در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
افزایش نامزدها و مشارکت زنان در انتخابات شوراها
مدیرکل سیاسی و انتخابات استانداری همدان ضمن تشریح آخرین وضعیت انتخابات شوراها در این استان از افزایش مشارکت زنان در انتخابات این دوره خبر داد.
انتخابات شورای شهر همزمان با انتخابات ریاست جمهوری ۲۹ اردیبهشت ماه سال جاری برگزار خواهد شد و تب وتاب انتخابات از ثبت نام کنندگان و نامزدها آغاز شده است و به زودی جامعه را فراخواهد گرفت.
برای آگاهی از چندوچون این رویداد پیشرو، آمار ثبت نام کنندگان و مراحل انتخابات پای صحبت ابوالقاسم الماسی مدیرکل سیاسی و انتخابات استانداری همدان نشستیم.
وضعیت ثبت نام کنندگان نسبت به دوره‌های پیشین چگونه بود؟
دراین دوره ثبت‌نام داوطلبان شورای شهر نسبت به دوره‌های قبل رشد نسبتا خوبی داشت به خصوص در حوزه‌های شهری که حدود ۱۸ درصد رشد داشتیم اما در روستاها رشد قابل‌توجه نبود.
علت بی انگیزگی در روستاها چه بود؟
علل این امر متفاوت است. بی‌انگیزگی در حوزه روستایی دلایل مختلفی دارد یک بخش آن به قانون و مشکلاتی که در قانون وجود دارد برمی‌گردد، یک بخش آن نیز به عملکرد مدیرانی بازمی‌گردد که کمتر با روستاییان تعامل برقرار میکنند. علت دیگراین اتفاق عملکرد خود شوراها است که نتوانسته‌اند آن‌طور که باید وشاید خود را نشان دهند البته انگیزه‌های مادی را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.در شورای روستایی انتظارات مردم با وظایف شوراها اختلاف زیادی دارد. شوراها یک وظیفه مشخص دارند اما مردم هر اتفاقی که برای‌شان می‌افتد برای حل و فصل آن از شورا انتظار دارند. از طرفی بودجه‌ای به این منظور دست شورا نیست و از جیب خودشان باید هزینه کنند در سیستم اداری هم خیلی تحویل‌شان نمی‌گیرند در نتیجه آن‌ها نمی‌توانند کار را جلو ببرند و مردم هم بدبین می‌شوند و بازخورد خوبی از مردم نمی‌گیرند. این عوامل باعث می‌شود که در روستاها انگیزه‌ای برای ورود به شورا نباشد. اما در شورای شهر اینطور نیست. نماینده شورای شهر جایگاه اجتماعی خوبی پیدا می‌کند و جایگاه اجتماعی و وضعیت مالی‌اش ارتقا پیدا می‌کند.
بر اساس آمار در شهر همدان حدود ۴۰ درصد رشد ثبت‌نام شوراها را داشته‌ایم؛ دلیل این رشد چیست؟
دلایل مختلفی دارد. اولا افراد فرهیخته بیشتر شدهاند. افرادی که احساس میکنند توان و تجربه و سواد لازم برای ورود به این عرصه را دارند زیاد شدهاند. در گذشته آنقدر تحصیل‌کرده نداشتیم. همین دوره در مقایسه با دوره قبل تعداد داوطلبان با مدرک دکترا از۱۱ به ۲۱ نفر رسیده است. یعنی حدود ۱۰۰ درصد رشد داشته، این یعنی افرادی که شرایط ورود به این عرصه را دارند بیشتر شدهاند. از طرفی افراد بسیاری به دنبال مطرح شدن در جامعه هستند و شاید در موقعیت‌های دیگری از این مسأله بهره‌برداری بکنند. یک عده هم در مسائل سیاسی و جناحی ورود پیدا میکنند که بتوانند حضورشان و جناح و خط فکری‌شان را در مدیریت شهری پررنگ بکنند.
