سودای کریدورهای گازی؛ از شعار در عراق تا اجرا در ایران

سیدحمید حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره اظهارات وزیر حمل و نقل عراق مبنی بر استفاده از مسیر عراق برای عبور خط لوله گاز از ترکمنستان به اروپا اظهار داشت: ابتدا اینکه عراق به عنوان کشوری که بین ایران ترکیه و عربستان قرار گرفته؛ تلاش می‌کند که از این موقعیت استراتژیک استفاده کند اما باتوجه به مشکلاتی که در زیرساخت، امنیت و همچنین به دلیل اختلافاتی که در جریانات عراق وجود دارد نباید این حرف‌ها را جدی گرفت.

وی تصریح کرد: وزرای عراقی با نگاه سیاسی و از احزاب انتخاب می‌شوند بنابراین معمولا کارشناس و مسلط به حوزه کاری نیستند، یک بار مطرح می‌کنند که در نظر داریم از ترکمنستان گاز وارد کنیم و بار دیگر عنوان می‌کنند که در نظر داریم گاز ترکمنستان و آذربایجان را از مسیر عراق و مسیر صلحی که قرار است احداث شود به اروپا منتقل کنیم. حال چه بخواهند گاز را از ترکمنستان بخرند و چه ترانزیت کنند باتوجه به اینکه عراق همسایه ترکمنستان نیست ناچارند از مسیر ایران عبور کنند که قاعدتا ایران اجازه نمی‌دهد از مسیرش برای ترانزیت گاز به اروپا استفاده شود. سال‌ها ترکیه این بحث را مطرح کرده بود و ایران هم اعلام کرده بود که گاز را می‌خرد و می‌فروشد و یا اگر ترکیه خواهان عبور گاز از ایران است باید اجازه انتقال گاز ایران از سرزمین خودش تا اروپا را بدهد بنابراین نه این طرح و نه طرح الفاو شدنی نیست.  

دبیر کل سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق ادامه داد: اکنون دوباره اختلافات کویت و عراق بر سر خورعبدالله در دهانه الفاو و استراتژیک بوده، مطرح است. اوایل جنگ بعد از حمله به کویت عراقی‌ها عنوان کردند که خورعبدالله بعنوان مرز دریایی با کویت را قبول کردند اخیرا دادگاه عالی عراق مصوبه مجلس را غیرقانونی دانسته و اعلام کرده که خورعبدالله کلا متعلق به عراق است و این خود باعث روشن شدن مجدد آتش اختلافات بین کویت و عراق می‌شود و کویت هم یک بندر مانند الفاو بسازد، بنابراین رقابت بر سر کریدورها و بنادر به شدت جریان دارد. قاعدتا مسیر دریایی برای نقل و انتقال کالا بر مسیر ریل و جاده‌ای اولویت دارد.

وی تاکید کرد: مهم‌تر اینکه آذربایجان گازی ندارد که به عراق بدهد، این کشور از مسیر روسیه و ترکمستنان گاز را دریافت و به اروپا ارسال می‌کند و تمایلی ندارد که از مسیر عراق اقدام کند. ترکمنستان هم گاز مازاد ندارد، عمده گاز خود را به چین فروخته، بخشی هم به مصرف داخل روزانه می‌رسد، ۱۵ میلیون متر مکعب نیز به روسیه صادر می‌کند، حدود ۱۰ میلیون متر مکعب با آذربایجان قرارداد دارد و با ایران نیز سواپ می‌کند، حتی با وجودی که ایران با ترکمنستان معاهده خرید گاز دارد، ترکمنستان ظرفیتی برای تحویل گاز ندارد و مستلزم سرمایه‌گذاری جدید است تا بتواند به تعهدات خود عمل کند.

حسینی درباره تاثیر اجرای این پروژه‌های احتمالی بر صادرات کالا و انرژی ایران گفت: همه اینها بستگی دارد که ایران چقدر توانایی داشته باشد مسیر ترانزیت را تسهیل و زیرساخت‌ها را تکمیل کند، در هر حال ما حتما از این نظر نسبت به سایر همسایگان چه مسیر هند-اروپا، چه عربستان و چه مسیر عراق اولویت و مزیت داریم، حتی کردستان عراق هم حاضر نیست کالاها را از طریق ام‌القصر و بنادر عراق حمل و نقل کند، چون هزینه حمل به شدت بالا است.

وی خاطرنشان کرد: تا زمانی که روابط ما با ترکیه و عراق دچار مشکلات سیاسی و امنیتی نشود و تصمیمات دولت باعث منع صادرات و یا افزایش هزینه مبادله نشود قاعدتا امکان حضور در بازار ترکیه و عراق را داریم و کالای ایرانی در این بازارها مزیت دارد.