در گفت‌وگو با ایلنا تشریح شد:
بنزین و خودروها با هوای تهران چه می‌کنند؟
استاد دانشگاه صنعتی‌شریف گفت: یک خودرو به طور معمول برای ۱۰۰ کیلومتر پیمایش ۴ لیتر بنزین مصرف می‌کند، این میزان در کشور ما در شرایط عادی ۸ لیتر و در زمان ترافیک ۱۰ لیتر است یعنی ۲ تا ۲.۵ برابر نسبت به دیگر کشورها برای پیمایش مسافت ثابت بنزین مصرف می‌کنیم و این به لجام گسیختگی صنعت خودرو برمی‌گردد
هاشم اورعی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره مهم‌ترین دلایل آلایندگی هوا در کلان‌شهرهای کشور بخصوص تهران اظهار داشت: عامل اصلی آلایندگی هوای کلان‌شهرهای ایران شبکه حمل و نقل است، ما حدود ۸ تا ۱۲ میلیون موتورسیکلت در کشور داریم که تماما سوخت بنزین مصرف می‌کنند، برق در شبکه حمل و نقلی ما هیچ سهمی ندارد، عامل نسبتا مهم دیگر نیروگاه‌ها هستند، طبق آخرین آمار سهم آلایندگی نیروگاه‌ها حدود ۲۰ درصد و حدود ۶۰ درصد مربوط به شبکه حمل و نقل است.
۳۳ درصد کل گاز کشور صرف تامین نیاز نیروگاهی می‌شود
وی ادامه داد: ۳۳ درصد کل گاز کشور صرف تامین نیاز نیروگاهی می‌شود، آلایندگی گاز از سایر سوخت‌ها مثل مازوت و گازوئیل که در فصل زمستان جایگزین گاز می‌شوند، کمتر است اما مشکل اینکه با آغاز فصل سرما امکان تامین گاز برای نیروگاه‌ها را نداریم و مجبور می‌شویم به سمت سوخت جایگزین و از جمله گازوئیل و مازوت که آلایندگی بیشتری نسبت به گاز دارند، برویم. البته وزارت نیرو اعلام کرده تلاش می‌کنیم برای نیروگاه‌های حاشیه کلان‌شهرها از حامل‌های انرژی جایگزین گاز استفاده نکنیم اما واقعیت اینکه وقتی در دیگر نقاط آلایندگی ایجاد می‌کنیم غلظت آلایندگی در کل کشور بالا می‌رود.
ماجرای امنیت تامین برق را درست تعریف نکردیم
استاد دانشگاه صنعتی‌شریف تصریح کرد: ما دو اشتباه داشتیم که به اینجا رسیدیم یکی ناترازی در تولید و مصرف گاز، دیگر اینکه وابستگی شبکه برق به گاز حدود ۹۰ درصد است، وقتی تا این حد وابستگی به گاز بالاست و نمی‌توانیم آن را تامین کنیم نشان می‌دهد از روز اول ماجرای امنیت تامین برق را درست تعریف نکردیم و سبد انرژی مورد نیاز برای تامین برق را درست نچیدیم و اکنون گیر افتادیم.
هیچ برنامه‌ای برای استفاده از سوخت پاک نداریم
وی تاکید کرد: ما باید به سرعت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر می‌رفتیم که وقتی گاز نیست بتوانیم برق را از نیروگاه‌های خورشیدی و بادی تامین کنیم، این اقدامات درازمدت و نیاز به برنامه‌ریزی دارد اما هیچوقت این برنامه را نداشته‌ایم زیرا این دیدگاه را داریم کشوری که ذخایر عظیم گازی دارد نیازی به انرژی تجدیدپذیر ندارد، غافل از اینکه این گاز زیر زمین است و ما اکنون نمی‌توانیم آن را برداشت و مورد استفاده قرار دهیم.
حمایت سیاسی و غیرهوشمند از خودروسازان و رشد مصرف بنزین
اورعی با بیان اینکه اکنون اولین و موثرترین راه حرکت به سمت خودروی برقی است، گفت: سهم خودروی برقی در کشور ما صفر بوده و فناوری خودرو در کشور ما از جهان عقب افتاده است، یک خودرو به طور معمول برای ۱۰۰ کیلومتر پیمایش ۴ لیتر بنزین مصرف می‌کند، این میزان در کشور ما در شرایط عادی ۸ لیتر و در زمان ترافیک ۱۰ لیتر است یعنی ۲ تا ۲.۵ برابر نسبت به دیگر کشورها برای پیمایش مسافت ثابت بنزین مصرف می‌کنیم و این به لجام گسیختگی صنعت خودرو برمی‌گردد، به حدی این صنعت مورد حمایت سیاسی و غیرهوشمند قرار گرفته که دلیلی نمی‌بیند کیفیت را بالا ببرد. در حالی که خودروسازن دنیا مجبورند کیفیت را ارتقا دهند زیرا ملزم به این هستند که در بازار رقابت کنند و این باعث می‌شود هم به سمت برقی کردن و هم کیفیت بالا به لحاظ فناوری بروند، در حالی که در کشور ما که مردم صف کشیده‌اند که قرعه‌کشی شود تا خودرو را با هر قیمت که خودروساز می‌فروشد؛ بخرند، در این شرایط خودروساز نیازی نمی‌بیند که خود را با فناوری روز جلو ببرد.