افزایش تعداد داوطلبان چه تأثیری در رای دهنده‌ها خواهد داشت. آیا سردرگمی ایجاد نمی‌کند؟
وقتی تنوع زیاد باشد انتخاب سخت می‌شود. مگر اینکه مانند بسیاری از کشورها احزاب و تشکل‌ها کار شناسایی را به‌جای مردم انجام دهند و به مردم معرفی کنند. اگر ورود جریان‌های سیاسی داخل نظام قوی باشد و داخل جامعه پایگاه داشته باشند مردم به این گروه‌های مرجع که یکی از کارکردهایشان این است مراجعه کرده و به لیست و افرادی که آن‌ها تبلیغ و تأیید میکنند رای می‌دهند اما وقتی این سیستم وجود ندارد کار سخت می‌شود. داوطلبان یک هفته فرصت دارند که خودشان را عرضه کنند اما شما هرقدر هم توان داشته باشید در یک هفته واقعا امکان ندارد که بتوانید خودتان را معرفی کنید. در یک هفته مگر چقدر می‌توانید جلسه معارفه و پرسش و پاسخ بگذارید؟ مگر چند عکس روی دیوار می‌زنید؟ با عکس هم که شناختی حاصل نمی‌شود. این است که انتخاب سخت است مخصوصا که داوطلبان از خیلی جنبه‌ها هم‌تراز شدهاند. در گذشته اختلاف بین داوطلبان زیاد بود و یک‌عده شناخته‌شده و مدیر و توانمند بودند اما حالا شما طیف وسیعی از افراد توانمند را بین داوطلبان می‌بینید.
پیش بینی شما در باره مشارکت نسبت به دوره‌های قبل چیست؟
مشارکت بالا است به دلیل این که مدیریت شورا مدیریت منطقه‌ای است و مدیریت کلان نیست در نتیجه عواملی که در افراد برای مشارکت ایجاد انگیزه می‌کند بیشتر از مدیریت کلان است چون مسایل ارتباطات خانوادگی و قومی و اجتماعی که افراد باهم دارند باعث می‌شود که افراد به سمت کاندیدای خودشان بروند و به مشارکت ترغیب شوند. از‌طرفی انتخابات شوراها و ریاست جمهوری چون باهم هستند همدیگر را کامل میکنند و هردو در یک مسیر حرکت میکنند.
درباره زمان‌بندی صحبت کنید.
در‌مورد زمان‌بندی شوراها ما یک مرحله حساس و مهم و حجیم از لحاظ شکل کاری را پشت سر گذاشته‌ایم که همان مرحله ثبت‌نام بود. مراحل تایید صلاحیت‌ها به این شکل است که ۱۷ فروردین آخرین روزی است که مراجع چهارگانه باید استعلاماتی که ازطریق فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها در مورد افراد از ایشان شده را پاسخ دهند. از فردا هیئتهای اجرایی بخش و شهرستان به مدت۷ روز براساس مدارکی که مراجع ۴گانه فرستاده‌اند بررسی صلاحیت‌ها را انجام می‌دهند و۲۴ فروردین این صورت جلسات را به هیئت نظارت می‌دهند، هیئت نظارت نیز ۷ روز وقت دارد که تایید صلاحیت‌ها را مجدد بررسی کند و نهایتا به افراد لیست تأیید شده‌ها و رد صلاحیت شده‌ها اعلام می‌شود. آن‌هایی که رد شدهاند ۴ روز فرصت دارند که به هیئت نظارت مافوق جایی که رد شدهاند شکایت کنند. مثلا اگر توسط هیئت نظارت بخش رد شدهاند باید به هیئت نظارت شهرستان شکایت کنند و هیئت نظارت مربوطه هم ۱۰ روز فرصت پاسخگویی دارند بعد از آن دیگر اسامی روشن می‌شود.
انتخابات ریاست جمهوری چطور؟
در مورد انتخابات ریاست جمهوری هم از۲۲ فروردین وزیرکشور دستور شروع انتخابات را صادر می‌کند. ۳ روز هیات‌های اجرایی تشکیل می‌شود. ۵روز ثبت‌نام انجام می‌شود. ۱۰ روز رسیدگی به صلاحیت داوطلبان و پس از آن اعلام اسامی تأیید شده توسط شورای نگهبان صورت می‌گیرد.
ترکیب و آمار ثبت‌نام کنندگان در استان به چه صورت است؟
تعداد کسانی که این دوره در استان برای انتخابات شوراهای شهر و روستا ثبت نام کرده‌اند ۶۴۷۰ نفر است که از این تعداد ۱۱۷۳ نفر یا ۱۸ درصد برای شورای شهر ثبت نام کرده‌اند ۵۲۹۷ نفر یا حدودا ۸۲ درصد برای شورای روستایی ثبت‌نام کرده‌اند. از کل۶۴۷۰ نفر۶۲۱۵ نفر یا۹۶ درصد مرد و ۲۵۵ نفر یا ۴ درصد زن هستند. ازکسانی که برای شورای شهر ثبت نام کرده اند ۱۰۳۳ نفر مرد بوده و ۱۴۰ نفر زن. در شورای روستا ۵۱۸۲ نفر مرد و۱۱۵ نفر هم زن هستند. از مجموع افرادی که ثبت نام کرده‌اند حدود ۳۰ درصد یعنی۱۹۵۹ نفر سابقه عضویت در شوراهای قبل را داشته‌اند. برای هر کرسی شورای شهر حدود۷ نفر ثبت نام کرده‌اند و برای هر کرسی شورای روستایی نزدیک ۲ نفر ثبت نام کرده‌اند. در مجموع ۳۰ شهر داریم که به حد نصاب رسیده‌اند و انتخابات درآن‌ها انجام می‌شود. از این۳۰ شهر شورای شهر همدان ۱۱ نفره خواهدبود و مردم به ۱۱نفر رأی می‌دهند. در شهرهای ملایر، اسدآباد، نهاوند و تویسرکان شورا ۷ نفره است.
