کشت محصولات تراریخته در کشور نداریم/ آمیختگی ژنی غیرکارشناسی تهدیدی برای ذخایر ارزشمند کشور

به گزارش خبرنگار ایلنا، اسکندر زند امروز در نشست خبری با عنوان تشریح اهم فعالیت‌ها و برنامه‌های ملی و بین المللی ایمنی زیستی با بیان اینکه از 11 اکوسیستم در دنیا ایران 9 اکوسیستم را دارد اظهار کرد: دارا بودن 9 اکوسیستم در ایران موجب شده کشور ما از تنوع زیستی بالایی برخوردار باشد.

وی ادامه داد:  هر چند ما از تنوع زیستی بالایی برخوردار هستیم اما برخی اقدامات این تنوع را به شدت به خطر انداخته است.

زند با تاکید بر اینکه آمارها نشان می‌دهد در برخی از حوزه‌ها مانند جنگل با تخریب و کاهش سطح مواجه هستیم افزود: در آ‌مار رسمی سطح جنگل‌های کشور از 19.5 میلیون هکتار به 14.3 میلیون هکتار رسیده است و اگر آمار جدیدی گرفته شود  طرح جنگل‌ها در کشور ما کمتر خواهد بود.

به گفته وی، در ایران هشت تا 8200 گونه گیاهی وجود دارد که 2200 گونه خاص ایران است.

زند با اشاره به ذخایر ارزشمند ژنتیک جانوری در ایران اظهار کرد: ما ذخایر ژنتیکی بومی ارزشمندی در کشور داریم که باید نسبت به حفاظت از آنها سخت‌گیر و دقیق باشیم و با انجام اقدامات غیرکارشناسی که تحقیقات کافی در آن انجام نشده این گونه‌ها را به خطر نیاندازیم.

مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی درباره تهدیدی که ورود محصولات تراریخته (دستکاری ژنتیکی شده) به کشور ایجاد می‌کند، گفت:‌ کشت محصولات تراریخته در کشور ما انجام نمی‌شود و تنها واردات این محصول را انجام می‌دهیم که آن نیز تحت پروتکل‌های خاص بین المللی و با کنترل است.

زند ادامه داد: کنوانسیون تنوع زیستی که ایران نیز در آن عضویت دارد پروتکلی تحت عنوان کارتانیا دارد که بر اساس دستورالعمل آن مخاطرات محصولات تراریخته در محیط زیست کنترل می‌شود ضمن اینکه ما از سال 94 کارگروهی را در وزارت جهاد کشاورزی تشکیل داده‌ایم که  بر ورود محصولات تراریخته به کشور نظارت می‌کنند.

وی تصریح کرد: بر اساس مقررات کارگروه و قوانین پروتکل مذکور محصولات تراریخته‌ای که وارد کشور می‌شوند حداقل باید در سه کشور استفاده شده باشد تا اطمینان از عدم خطر آن برای سلامت و محیط زیست وجود داشته باشد.

زند اظهار کرد: همچنین تمام کشورهایی که از محصولات تراریخته استفاده می‌کنند باید گزارشات خود را به کنوانسیون ارسال کنند تا نتایج بین کشورها به اشتراک گذاشته شود.

مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی درباره ورود برخی از گونه‌های جانوری و گیاهی که از نظر کارشناسان محیط زیست مهاجم شناخته می‌شود به کشور گفت: برخی گونه‌های جانوری از جمله ماهی تیلاپیا از نظر کارشناسان محیط زیست مهاجم شناخته می‌شود که در سال‌های اخیر به ایران وارد شده است ورود این گونه به کشور ما از طریق مراکز تحقیقاتی و نفوذ به راه‌های آبی در جنوب کشور بوده است.

وی ادامه داد: گونه‌ای که برای تحقیقات وارد کشور شده تک جنسی بوده و امکان تکثیر و نفوذ به محیط زیست را ندارد اما گونه‌ای که از طریق آب‌های جنوبی وارد کشور شده از نظر ما نیز برای تنوع زیستی کشور خطر محسوب می‌شود و اقدامات لازم برای کنترل آن در حال انجام است.

زند تاکید کرد:‌ گاهی برخی گونه‌ها با عناوین تحقیقاتی وارد کشور می‌شوند اما به تدریج افسار آن از دست ما خارج شده و تبدیل به تهدید برای محیط زیست و تنوع ژنتیکی کشور می‌شود به همین دلیل قبل از ورود هر گونه جدید به کشور باید ساختارهای آن برای چگونگی تحقیق یا بکارگیری گونه جدید در محیط زیست کشور بررسی دقیق‌تری انجام شود.

مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی افزود: یکی از گونه‌های گیاهی مهاجم که اکنون کنترل آن از دست خارج شده است را درخت پالونیا که برای بیابان زدایی وارد کشور شده بود نام برد و گفت: این درخت با هدف بیابان زدایی وارد کشور شد و بدون اینکه تحقیقات دقیق کارشناسی بر روی آن انجام شود در بخشی از مناطق بیابانی کشور کاشته شد و اکنون به عنوان یک گونه مهاجم تهدیدی برای گیاهان بومی منطقه شده است.  

زند در پاسخ به این پرسش که آیا آمیختگی ژنتیکی برای اصلاح نژاد در دام‌ها تهدیدی برای از بین رفتن ذخایر ژنتیکی ارزشمند بومی است گفت: آمیختگی ژنتیکی می‌تواند تهدید جدی برای ذخایر ژنتیکی کشور ما باشد به همین دلیل باید با احتیاط کامل در این زمینه اقدام به اصلاح نژاد دام‌های بومی کرد.

وی ادامه داد: ما در کشور ذخایر ژنتیکی داریم که در نوع خود بی‌نظیر هستند و بسیاری از کشورها یا آنها را خارج کرده یا به دنبال دستیابی به آن هستند.

وی از نمونه ذخایر ژنتیکی را دام‌های سیستانی از ترکمن و دام‌های گلپایگان ذکر کرد که ویژگی‌های ژنتیکی بسیار مطلوبی برای سازگاری با محیط‌های با آب و هوای خاص دارند.

زند نسبت به از دست رفتن این ذخایر ژنتیکی هشدار داد و گفت:‌ در صورتی که آمیختگی ژنی و اصلاح نژاد غیرکارشناسی انجام شود روزی خواهد رسید که ما دیگر این ذخایر ژنتیکی بومی ارزشمند را نخواهیم داشت.

مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی در پاسخ به تهدیدهایی که صید ترال برای تنوع زیستی دریاهای جنوب ایجاد کرده است، گفت:‌ صید ترال متوقف شده است و ادامه آن به نتیجه مطالعات بخش تحقیقاتی بستگی دارد ضمن اینکه ما اطلاعاتی در مورد نتایج صید ترال بر تنوع زیستی دریای جنوب به دست آورده‌ایم که به زودی آن را به اطلاع خبرنگاران خواهیم رساند.