یارانه ۹۰ درصدی به بنزین، ۹۹ درصدی به گازوئیل
وی با بیان اینکه شرایط خودروسازان به خاطر حمایت‌های سیاسی، همه‌جانبه و غیرمنطقی به اینجا رسیده است، توضیح داد: نکته مهم اینکه ما در رابطه با حمل و نقل عمومی بسیار ضعیف عمل کردیم مادامی که یک شبکه حمل و نقل عمومی از جمله مترو و اتوبوس توسعه‌یافته نداریم و تا زمانی که قیمت بنزین در کشور به حدی است که مصرف آن اهمیت ندارد و یارانه بسیار بالای ۹۰ درصد به بنزین و یارانه ۹۹ درصدی به گازوئیل داده می‌شود، مردم هیچ انگیزه‌ای برای اینکه از خدمات حمل و نقل عمومی استفاده کنند؛ ندارند، مضافا اینکه همین شبکه متروی موجود در ایران نیز استاندارد نیست، مثلا در لندن از هر نقطه شهر با پیاده‌روی حداکثر ۵ دقیقه‌ای به ایستگاه مترو می‌رسیم و زمان انتظار ۲ دقیقه است، حال در ایران تنها به مردم می‌گوییم که از خودروی شخصی استفاده نکنند اما شرایط استفاده از حمل و نقل عمومی را فراهم نمی‌کنیم.
خودروساز دلیلی نمی‌بیند خودروی با مصرف بنزین پایین تولید کند
این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: به دلیل حمایت از صنعت خودروسازی هیچ‌گونه محدویتی در تعداد خودروهای ورودی به شبکه حمل و نقل نداریم، بلکه تشویق می‌کنیم که مردم اتومبیل بخرند، موضوع دیگر اینکه سازمان استاندارد و راهنمایی و رانندگی اعلام می‌کنند فلان خودرو به لحاظ مصرف بنزین، امنیت و کیفیت نباید پلاک شود و مجوز تردد داده نمی‌شود، ۲۰ سال است که این مباحث مطرح است ولی هیچ‌گاه عملی نشده زیرا زور سیاسی صنعت خودرو از سازمان استاندارد، راهنمایی رانندگی و شورای رقابت بیشتر است، بنابراین شاهدیم که در سال حدود یک میلیون خودرو روانه بازار می‌شود و کم‌کم تهران به پارکینگ تبدیل شده و این همان مافیای خودرو است.
راه حل چیست؟
اورعی تاکید کرد: راه حل شرایط امروز آلایندگی هوا نیاز به عزم دارد، ضمن اینکه هزینه سیاسی نیز خواهد داشت، یعنی یک موضوع چندوجهی است، باید قیمت بنزین بالا برود، شبکه حمل و نقل شهری گسترش پیدا کند و کیفیت خودرو بهتر شود.
وی در ادامه تصریح کرد: ولی وقتی صحبت از بالا بردن قیمت بنزین و حامل‌های انرژی متناسب با نرخ تورم می‌شود بحث حقوق و درآمد مطرح می‌شود، طبق بررسی بنده که محافظه‌کارانه هم انجام شد، کارمند ایرانی برای دریافت بنزین با نرخ آزاد ۲ درصد از حقوق خود را می‌پردازد و در انگلستان باید ۵ درصد حقوق ماهیانه را بپردازند، بنابراین حتی اگر قدرت خرید را ملاک قرار دهیم قیمت بنزین در انگلستان۲.۵ برابر ایران است، همه اینها دست به دست هم داده که به این وضعیت برسیم.
این استاد دانشگاه یادآور شد: ما اکنون به شرایطی نزدیک می‌شویم که واردات بنزین داشته باشیم، زیرا رشد مصرف بیشتر از تولید است و ناترازی خواهیم داشت و وقتی نگرانی در تامین پیش می‌آید کیفیت را کم می‌کنند که تولید بالا برود و این همان چالشی است که آلودگی هوا را منجر شده است.
