بنزین معاملاتی ایران در منطقه شاخص است/عدم اراده نفتی‌ها به عرضه بورسی نفت

 به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا،  علی نقوی در نشست خبری در جمع خبرنگاران با بیان اینکه بورس انرژی در ۱۷ تیرماه سال ۹۱ تأسیس شد، اظهار داشت: بورس انرژی فعالیت خود را از ۱۹ اسفند همان سال با معاملات برق آغاز کرد.

وی با اشاره به سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی که در بهمن ماه سال ۹۲ توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، افزود: در بند ۱۳ و ۱۴ این سیاست ها به مواردی از جمله افزایش صادراتی که نفت، گاز، پتروشیمی و فراورده‌های نفتی، افزایش ذخایرراهبردی نفت و گاز، افزایش مشارکت بخش خصوصی در صادرات محصولات مذکور اشاره شده است و از همان زمان تاکنون بخشی از وظایف ما اجرای این سیاست‌ها بوده است.

مدیرعامل بورس انرژی تصریح کرد: به طور کلی ۷۴ کارگزاری عضو بورس انرژی بوده و معاملات را انجام می‌دهند، معاملات بورس انرژی از طریق ۹۶ ایستگاه معاملاتی انجام شده و تاکنون ۴۰۸ کالا و اوراق در این بازار پذیرفته شده‌اند که توسط ۷۱ شرکت عرضه می‌شوند.

وی با بیان اینکه برق توسط ۷۴ نیروگاه در بورس انرژی عرضه می شود، گفت: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا ۹ تیرماه بالغ بر ۲۹ هزار میلیارد تومان معاملات در بورس انرژی انجام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۰ درصد رشد در ارزش معاملات صورت گرفته است.

رقم معاملات در بورس انرژی

نقوی ادامه داد: در بازار برق بیش از سه میلیارد و ۸۱۱ میلیون کیلووات ساعت به ارزش ۲۱۹ میلیارد تومان معامله صورت گرفته است. همچنین در بخش هیدروکربنی بالغ بر دو میلیون و ۴۱۰ هزار تن انواع فراورده معامله شده که ارزش آن بالغ بر ۲۵ هزار میلیارد تومان است. همچنین ارزش اوراق سلف موازی استاندارد بالغ بر سه هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بوده و ارزش سایر محصولات نیز بالغ بر ۴۹۰ میلیارد تومان است.میزان معامله فراورده های هیدروکربنی نیز  از ابتدای تأسیس بورس انرژی بالغ بر سی و پنج میلیون تن بوده که ۱۶ میلیون تن آن در سال ۹۹ معامله شده است.

وی در ادامه با بیان اینکه ۳۸ نیروگاه خصوصی و ۳۶ نیروگاه دولتی در بورس انرژی، برق عرضه می کنند، گفت: همچنین ۳۹ شرکت توزیع می توانند برق خریداری کنند. در بازار مصرف کنندگان بزرگ ۳۹۳ شرکت کد معاملاتی گرفته اند و ۷۱۶ مصرف کننده به بورس انرژی معرفی شده اند و در حال اخذ کد هستند.

این مقام مسئول در مورد بازار هیدروکربوری نیز توضیح داد: در بازار هیدروکربوری بالغ بر ۱۳۰۰ فعال حقوقی داخلی و ۶۰۰ فعال حقوقی خارجی معاملات را انجام می دهند. همچنین نزدیک به چهارده میلیون تن انواع فراورده صادر شده است که ارزش آن بالغ بر ۹۳ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال ۹۸ ، ۱۷۹ درصد از نظر حجمی و ۲۱۲ درصد از نظر ارزشی رشد داشته است.

وی با اشاره به ابزارهای تأمین مالی در بورس انرژی گفت: اوراق سلف موازی استاندارد به عنوان یک ابزار جدید توسط بورس انرژی معرفی شد که برای فراورده های نفتی و برق بود. در این راستا بالغ بر ۳۶ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شد که ۳۲ هزار میلیارد تومان آن مخصوص فراورده و ۴۰۰۰ میلیارد تومان نیز مخصوص برق بود.

