وعده‌های اقتصادی انتخابات ۱۴۰۰؛
۸ دهک جامعه آماده پذیرش شعارهای اقتصادی پوپولیستی/ برنده اصلی انتخابات دهک‌های بالا هستند
استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان اظهار داشت: در حال حاضر هفت یا هشت دهک جامعه تقریبا آمده پذیرش شعارهای پوپولیستی اقتصادی هستند. باید توجه داشت حافظه عمومی مردم ما فراموش کار است و به راحتی از این فضا استفاده می‌شود بنابراین این شعارها حتی از دوران احمدی نژاد نیز کاربرد بیشتری خواهد داشت هرچند که می‌تواند الگو ارایه آنها متفاوت باشد.
مرتضی سامتی در گفت وگو با ایلنا در مورد تاثیر احتمالی شعارهای پوپولیستی اقتصادی در انتخابات 1400 اظهار داشت: برای بررسی این موضوع باید صرف نظر از جهت گیری‌های سیاسی، انتخابات و شعارهای مربوط به آن پس از جنگ تحمیلی را واکاوی کرد. زمانی که آقای هاشمی رفسنجانی انتخاب شدند بیشتر شعارهای اقتصادی تمرکز بر سیاست تعدیل و بازسازی پس از جنگ بود. البته آن موقع مسایل اقتصادی برای مردم حساسیت برانگیز نبود چون آثار اقتصادی سیاست‌های چند دهه اخیر مشهود نبود و شکاف طبقاتی کنونی در آن زمان وجود نداشت، بنابراین آقای هاشمی رفسنجانی با استفاده سیاست بازسازی توانست رای مردم را بدست آورد.
وی ادامه داد: آقای خاتمی نیز از فرآیند دیگر و گفت وگوی تمدن‌ها که شعار مردم پسندی بود استفاده کرد و آن زمان مردم احساس کردند که باید با سایر ملت‌ها ارتباط داشته باشند البته آن موقع نیز هنوز فشارهای اقتصادی بر روی مردم زیاد نبود. هر چند که در دور دوم آقای خاتمی تا حدودی از شعارهای اقتصادی استفاده شد.
استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با اشاره به رواج شعارهای سیاست‌های پوپولیستی در 16 سال اخیر اظهار داشت: شعارهای اقتصادی از زمان دولت آقای احمدی‌نژاد پررنگ‌تر شد چون احساس می‌شد در این 16 سال پیش از آن شکاف طبقاتی به وجود آمده و مردم احساس ناتوانی می‌کردند، به طوری که برخی از گروه‌های پایین درآمدی با اختلال معیشتی مواجهه شدند در حالی که گروه‌های ثروتمند همچنان منتفع بودند. بنابراین آقای احمدی نژاد از فضای اقتصادی آن موقع استفاده کرده و با کاربرد شعارهای پوپولیستی اقتصادی کار خود را آغاز کرد و جواب هم گرفت چون شکاف درآمدی زیاد شده بود و سفره مردم تنگ‌تر.
وی ادامه داد: در زمان آقای احمدی نژاد استفاده از شعارهایی مانند عدالت اجتماعی کاربردی بیشتری داشت چون در زمان آقای خاتمی برخی سیاست‌های نادرست موجب آن شده بود البته نباید جنبه‌های مثبت دولت آقای خاتمی را فراموش کنیم. بنابراین احمدی نژاد با استفاده از این فضا و نشان دادن خود به عنوان جزئی از طبقه پایین جامعه، توانست آراء آنها را جلب کند.
سامتی تصریح کرد: هرچند در زمان احمدی نژاد در موضوع یارانه‌ها و مسکن مهر به دهک‌های پایین درآمدی توجه شد اما آنچه مسلم بود، شکاف طبقاتی دهک‌های میانی جامعه را مستاصل کرد. یعنی به دو دهک پایین جامعه رسیدگی شد، گروه‌های بالا نیز در حد اعلا رانت خواری می‌کردند اما طبقات متوسط که شش دهک را شامل می‌شد بلاتکلیف بودند و هر روز قدرت خرید خود را در اثر تورم از دست می‌دادند به طوری که از آینده اقتصادی کشور ناامید شده بودند.
این اقتصاددان ادامه داد: بنابراین در دوران پس از احمدی نژاد، آقای روحانی برای حل مشکلات شش طبقه جامعه شعارهای از نوع تدبیر و امید را دادند که بیشتر متعلق به کارگران و کارمندان هستند هرچند که در حال حاضر دردمندی طبقات متوسط هنوز وجود دارد و البته شدیدتر نیز شده است. همچنین دو طبقه پایین جامعه نیز در اثر تورم و افزایش هزینه‌های عوامل تولید آسیب پذیرتر شده‌اند. برای دهک‌های بالای جمعیتی نیز تفاوتی در رفت و آمد دولت‌ها وجود ندارد و به نوعی هر کس بیاید، برنده انتخابات این طبقه هستند.
وی با هشدار نسبت به شعارهای پوپولیستی در انتخابات سال آینده گفت: در حال حاضر هفت یا هشت دهک جامعه تقریبا آمده پذیرش شعارهای پوپولیستی اقتصادی هستند. باید توجه داشت حافظه عمومی مردم ما فراموش کار است و به راحتی از این فضا استفاده می‌شود بنابراین این شعارها حتی از دوران احمدی نژاد نیز کاربرد بیشتری خواهد داشت هرچند که می‌تواند الگو ارایه آنها متفاوت باشد. البته باید توجه داشت شرایط کشور با دوران احمدی نژاد متفاوت است دیگر ما 2.5 میلیون بشکه نفت با 150 دلار را نمی‌فروشیم .
وی خاطرنشان کرد: البته این شعارها بیشتر برای دوره انتخابات است و رییس جمهور منتخب از روز اول این شعارها را کنار می‌گذارد. بلکه موضوع اصلی سیاست‌هایی است که در سه دهه اخیر ادامه داشته و هر روز اقتصاد کشور را در سراشیبی قرار داده است و در کانون این سیاست‌ها تسلط منطقه‌ای وزن بیشتری نسبت به مسایل اقتصادی دارد. تا زمانی که در دیپلماسی کشور تجدیدنظر نشود تغییر در شرایط اقتصادی کشور ایجاد نمی‌شود.
