آزار جنسی بسیاری از کودکان کار البرز در کارگاه‌های زیرزمینی/کودکان اتباع خارجی متولی حمایتی ندارند/ رفتار تند ماموران شهرداری کودکان را می‌ترساند

به گزارش ایلنا، کودکان کار هنوز با فقر فرهنگی خانواده هایشان، کنار نیامده با فقر مادیِ روزگارشان در خیابان و کارگاههای زیرزمینی رها می شوند اما فقر حمایتی، مقوله‌ای است که اغلب آنها را با مشکلات بسیاری روبرو می‌کند. 

همه ساله مهاجرت‌های اقوام مختلف ایرانی و اتباع خارجی با عناوین مختلف به سمت البرز و کرج گسیل می‌شود، مهاجرت‌های کنترل نشده‌ای که پیامدهای آن کودکان کار خیابانی و زیرزمینی خواهد بود که بدون حق انتخاب، وصله این اتفاقِ ناجور می‌شوند.

کودکانی که جای پدر کار می کنند

کاظم، کودک کارِ ۱۲ ساله افغان که در آرامستان کرج  به کار  قبرکنی مشغول است و گاهی نیز  کیسه بزرگ نایلونی همراهش را از پلاستیک های زباله‌ها، پر می‌کند، می‌گوید: روزی که با دستان خودم جناز‌ه پدرم را در قبرستان  دفن کردم ترسم از قبرستان   ریخت.  وقتی مجبوری برای دستمزدی ناچیز، صبح تا شب کنار قبرها و شب تا صبح، در کارگاه کنار کارگرانِ بزرگتر، کار کنی ترس بی معنی است.

علی، پسر بچه ۹  ساله دیگری که از غرب کشور آمده  سر چهارراه فال می‌فروشد. به گفته علی  از وقتی پدرش را به زندان کرج آورده اند با خواهرش فال فروشی می کند و مادر هم مجبور است هر روز خانه های مردم را تمیز  کند. 

از کودکان کار زیرزمینی غافل هستیم

هدی اوغازی مقدم،فعال کودک و  مدیرعامل گروه فرهنگی اجتماعی انجمن کیانا که از سال 82 در حوزه آموزش و توانمندسازی کودکان کار دراستان البرز مشغول به فعالیت است در گفت و گو با خبرنگار ایلنا در این باره معتقد است: کودکان کار خیابانی، معمولاً بیشتر از سایر کودکان، دیده می‌شوند و در بین آنها نیز کودکان دوره‌گرد مورد توجه هستند درحالی‌که اغلب  کودکان کار که در فضاهای بسته مشغول به فعالیت هستند، غافل هستیم.

وی افزود: متاسفانه در کارگاه‌های زیرزمینی و پنهان، اشتغالِ غیررسمی کودکانی فراهم می شود که کمتر مورد شناسایی قرار می گیرند و آمار موجود در استان البرز، اغلب مربوط به کودکان سطح خیابان و معابر است و چون چهره شهر را آزاردهنده می کنند، فقط کودکان کار خیابانی، مورد هدفِ طرح های حمایتی دولت قرار می گیرند.

رفتار تند ماموران شهرداری کودکان را می ترساند

مقدم تصریح کرد: اغلب برنامه‌های مورد نظر برای ساماندهی کودکان کار، معطوف به جمع آوری آنها از سطح خیابان و معابر است که نتیجه مطلوبی هم ندارد چراکه ماموران شهرداری با گرفتن این بچه ها، آنها را فقط برای کوتاه مدت  مراکز خدمات شهری منتقل و مجدد رها می‌کنند و تنها پیامد طرح جمع‌آوری، خاطره ناخوشایندی‌خواهد بود که از رفتار تند ماموران شهرداری در ذهن کودکان خردسال می ماند و گاهی خاطرات بدی از اتفاقاتی که برایشان در فرایند جمع آوری افتاده، تعریف می کنند.

کودکان اتباع خارجی متولی حمایتی ندارند

این فعال اجتماعی درباره حضور کودکان اتباع بیگانه در البرز، اظهار داشت: در استان به لحاظ مهاجرت‌های کنترل نشده، بیشتر کودکان کار از اتباع خارجی هستند و رقم بالایی را شامل می‌شوند و بدین لحاظ متولی خاصی ندارند. بهزیستی هیچ حمایتی از آنها ندارد و وزارت کشور و اداره اتباع نیز برنامه خاصی برای کنترل آنها در نظر نگرفته است.