مدیرعامل بورس انرژی در ادامه با بیان اینکه معاملات بورس انرژی در سال ۹۱ با یک میلیارد تومان آغاز شد و در سال ۹۹ به بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان رسید، افزود: در واقع ارزش متوسط روزانه معاملات از ۱۰۰ میلیون تومان در سال ۹۱ به ۵۴۱ میلیون تومان رسیده است.

وی درباره برنامه های بورس انرژی در سال جدید توضیح داد: راه اندازی بازار قراردادهای آتی برای فراورده های نفتی، راه اندازی معاملات گواهی صرفه جویی کالایی، توسعه بازار فیزیکی و راه اندازی معاملات گاز از جمله برنامه های بورس انرژی برای سال جدید است.این گواهی در شورای فقهی سازمان بورس تصویب شده و در سال ۹۹ به عنوان یک ابزار جدید معرفی شد.

وی با اشاره به عرضه گاز طبیعی در بورس انرژی گفت: مجلس شورای اسلامی در بودجه امسال مصوبه ای برای عرضه گاز طبیعی داشت که براساس آن شرکت ملی گاز موظف به عرضه ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در بورس انرژی شده بود. این مصوبه در هیأت وزیران تصویب شد و امیدواریم در نیمه اول امسال بتوانیم شاهد معاملات گاز طبیعی در بورس انرژی باشیم.

عدم اراده نفتی‌ها به عرضه بورسی

وی در ادامه در پاسخ به ایلنا درباره دلیل عدم موفقیت عرضه نفت در بورس گفت: عرضه های نفت خام مربوط به مصوبه بودجه سال ۱۳۹۸ است که وزارت نفت طبق آن موظف شد نفت خام سبک، نفت خام سنگین و میعانات را به صورت ماهانه عرضه کند اما این بند دیگر در بودجه وجود ندارد و اگر بخواهیم عرضه نفت در بورس انرژی رونق بگیرد باید امور بین الملل شرکت ملی نفت مصمم به انجام این کار باشد و به این باور برسند که تأثیر بورس برای کشف قیمت و جلوگیری از فساد مناسب است.

مدیرعامل بورس انرژی با تأکید بر اینکه اراده کافی برای عرضه نفت خام در بورس انرژی از سوی عرضه کننده در کشور وجود ندارد، گفت: این در حالی است که بستر عرضه نفت در بورس انرژی فراهم است. از سوی دیگر در سیاست های ابلاغی تأکید شده است که سهم بخش خصوصی در صادرات نفت افزایش یابد. عرضه کننده در کشور ما شرکت ملی نفت است و باید این اراده از سوی این شرکت وجود داشته باشد و خریداران از عرضه منظم و مستمر اطمینان خاطر داشته باشند.

وی تاکید کرد: به لحاظ صادرتی زمانی عرضه موفق است که مستمر باشد و خریدار غیر از بورس به جای دیگری برای خرید نفت مراجعه نکند، یعنی خریدار بداند که غیر از بورس مسیر دیگری برای دریافت نفت ندارد، ولی اگر برای خریدار استثنا قائل شویم و بازار موازی خارج از بورس داشته باشیم نمی توانیم موفقیت حاصل کنیم.

نقوی یادآور شد: ما آمادگی کامل برای عرضه نفت در بورس را داریم و تدابیر لازم اندیشیده شده، باید اراده کافی از  سوی امور بین الملل نفت وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه عرضه های صادراتی زمینی فرآورده از طریق بورس انجام می شود، ادامه داد: البته از افزایش حجم معاملات در بورس انرژی مشخص است که وزارت نفت به بورس اعتماد پیدا کرده است.

بنزین معاملاتی ایران در منطقه شاخص است

وی در ادامه با اشاره به عرضه بنزین در  بورس انرژی گفت: ایران سال گذشته صادرکننده بزرگ بورس انرژی در منطقه و قیمت ساز منطقه در بحث بنزین بود. در واقع بنزین معاملاتی ایران در منطقه شاخص است زیرا برای عرضه بنزین در بورس چه دریایی و چه زمینی اراده وجود داشت. رقابت جدی در این حوزه امسال هم وجود دارد.

