در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
آغاز مذاکرات برای حضور شرکت‌های ایران در قره‌باغ/ بزودی تیم ایرانی عازم منطقه می‌شود/ صادرات خدمات فنی و مهندسی نیازمند حمایت رئیس‌جمهور است
دبیرکل انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی در مورد حضور شرکت‌های ایرانی در بازسازی قره باغ اظهار کرد: مذاکراتی در این باره انجام شده و معاون اول ریاست جمهوری پیگیر این مسئله هستند و ما نیز کمیته مستقلی را برای این موضوع تشکیل دادیم. احتمالا هفته آینده تیمی را برای بررسی پروژه‌های مورد توجه و تقاضا ارسال خواهیم کرد اما اگر فاقد پشتیبانی باشیم؛ ترکیه، چین و روسیه این بازار را می‌گیرند.
بهمن صالحی جاوید در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در مورد حضور شرکت‌های ایرانی در بازسازی قره باغ اظهار داشت: ایران می‌تواند نقش‌آفرینی پررنگی در بازسازی قره باغ داشته باشد. به دلیل حسن همجواری، قرابت فرهنگی، زبان مشترک و حتی نزدیکی مذهبی و عقیدتی و همچنین جنبه‌های مشترک تکنولوژیکی و صنعتی از جمله هم‌ترازی ایران و جمهوری آذربایجان به خاطر صنعت نفت و همزمانی ایجاد صنعت نفت و انرژی در ایران و آذربایجان و هم‌گونی صنعتی، ایران می‌تواند نقش پررنگی در این موضوع داشته باشد.
وی افزود: رغبت شرکت‌های ایرانی برای حضور در بازار خدمات فنی و مهندسی در جمهوری آذربایجان، خوب و جدی است. در عین حال آذربایجان مانند برخی از کشورهای هدف خدمات فنی و مهندسی نیست که فاقد منابع مالی و پایین‌دست باشد بلکه ذخایر نفت و درآمدهای بسیار سرشاری دارد بنابراین از ریسک کمی برخوردار است و می‌تواند بازار هدف مناسبی برای ایران باشد. اگر دیپلماسی سیاسی و مدیریت اقتصادی و سیاسی ما وارد کار شوند بخش خصوصی آمادگی بسیار جدی برای نقش آفرینی دارد.
صالحی در پاسخ به سوالی در مورد تعداد شرکت‌های ایرانی داوطلب برای حضور در بازسازی قره باغ گفت: از آنجا که هنوز شرکت‌های ایرانی اطلاعات کافی ندارند ممکن است که تعداد شرکت‌هایی که اعلام آمادگی کردند چندان مشخص نباشد، اما وقتی من به عنوان دبیر کل صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی صحبت می‌کنم با پشتوانه چند هزار شرکت صحبت می‌کنم و این موضع را قاطعانه اعلام می‌کنم.
وی افزود: در صنوف مختلف اعم از طراحی و مهندسی، تامین تجهیزات و تولیدکنندگان کالاهای خدمات فنی مهندسی، مجریان و پیمانکاران طرف قرارداد اجرای پروژه‌های فنی و مهندسی، می‌توانیم در بازسازی قره باغ حضور داشته باشیم.
صالحی با انتقاد از ضعف دیپلماسی اقتصادی ایران اضافه کرد: اینکه ما سهمی از اولویت‌ها نداریم مربوط به ضعف حکمرانی و دیپلماسی است. بعد از فروپاشی شوروی و تشکیل جمهوری آذربایجان، سهم ما از ابتدا به دست ترکیه و آمریکا و سپس به دست اسرائیل سپرده شد و ما در حال از دست دادن این منطقه هستیم و این موضوع بر خلاف امنیت ملی است. امنیت اقتصادی و حضور صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی می‌تواند باعث ایجاد پایداری رابطه اقتصادی و روابط استراتژیک و سیاسی شود. دلیل نبود چنین فضایی نقص آشکار و ضعف جدی ما در این عرصه است.
وی افزود: مذاکراتی در این باره انجام شده و معاون اول ریاست جمهوری پیگیر این مسئله هستند و ما نیز کمیته مستقلی را در دبیرخانه انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی برای این موضوع تشکیل دادیم. احتمالا هفته آینده تیمی را برای بررسی پروژه‌های مورد توجه و تقاضا ارسال خواهیم کرد اما اگر فاقد پشتیبانی باشیم؛ ترکیه، چین و روسیه این بازار را می‌گیرند.
صالحی با اشاره به اثرات سیاسی حضور ایران در بازسازی قره باغ تصریح کرد: صرف نظر از جنبه‌های اقتصادی که برای شرکت‌های ایرانی دارد، از نظر سیاسی و حکمرانی و استراتژیک نیز دولت باید همت قوی در این مورد داشته باشد. وقتی صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی وارد یک بازار می‌شوند، معمولاً رئیس جمهور این کشور را همراه خود دارند.
وی خاطرنشان کرد: جالب است که رئیس‌جمهورها برای صادرات کالا اینقدر رقابت و کشمکش ندارند که برای گرفتن پروژه‌های فنی و مهندسی در بازارها دارند. چراکه صادرات خدمات فنی و مهندسی را پیشران صادرات کالا و پایداری در رابطه اقتصادی می‌دانند. یکی از ویژگی‌های صادرات خدمات فنی و مهندسی این است که در زمان طولانی‌تری انجام و بعد از آن هم به عنوان نماد آن کشور محسوب می‌شود همانطور که ما هنوز هم می‌گوییم بیمارستان امام خمینی را ۵۰ یا ۶۰ سال پیش آلمان‌ها ساختند. در بین صوفیای بلغارستان و ترکیه جاده‌ای وجود دارد که هنوز به نام جاده تهران شناخته می‌شود، چراکه در اوایل دهه ۵۰ توسط پیمانکاران ایرانی ساخته شده، لذا ارزش استراتژیک آن بیش از ارزش اقتصادی‌اش است.
دبیرکل انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی با اشاره به نقش مهم روسای جمهور در دریافت پروژه‌های فنی و مهندسی در دیگر کشورها گفت: بنابراین صادرات خدمات فنی و مهندسی ایجاب می‌کند که رئیس جمهور کشور وارد عمل شود، پیمانکاران کشور را با خود به کشور مقصد ببرد و توافق کند. وقتی نخست وزیر ترکیه وارد ایران می‌شود ابتدا به پرند می‌رود و از پروژه شرکتی که ساختمان‌های آن را به عهده گرفته بازدید کرده و سپس به دیدارهای رسمی می‌رود. رئیس جمهور ترکیه با پیمانکاران خود به ترکمنستان می‌رود و قرارداد را می‌گیرد.
وی افزود: گاهی سطح دیپلماسی اهمیت موضوع را مشخص می‌کند و گاهی اهمیت موضوع به دیپلمات‌ها و حکمرانان کشور حکم می‌کند که چه سطحی از آن را دریافت کنند. متاسفانه ما فقط به درستی از این مقوله نداریم به همین دلیل به راحتی ابزارهای توسعه سیاسی و دیپلماسی خود را کنار گذاشته‌ایم.
