند.

نیکبخت گفت: این موضوع اهمیت جدی دارد که نیروگاه‌های کشور این فرصت را داشته باشند که اگر در حوزه تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری می‌کنند فرصت عرضه در بورس و تبادل با بخش خصوصی، تجاری و صنعتی فراهم باشد، همچنین امکان صادرات برق در کل ایام سال برای تولیدکننده فراهم باشد تا سرمایه‌گذار ترغیب شود که سرمایه‌گذاری لازم را انجام دهد، ما به لحاظ انرژی خورشیدی خاستگاه و ظرفیت بالایی داریم و علیرغم علاقمندی سرمایه‌گذار موانع زیادی بر سر توسعه آن وجود دارد.