چرا برق در بورس موفق نشد؟

مدیرعامل بورس انرژی درباره  وضعیت صنعت برق در بورس انرژی نیز گفت: ۶۰ درصد تولید برق کشور توسط بخش خصوصی صورت می گیرد و ۳۰ درصد نفت تولیدی برای مصرف کننده بالای ۵ مگاوات است. در قانون برنامه ششم توسعه و رفع موانع تولید بر کشف قیمت برق در بورس تأکید شده است.سال گذشته در هیأت وزیران مصوبه ای تصویب شد که مصرف کننده بالای ۵ مگاوات معاملات خود را از طریق بورس انجام دهد که این موضوع از اردیبهشت سال جاری انجام شد.

وی ادامه داد: وزارت نیرو کمی دیر به بازار بورس توجه نشان داد و حجم معاملات برق در بورس انرژی بسیار پایین است. وزارت نیرو و شرکت توانیر هم تولیدکننده هستند، هم خریدار و هم متصدی. این در حالی است که بخش رگولاتور باید جدا شود. قیمت برق در سال های گذشته تغییر نکرده است و این باعث شده بخش خصوصی نسبت به ایجاد نیروگاه جدید رغبتی نداشته باشد.

مدیرعامل بورس انرژی با تأکید بر اینکه بین بورس انرژی و وزارتخانه های نفت و نیرو اختلافی وجود ندارد، گفت: ابزارها استاندارد و براساس مقررات است. بورس انرژی تخصصی بوده و افرادی که دارای شرایط باشند و امکان صادرات و توانمندی مالی داشته باشند می توانند در این بازار شرکت کنند. در واقع جایی برای اینکه مردم عادی وارد شوند وجود ندارد. نفت و فراورده قبل از تأسیس بورس انرژی هم صادر می شد اما اکنون بورس به عنوان یک ابزار جدید معرفی شده است و انتقال معاملات به این بازار زمان بر است.

توضیح درباره گواهی صرفه جویی

مدیرعامل بورس انرژی همچنین با اشاره به گواهی صرفه جویی بیان داشت: شرکت ملی گاز و شرکت توانیر دو رأس اصلی انتشار گواهی صرفه جویی هستند. اگر صنایع بزرگ پروژه ای در صنعت خودشان اجرا کنند که منجر به صرفه جویی مصرف گاز و برق شود معادل میزان صرفه جویی اوراقی منتشر می شود که قابلیت معامله در بورس انرژی را دارد و برنده نهایی می تواند فراورده را تحویل بگیرد.البته این موضوع الزاماتی دارد اما هدف این است که با مکانیزم های تشویقی، صنایع را به سمتی ببریم که مصرف خود را استاندارد کند.

نقوی درباره راه اندازی صندوق پروژه در بورس انرژی گفت: نخستین صندوق پروژه برای یک نیروگاه تشکیل شد. انتقال دارایی به صندوق پروژه معاف از مالیات شد و مکاتباتی با وزارتخانه های نفت و نیرو از سوی بورس انرژی صورت گرفت و این بورس برای تشکیل این صندوق ها اعلام آمادگی کرد. البته تشکیل صندوق پروژه در وزارت نیرو در حال انجام است.

وی در ادامه درباره همکاری بورس انرژی با مناطق آزاد گفت: در مناطق آزاد نیروگاه هایی وجود دارد که قابلیت صادرات برق دارند. با بررسی های انجام شده تفاهم نامه ای با مناطق آزاد امضا شد و معاملات آغاز می شود.

وضعیت عرضه آب در بورس

نقوی در مورد عرضه آب در بورس انرژی نیز گفت: در مورد ابزار آب مطالعات انجام شده است و قرار بود در منطقه ای در هرمزگان معاملات صورت بگیرد اما به نتیجه نرسید. آب به دلیل پراکندگی بیشتر از سایر کالاها پیچیدگی دارد اما ما آماده انجام معاملات آن هستیم.