گریه پسته‌های خندان دامغان در بورس کالا/ اقدام جهاد کشاورزی دامغان به باغداران ناچیز و شاید هم هیچ است

به گزارش خبرنگار ایلنا، بسیاری از کشاورزان اعتقاد دارند دلال بازی در بازار سنتی و وجود بنگاه‌هایی که پسته را با قیمت اندک از کشاورز می‌خرند و با قیمت بیشتر به مشتری با چندین مرحله دست به دست کردن می‌فروشند، یکی از مشکلات اصلی در بازار کنونی است و فعالیت ناقص پسته دامغان در بورس نتوانسته سهم حضور دلالان در بازار را کاهش دهد.

پسته در سال ۸۷ وارد معاملات بورس کالا شد این محصول با چهار نماد معاملاتش را آغاز کرد؛ اما به‌رغم پیش‌بینی فعالان بورس، این محصول زیاد مورد توجه قرار نگرفت. 

دامغان که شهرت جهانی اش به دلیل وجود باغات گسترده پسته و مرغوبیت بی نظیر آن می باشد کشاورزان و باغدارانش با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند که دلالی پسته به شکل سنتی، عدم ورود پسته دامغان به بورس در تب و تاب بازار داغ بورس  و سهل انگاری بعضی از مسئولان می تواند از علل آن باشد .

سید رشید شاه چراغ کارشناس ارشد کارآفرینی گفت: بورس کالا محلی است برای عرضه کالاها و محصولات خام ؛اما با توجه به اینکه در بازار کشور ما محصولات خام در دست دلالان و واسطه ها خرید و فروش می شود و به دلیل قوانین مالکیت و عدم توافقات نهادهای ناظر بر بازار واسطه گران این موضوع منجر شده که واسطه ها دست برتر را داشته باشند و به راحتی نوسانات قیمتی را به بازار وارد کنند.

وی ادامه داد: در مقابل بورس کالا با وجود قوانین نظارتی می تواند تا حد زیادی جلوی این مسئله را بگیرد و ثبات ارزشمندی را به بازار بدهد.

سید رشید شاه چراغ افزود: اگر بخواهیم در یک کلام بگوییم حضور محصول در بورس کالا و تلاش برای حضور گسترده آن سبب می شود فروشنده(که عمدتا تولید کنند‌گان هستند) و خریدار کمترین آسیب را می بینند، فروشنده می تواند محصولش را با قیمت منصفانه تری بفروشند و خریدار می تواند این محصول را باقیمتی پایین تر از قیمت عرضه شده توسط واسطه ها خریداری کند.

وی تصریح کرد: همان طور که می دانید بورس کالا ساز و کاری  برای حذف واسطه ها و تعدیل قیمت به نفع خریدار و فروشنده است،  اگر پای صحبت کشاورزان و تولید کنندگان بنشینیم به خوبی درک می کنیم که اولین مشکل وچالش آنها در عرصه اقتصادی وجود واسطه ها یا تفاوت قیمت فروش کالاهایشان به واسطه و قیمتی است که کالا دست مشتری نهایی می رسد.

کارآفرین دامغانی اظهار داشت: اگر بخواهیم هزینه‌های حمل و انبار‌داری را هم لحاظ کنیم نباید شاهد رشد بالای قیمتی باشیم حتی حجم خرید عمده و فروش خرده هم نمی‌تواند این تاثیر را بر قیمت نهایی بگذارد؛ به همین خاطر کشاورز و تولید کننده همیشه متضرر بازار است و سود چندانی از تولید محصولاتش نمی کند.

سید رشید شاهچراغ بیان کرد: این رویه ناصواب اگر ادامه پیدا کند منجر می شود به دلسردی تولید‌کنندگان به تولید محصولات و به یکباره منجر به خروج تعداد زیادی از چرخه تولید و تعطیلی و تبدیل کاربری زمین‌های کشاورزی می شود اولین ضرر حاصل از این پدیده از بین رفتن امنیت غذایی و اشتغال در شهرستان ها است.

وی خاطر نشان کرد: بورس کالا وجود دارد تا امنیت تولید کننده و مصرف کننده را در مقابل واسطه ها حفظ کند. به دنبال حفظ این امنیت می توان شاهد رونق و جهش تولید در سالهای آتی بود. دست یافتن به رونق تولید و جهش تولید جز با ایجاد امنیت بازار و اطمینان تولید کننده از خرید منصفانه محصولاتش محقق نمی شود.

