چرا زمستان امسال خاموشی داشتیم؟

حمیدرضا صالحی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی دلیل خاموشی‌های اخیر در کشور اظهار داشت: خاموشی در فصل زمستان برای همه افرادی که با موضوع برق آشنا هستند، غافلگیرکننده بود زیرا هم مصرف برق در زمستان در حد پایینی است و هم اینکه با توجه به ظرفیت بالای نیروگاه نصب شده و عبور از پیک 60 هزار مگاوات در تابستان گذشته، بعید است که اشکال فنی در خاموشی‌ها دخیل باشد.

وی افزود: تذکر هم داده شده بود که سیاست‌های ممکن است اتخاذ شده برای کشور بحران و ناهنجاری ایجاد کند که از جمله آنها سوخت نیروگاه‌ها به دلیل معضل افزایش مصرف گاز خانگی است.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تصریح کرد: اگر موضوع حامل‌های انرژی در برنامه سوم توسعه، بخوبی مدیریت می‌شد و واقعی‌سازی نرخ حامل‌ها همانند برنامه سوم ادامه پیدا کرده و در برنامه چهارم تعطیل نمی‌شد، شاید امروز شاهد این اتفاقات نبودیم و می‌توانستیم به یک مصرف واقعی مناسب و با توجه به تراز انرژی نرمال دنیا برسیم و امروز در اوج تکنولوژی صنعت شاهد خاموشی برق به خاطر کمبود سوخت گاز نباشیم.

وی تاکید کرد: سیاست‌های درست در حوزه حامل‌های انرژی و فرهنگ‌سازی می‌توانست عامل بازدارنده مصرف انرژی باشد که ما هر دو در کشور غافل بودیم و اکنون نیز با توجه به غیرواقعی بودن قیمت شاهد مصرف بالای انرژی هستیم.

صالحی با بیان اینکه نبود مصرف بالای سوخت گاز می‌تواند یکی از دلایل اصلی خاموشی برق تلقی شود، گفت: مصرف برق از سوی ماینرها که تا 500 مگاوات رسیده و به اندازه مصرف یک شهر است، نمی‌تواند دلیل اصلی ماجرا باشد اما وقتی در شرایط بحرانی قرار می‌گیریم، قطعا تاثیرگذار است.

وی ناآمادگی برخی نیروگاه‌های کشور را نیز یکی از دلایل ذکر کرد و افزود: نیروگاه‌ها از فصل پاییز به سمت اورهال و تعمیرات اساسی می‌روند و در زمستان نیز بیشتر نیروگاه‌ها خاموشند، همه اینها دلایلی است که می‌تواند منجر به اتفاقات خاموشی شود. 

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خاطرنشان کرد: سال‌های قبل وقتی به کمبود گاز برمی‌خوردیم نیروگاه‌ها روی سوخت مازوت می‌رفتند اما امسال شاید مازوت هم کیفیت خود را بروز نشدن پالایشگاه‌ها و عدم افزایش راندمان ناشی از تحریم از دست داده باشند، علاوه بر این امسال بخاطر کرونا تردد اتومبیل‌های شخصی در سطح شهر افزایش یافته که خود منجر افزایش آلایندگی شده و شاید برای جلوگیری از آلایندگی بیشتر، نیروگاه‌ها کمتر به سمت استفاده از سوخت دوم رفته باشند و این خود دلیلی دیگر برای به مشکل خوردن تولید برق می‌تواند باشد. 

وی یادآور شد: بهرحال هر کدام از دلایل به مرحله‌ای از هشدار رسیدند که حتی اندک افزایش این دلایل می‌تواند باعث ناهنجاری بزرگ در تولید و ایجاد خاموشی گسترده‌تری شود و این پیام را می‌دهد که شاید توان تولید و میزان سوخت در حدی نیست که جوابگوی جامعه در سال‌های بعد باشد.

صالحی با بیان اینکه ما در حوزه سرمایه‌گذاری نیروگاهی در وضعیت خوبی نیستیم، افزود: سرمایه‌گذاری مناسبی در این حوزه صورت نگرفته، از طرفی بخش خصوصی هم دچار بحران شده و دولت حاضر نیست تبعات چند برابر شدن نرخ ارز را به عهده بگیرد، انحصار تولید و صادرات برق هم دست دولت است، سرمایه‌گذاران علاوه بر سردرگمی مورد تهدید شبکه بانکی هم هستند. 

وی تاکید کرد: ما نیاز به سرمایه‌گذاری نیروگاهی داریم، چراکه بهرحال در نظر داریم که صادرات بیشتری در حوزه برق داشته باشیم، دولت در هیچ جای دنیا تاجر خوبی نیست. بخش خصوصی نیز در صورتی انگیزه تولید خواهد داشت که امنیت اقتصادی فراهم باشد و بتواند در قیمت‌گذاری محصول نقش ایفا کند. ضمن اینکه اگر در حوزه صادرات ثبات نباشد و مسئولین بخواهند با بخشنامه و قوانین خلق‌الساعه جلوی آن را بگیرند اعتماد خریدار نسبت به فروشنده سلب می‌شود، بنابراین وقتی فضا برای تجارت بین‌المللی فراهم نباشد تامین نیاز داخل هم از سوی بخش خصوصی دچار چالش می‌شود.