منافع آمریکا و روسیه در عدم صادرات گاز ایران/ فعلا صادرات به اروپا در حد شعار است

حمیدرضا عراقی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره چشم‌انداز تجارت گازی ایران در شرایط حاضر اظهار داشت: تجارت گاز از طریق خط لوله، ال‌پی‌جی و ال‌ان‌جی انجام می‌شود باتوجه به اینکه قراردادهای انتقال از مسیر خط لوله معمولا 20 ساله و 25 ساله است اجرای خطوط انتقال اگر غیر از همسایه‌ها فعلا میسر نیست. مثلا خط صادرات به عراق 3 سال و خط ترکیه 4 سال به طول انجامید برای غیرهمسایگان هم باید با کشور واسط وارد مذاکره شویم که در حال حاضر شرایط برای این کار چندان مهیا نیست. مثلا اگر بخواهیم از سوریه و عراق به اروپا و یا از عراق به کویت و یا از دریا به هند برویم نیاز به قراردادهای 20 تا 25 ساله دارد، برای اجرا هم معمولا چند سال زمان می‌برد، بنابراین اگر فرض را بر این بگذاریم که شبکه کشور به نحوی باشد که امکان تامین گاز را به میزان مطلوب داشته باشیم در کوتاه‌مدت شرایط برای توسعه صادرات فراهم نیست. 

وی ادامه داد: در بلندمدت هم با تامین منابع مالی باید در میادین گازی از جمله عسلویه تغییراتی حاصل شود، ایستگاه‌های فشارافزایی ایجاد شود و یا میادین جدید اکتشاف شود که زمان‌بر است، خطوط انتقال و ایستگاه تقویت فشار داخل کشور مناسب است شبکه داخلی ما در سراسر کشور مشکلی بابت توزیع ندارد و یکی از نادرترین شبکه‌های گاز دنیا را داریم ولی فقط در حد مصرف داخلی است. اکنون می‌توانیم سوخت میان‌تقطیر، نفت، فرآورده و ال‌پی‌جی را صادر کنیم اما صادرات گاز طبیعی فقط با کشورهایی مثل عراق و ترکیه که قرارداد منعقد کرده‌ایم و ال‌پی‌جی را به کشورهایی مثل پاکستان می‌توانیم ارسال کنیم، زیرا تحریم اجازه نداد ایران‌ال‌ان‌جی راه بیفتد و مستندات آن در کانادا و دیگر کشورها متوقف شد، تاسیسات ال‌ان‌جی هم که نداریم.

مدیر عامل اسبق شرکت ملی گاز ایران درباره امکان پیشبرد ال‌ان‌جی با گازپروم روسیه گفت: این امکان مشروط است، روس‌ها اگر بخواهند این امکان وجود دارد، اما موضوع این است که طراحی ایران‌ال‌ان‌جی قدیمی بوده و باید برچیده شود، ما 4 تا 5 میلیارد دلار در این پروژه سرمایه‌گذاری کردیم اما در زمان تحریم نتوانستیم کار را پیش ببریم اکنون باید ببینیم آیا این امکان وجود دارد که به تکنولوژی روسیه برگردد یا خیر.

وی در ادامه تاکید کرد: مسئولین کشور باید دقت کنند منابع گاز لایزال نیست و در حال افت است باید هم منابع قدیمی فشارافزایی تقویت و هم منابع جدید کشف شود در غیر این صورت توسعه انرژی کشور که منوط به گاز شده یعنی این 80 درصد انرژی اولیه وابسته به گاز با همین روند و ساده‌اندیشی موقف می‌شود و هم اینکه بحران‌های اجتماعی ایجاد می‌کند، ضمن اینکه برای صنایع و نیروگاه‌ها خطرناک است، مسئولین کشور باید فکر تامین منابع گاز باشند و انرژی‌های تجدیدپذیر را وارد سبد سوخت کنند در غیر این صورت در آینده نه چندان دور  بحران انرژی خواهیم داشت.

عراقی بیان داشت: ایران در کوتاه‌مدت و از طریق نفت و فرآورده می‌تواند در تامین انرژی اروپا نقش داشته باشد اما در بلندمدت باید رابطه ایران و اروپا منطقی باشد تا جذب سرمایه صورت گیرد، حتی قراردادهای سه‌جانبه با ترکیه و یونان منعقد کنیم و این مستلزم این است که اعتماد چندجانبه بین ایران و اروپا بوجود آید. 

وی با بیان اینکه اکنون درگیری روسیه و اوکراین به نفع امریکا است، افزود: امریکا می‌تواند نفت و ال‌ان‌جی خود را به اروپا صادر کند، بنابراین غیر از روسیه ما برای ورود به اروپا رقیب دیگری به نام امریکا هم داریم، هیچکدام از این دو کشور تمایلی ندارند که ایران وارد اروپا شود، بنابراین با وجود عدم اعتماد از سوی کشورهای مقصد، رقبا، منابع گاز کشور و همچنین شرایط ایران برای عبور از دیگر کشورها؛ رساندن گاز به اروپا ساده‌اندیشی و در حد شعار است.

مدیرعامل اسبق شرکت ملی گاز ایران خاطرنشان کرد: در هر حال صادرات به اروپا با خط لوله فعلا امکان‌پذیر نیست ولی در آینده اگر قراردادی منعقد شود و اعتماد دو طرفه ایجاد شود، می‌توانیم برای فاز 11 و یا میادین جدید سرمایه جذب کنیم که لازمه آن اعتماد، تکنولوژی، سرمایه و عزم راسخ است در صورت نبود هر یک از این ملزومات هر کس هم حرف از صادرات به اروپا بزند فقط شعار داده است.