برداشت های نامتعارف فشار زیادی را بر اکوسیستم های آبی وارد کرده است

محمدعلی جنیدی در گفت وگو با ایلنا افزود: متأسفانه در سال‌های گذشته به‌رغم افزایش تقاضای این ماده حیاتی برای توسعه بیشتر به دنبال آن برداشت های نامتعارف در دوران خشکسالی فشار زیادی را بر اکوسیستم های آبی و سایر منابع طبیعی ایران وارد کرده که نشان از ضعف مدیریت منابع آبی کشور داشته است. در چنین شرایطی باید نسبت به تغییر نگرش ها در نظام حکمرانی آب کشور اقدام کرد.

وی ادامه داد: خطر فرونشست زمین در ایران امروز از سطح دشت ها و زمین های کشاورزی فراتر رفته است و متأسفانه گزارش ها نشان می دهد زندگی شهری در نقاط مختلف از جمله استان مرکزی را نیز تهدید کرده و اهمیت موضوع آنجا نمایان می شود که این مخاطرات می تواند باعث بروز خسارت های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی در مناطق پرتراکم باشد. طبق آمار رسمی اعلام شده در 3 دهه اخیر خشکسالی دشت اراک به طور میانگین سالانه 60 سانتیمتر افت منابع آب زیرزمینی داشته که معادل کسری مخزن 35 میلیون مترمکعبی بوده و تبعات کسری مخزن تجمیعی یک میلیارد مترمکعبی آن با فرونشست زمین در برخی مناطق نمایان شده است.

این کارشناس ارشد، پژوهشگر و فعال حقوق آب اظهار داشت: عمده برداشت ها از منابع آبی در استان مرکزی صرف کشاورزی و صنعت شده و با تغییر رویکردها، نگرش ها و مدیریت بهره برداری و بازرسی و نظارت دقیق مسئولین می بایست از به خطر افتادن شهرها جلوگیری کنند. برداشت های غیراصولی نه تنها در چاه های فاقد پروانه بلکه در میزان برداشت چندین برابری از چاه های دارای مجوز به همان اندازه به سفره های آب زیر زمینی استان خسارت وارد کرده که البته در سالهای اخیر منابع آب استان اقداماتی جهت افزایش نظارت و مدیریت بهره برداری در چهارچوب قانون انجام داده که می بایست با حمایت قاطع نهاد قضایی و انتظامی جهت حفظ و صیانت از منابع آبی توأم باشد.

جنیدی تصریح کرد: البته سالهاست که نظام تقنینی کشور ما به سمت عمومی شدن آب تغییر نگرش داشته، اما باز هم ضعف ها و خلاءهای قانونی وجود دارد که بعضاً با نقض آراء توسط دیوان عدالت و محکومیت نهاد حکمران خود را بروز می دهد. توسعه پایدار کشور در گروی حفظ و صیانت از منابع آبی بوده و برای این مهم می بایست در بازنگری و تصویت برخی قوانین با رویکرد بلند مدت تعجیل کرد.

وی بیان داشت: فرونشست زمین حاصل افت شدید سفره های آب زیرزمینی بوده که از راه کارهای توقف آن در کوتاه مدت می توان به جلوگیری از برداشت های غیرمجاز، نامتعارف و مدیریت و نظارت صحیح بر بهره برداری از این ماده حیاتی اشاره کرد. اما جبران آن در بلند مدت نیازمند احیای سفره های آب زیرزمینی و مطالبه عمومی و عزم ملی از ‌بالاترین مقام های سیاسی و حکومتی تا پایین ترین بهره برداران و ذینفعان و مردم عادی جهت تغییر و بهبود حکمرانی آب در سطح کشور است.