با هر عطسه، نرخ ارز در ایران جابه‌جا می‌شود/ چرا حجم صادرات کالای نهایی کاهشی می‌یابد؟

عباس جبال‌بارزی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با بیان اینکه نرخ ارز مبنای تامین مواد اولیه است، گفت: تغییر نرخ ارز بر قیمت مواد اولیه بنگاه‌های تولیدی تاثیر مستقیم می‌گذارد، بنابراین با نوسان‌های نرخ ارز طبیعی است که نرخ مواد اولیه نیز تغییر کند؛ درحال حاضر روزانه شاهد نرخ ارز هستیم.

وی با تاکید بر این نکته که تغییرات روزانه نرخ ارز امکان برنامه‌ریزی را از واحدهای تولیدی سلب کرده است، گفت: فعالان اقتصادی نمی‌گویند نرخ ارز باید برای همیشه ثابت بماند؛ تغییر نرخ ارز باید متناسب با تورم داخلی، منهای تورم خارجی هر سال تغییر کند اما در کشور ما نوسان‌ها از کنترل خارج شده است و ممکن است با هر عطسه نرخ ارز در ایران جابه‌جا شود.

این فعال اقتصادی تک عاملی خواندن نوسان‌های نرخ ارز را اشتباه دانست و افزود: تحریم‌ها عامل مهمی است اما نمی‌توان به سادگی از فاکتور تورم گذر کنیم از سوی دیگر افزایش تقاضا برای خرید دلار و سکه در نوسان‌های نرخ ارز تاثیر مستقیم گذاشته است.

رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق کرمان با اشاره به دشواری‌های بنگاه‌های تولیدی در تامین نقدینگی، خاطر نشان کرد: نوسان‌ها نرخ ارز باعث می‌شود که تولیدکننده نتواند متناسب با آن نقدینگی خود را هماهنگ کند ضعف در تامین نقدینگی نیز در روند تولید تاثیر می‌گذارد و عاملی برای فلج کردن تولید می‌شود چراکه تولیدکنندگان در تامین مواد اولیه با چالش مواجه می‌شوند.

وی کاهش تولید را مترداف با عدم توان تولیدکنندگان در جبران هزینه‌ها توصیف کرد و افزود: ثبات در اقتصاد اولویت نخست است وقتی قیمت نهاده‌‌های تولید همواره در حال تغییر باشد فعال اقتصادی توان برنامه‌ریزی و تولید را ندارد، بنابراین زیان‌ده می‌شود و یا از چرخه خارج می‌شود؛ 20 درصد نرخ ارز در یک هفته بالا رفت و وزیر اقتصاد اعلام کرد که برای کاهش آن برنامه دارد و نرخ ارز پایین می‌آید. حال این پرسش مطرح است که وزیر اقتصاد می‌خواهد با چه مکانیزمی نرخ‌ را پایین بیاورد تولیدکنندگان لحظه‌ای پیش می‌روند و نمی‌تواند تولید را مدیریت کنند.

 نایب رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی در پاسخ به این پرسش که بسیاری از کشورها از جمله چین سیاست کاهش ارزش پول ملی را دنبال کردند تا از سوی دیگر بتوانند صادرات را افزایش بدهند چرا ما نتوانستیم این سیاست را در کشور دنبال کنیم؟ گفت: کشورهایی در اجرای این سیاست موفق شدند که توانستند تورم داخلی را کنترل کنند همچنین در این کشورها خرید مواد اولیه برای تولیدکننده پایین است و دولت به تولیدکنندگان یارانه پرداخت می‌کند؛ فاجعه این است که تولیدکنندگان بعد از صادرات کالایی که با ارز آزاد آن را تولید کردند باید با نرخ نیمایی آن را ثبت کنند از این‌رو حجم صادرات کالای نهایی در ایران کاهشی شده است. اما از سوی دیگر صادرات مواد خام از سوی شرکت‌های خصولتی رو به افزایشی شده است. در بازارهای جهانی تقاضا برای خرید مس و سنگ آهن وجود دارد و فروش این ارقام اقدام ارزشمندی نیست و نباید و نمی‌توان به فروش آنها افتخار کرد.

وی تاکید کرد: فاصله ارز نیما و ارز آزاد هر چقدر افزایشی شود نقش بخش خصوصی در صادرات کمتر می‌شود چراکه بخش خصوصی نمی‌تواند با ارز 36 هزار تومان جنس خریداری کند و با ارز نیمایی آن را پس بدهد.

جبالبارزی با بیان اینکه مکانیزم بازار ارزش پول ایران را پایین ‌می‌آورد، خاطر نشان کرد: دولت نرخ ارز را بالا نمی‌برد و مخالف شرایط ایجاد شده است و اعلام کرد که می‌خواهد دلالان ارزی را دستگیر کند.

این فعال اقتصادی قیمت انرژی در ایران را واقعی ندانست و افزود: اگر می‌خواهیم نرخ انرژی را به نرخ‌های جهانی هماهنگ کنیم و نرخ انرژی را آزاد کنیم نباید تعیین قیمت و نرخ دستوری برای تولیدات تعیین کنیم؛ نرخ‌ انرژی به نفع شرکت‌های خصولتی و بزرگ تمام می‌شود که انرژی ارزان می‌گیرند و با ارز آزاد می‌فروشند. بنگاه‌های کوچک و متوسط نیازمند حمایت هستند بنگاه‌های که توان پرداخت سودهای بانکی 29 درصد را ندارند.

وی گفت: افزایش حقوق کارگران نه کیفیت زندگی آنها را بالا نبرد؛ در کشوری که تورم 40 درصدی را تجربه می‌کند امکان صادرات، خلق ارزش و تولید وجود ندارد و فقط شاهد دلال‌بازی، سفته بازی و خرید وفروش ملک هستیم. بخشنامه‌های خلق‌الساعه باید جمع شود و تولیدکنندگان بتوانند برای 5 سال آینده سیاست‌گذاری کند.