 شاه چراغ گفت: یکی از مشکلات کشاورزان که منجر به تصمیم ارزان فروختن محصولات می شود عدم دسترسی به انبارهای استاندارد و نگهداری طولانی مدت محصولات است. امروزه همه ما می دانیم که کشاورزان در تهیه هزینه نهاده های اصلی خود مانند کود و سم با مشکل مواجه هستند چه برسد به اینکه بخواهند پا را فراتر گذاشته و به سراغ انبار داری و فرآوری و نگهداری بروند؛ البته این همه فقط از عهده یک کشاورز ساخته نیست و ناچارا اولین تصمیم که همان راحت ترین تصمیم است فروش محصولات روی درخت یا به صورت خام و دست اول به واسطه هااست .

وی اضافه کرد: بنابراین بورس کالا با ایجاد شرایطی برای کشاورزان سبب می شود که این افراد بتوانند محصولات خود را انبار کنند و در موعد مقرر و با قیمت مناسب بفروش برسانند معاملات پسته در بورس به کشاورزان و بهبود برند پسته ایران در سطح بازار جهانی کمک می‌کند.

وی در خاتمه افزود: یکی از آرزوهای مناطقی که پسته در آن کشت می شود صادرات این محصول است  می توان گفت به دلیل نوع و کارکرد محصول پسته در بازار جهانی توقع فروش در بازار‌های صادراتی را برای کشاورزان ایجاد کرده هست. همچنین مسئولان این شهرها در برنامه ها و تریبون های مختلف وعده های صادراتی شدن این محصولات را می دهند و بورس کالا یکی از بسترهایی است که می تواند این آرزوی دیرینه را تحقق بخشد.

محمد یکی دیگر از باغداران عبدیا دامغان هم گفت: در کنار تمام مزایایی که بورس می تواند برای کشاورزان و بازار پسته به همراه داشته باشد اما نقاط کوری نیز در این بازار وجود دارد، نخست اینکه همچنان بسیاری از معاملات در بنگاه های خرید و فروش پسته و به صورت سنتی در حال انجام است؛ دلیل این امر هم رفتار سنتی بازار است و به نظر می رسد گرایش کشاورزان به سمت بازار باید با آگاه سازی بیشتر نسبت به قابلیت‌های بورس انجام شود.

وی بیان کرد : از سوی دیگر بسیاری از کشاورزان اعتقاد دارند دلال بازی در بازار سنتی و وجود بنگاه‌هایی که پسته را با قیمت اندک از کشاورز می‌خرند و با قیمت بیشتر به مشتری با چندین مرحله دست به دست کردن می فروشند یکی از مشکلات اصلی در بازار کنونی است و فعالیت در بورس نتوانسته سهم حضور دلالان در بازار را کاهش دهد.

این باغدار دامغانی تصریح کرد: متاسفانه اقداماتی که جهاد کشاورزی به باغداران پسته که سطح زیر کشت آنها به دلایل مختلف کمتر از یک هکتار است، بسیار ناچیز و شاید صفر باشد به عنوان مثال فردی که ۵ هکتار باغ پسته داشته و پس از فوت‌اش ، بین ورثه‌  تقسیم می شود  در واقع از سطح زیر کشت کاسته نشده اما تعداد مالکان افزوده می شود که جهاد کشاورزی دامغان هیچ گونه خدماتی به اینگونه مالکان ارائه نمی کند و عمده فروش پسته نیز از جانب خرده مالکان است.

محسن دیگر کشاورز دامغانی که دارای یک هکتار باغ پسته است نیز گفت: یکی از دغدغه های هر ساله کشاورزان تعیین قیمت تمام شده محصول پسته است و فعالان اقتصادی انتظار دارند با فعالیت بورس زمینه شفاف شدن بازار مهیا شود.

وی اظهار کرد: عرضه پسته در بورس می‌تواند گره گشا باشد اما در این بخش هم خریداران پسته اکثرا دلالان هستند و حتی برخی از دلالان بعد از خرید پسته از کشاورزان اقدام به عرضه در بورس می کنند.