مقدم گفت: کودکان اتباع اغلب در ایران به دنیا آمده و به احتمال زیاد در این کشور به زندگی خود ادامه خواهند داد بنابراین آسیبی که این کودکان از خردسالی  و در محیط کار و سطح شهر به آن مبتلا می شوند از بین نمی رود و در نهایت این آسیب ها، مردم کشور را نیز درگیر خواهد کرد.

این فعال کودک با اشاره به تفاوت آسیب‌های کودکان کار خیابانی و کارگاهی، افزود: آسیب های جنسی و غیر اخلاقی در فضای بسته و پنهانی کارگاه‌ها، بیشتر این کودکان را تهدید می‌کند و در این ارتباط با توجه به دستمزد پایین گاهی 40 تا 50 کودک کار در کارگاه‌های بازیافت زباله با افرادی که اغلب بزرگسال و معتاد هستند به صورت گروهی زندگی می کنند.

وی ادامه داد: کودکان مهاجر با سن کم و بدون سرپرست، مجبور به زندگی کارگاهی هستند و خود را در شرایطی احساس می کنند که بدون حمایت خانواده و اجتماع درفضای غریب، مجبور به زندگی هستند لذا تعرض جنسی را آزار نمی دانند چراکه اطلاع قبلی به آنها داده نشده که این مسئله حریم شخصی است و حتی این "توجه" از طرف بزرگترهای کارگاه، برای این کودکان خوشایند است و همه اینها به این دلیل است که حمایتی از آنها وجود ندارد.

تعرض جنسی به  کودکان کار در برخی کارگاه‌های پنهان

مقدم با اشاره به آموزش خود مراقبتی کودکان کار در کارگاه‌های بازیافت که سه سال گذشته برگزار شد، گفت: در این کلاسها با کودکانی برخورد کردیم که به مددجویان از تعرضات جنسی خود می‌گفتند به طوری که این موضوع را نوعی حمایت کارفرماو یا سایر کارگران بزرگتر از خود می دانستند که در اغلب اوقات به دلایل گفته شده مانند ترس از بیکاری و .... ممانعتی هم از طرف کودکان به عمل نمی آید 

این فعال اجتماعی تاکید کرد: در استان البرز بسیاری از کودکانی که در فضای زیرزمینی و کارگاهی کسب درآمد می کنند، مورد تعرض جنسی همکاران خود قرار می گیرند که اغلب اتباع خارجی هستند ولی کودکان ایرانی هم در آنها وجود دارد که به دلیل اجبار، مشغول به کار بوده و از حریم شخصی خود آگاهی ندارند.

فقر فرهنگی عامل برون سپاری کودک

مقدم با عنوان اینکه کار کودک در فرهنگ خانواده‌های اتباع خارجی، مقوله منفی نیست، تاکید کرد: عمده‌ترین موضوعی که در برنامه ریزی های دولتی و نهادهای مردمی به خوبی دنبال نمی شود، بحث فرهنگی است چراکه کودکان کار تنها به دلیل فقر اقتصادی به کار گمارده نمی شوند و در اغلب اوقات، فقر فرهنگیِ درونِ خانواده ها، این کودکان را از درس و آموزش جدا می کند و به جای سرپرست خانواده، نان آور خانه می شوند. 

وی با عنوان اینکه ترحم بیجا و مداخلات نامربوط برخی خیرین و سمن‌ها به افزایش کودکان کار، دامن می زند، گفت: چون اساساً با کار کردن کودکان مخالف هستیم برای حمایت از کودکان کار، کارگاه خیاطی برای خانواده این کودکان راه‌اندازی شد اما با استقبال خوب این خانواده‌ها روبرو نشد چراکه درآمد کودکان‌شان را بیشتر از درآمد خود می‌دانند لذا اگر فقر فرهنگی خانواده‌ها مورد توجه مسئولان قرار نگیرد ممکن است مداخلاتی که از روی دلسوزی و انسان دوستانه، انجام می شود، نتیجه معکوسی داشته باشد.  

مقدم درباره  فعالیت بیشتر سمن‌ها درباره آموزش و توانمندسازی کودکان کار گفت: در سال 96 کارگاه‌های آموزشی با حمایت مالی کمیساریای پناهنگان UN راه‌اندازی شد و علاوه بر آموزش کودکان کار در کارگاه‌های ثابت، از سال 97 با تجهیز مجموعه آموزش سیار به سراغ کودکانی که از کارگاه‌های خود خارج نمی‌شوند می‌رویم و برای  وظایف خود آموزش های لازم را برای آنها برنامه ریزی کردیم اما این فعالیت ها باید مورد توجه و حمایت مسئولان مربوط قرار گیرد.

معصومه امین زاده- سرپرست ایلنا(ی) استان البرز