در همه شهرها تعداد اعضای شورا پایین آمده است؟
بله همه جا کم شده است. به غیر از جاهایی که شورا ۵ نفره بوده و ۵ نفره هم باقی مانده‌اند. مثلا همدان ۱۵ نفره بوده که ۱۱ نفره شده است.
تعداد اعضای شوراها برچه اساسی تعیین می‌شود؟
مصوبه مجلس است و براساس تعداد جمعیت است. مثلا گفته‌اند که تا۵۰هزار نفر جمعیت شورا ۵ نفره است و اکثر شهرهای ما هم زیر۵۰ هزار نفرند. از۵۰ هزار تا۲۰۰ هزار ۷ نفره و از۲۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار ۹ نفره است که ما در همدان چنین شهری نداریم. از۵۰۰ هزار تا یک میلیون ۱۱ نفره است که همدان در این محدوده قرار می‌گیرد. از ۳۰ شهری که عرض کردم همدان ۱۱ نفره، ملایر، اسدآباد، نهاوند و تویسرکان ۷ نفره ودر ۲۵شهر شوراها ۵نفره هستند.غیر از این‌ها ۹۳۲ روستا داریم که واجد شرایط برگزاری انتخابات بوده‌اند که فقط در ۱۴ روستا تعداد داوطلبان به حدنصاب نرسید و در۹۱۸ روستا باید انتخابات برگزار شود مگراینکه کسی انصراف دهد یا ردصلاحیت شود که روستا از حد نصاب بیافتد.
تبلیغات از چه تاریخی شروع می‌شود و چه مصداق‌هایی تخلف محسوب می‌شود؟
از ۸ روز قبل از انتخابات یعنی 21 تا 27 اردیبهشت انجام می‌شود.۷ روز ادامه دارد و روز قبل از انتخابات هم ممنوع است ۲۹اردیبهشت روز انتخابات است. ممنوعیتهای مختلفی وجود دارد تاحدود زیادی شبیه مجلس است. درهر منطقه شهرداری یک ستاد می‌توانند تشکیل دهند. تفاوت اقلام تبلیغاتی شوراها با مجلس در این است که در مجلس تراکت و پوستر باید ۱۰در۱۵ باشد اما در شوراها حداکثر ۱۰۰ در ۷۰ می‌تواند باشد. در قانون داریم که تهمت زدن، دروغ گفتن و افترا بستن به کاندیداها جرم است تبلیغات در خارج از موعد مقرر،استفاده از امکانات دولتی چه برای کاندیدایی که از این امکانات استفاده می‌کند چه برای مدیرانی که این امکانات را در اختیار می‌گذارد برای هردو جرم است، استفاده از بلندگو و راه‌اندازی کارناوال‌های تبلیغاتی ممنوعیت دارد.
زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری بیشتر است؟
بله. زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ۲۰ روز است یعنی از ۶ اردیبهشت اسامی اعلام می‌شود و از ۷ تا۲۷ اردیبهشت فرصت تبلیغ و معرفی دارند که آن‌ها از صدا و سیما هم می‌توانند استفاده کنند.
وضعیت شهرستان‌ها چطور است؛ یعنی ترکیب‌ها را می‌شودپیش‌بینی‌کرد؟ در صحبت‌های‌تان گفتید ۲۱ نفر دکترا دارند. در شهرستان‌ها چطور؟
۲۱ نفر تنها در شهر همدان نیست بلکه کل شهرها را گفتم. در کل استان این وضعیت حاکم است البته همدان شرایط خاص‌تری دارد ولی ۲۱ نفر که عرض کردم برای کل استان بود. البته باید همدان را به دلایل مختلف استثناء کنیم اما شهرستان‌های دیگر هم تقریبا شرایط یکسانی دارند.
هیچ قیاسی با سایر استان‌ها صورت گرفته است؟
قیاس نمی‌شود کرد چون اولا تعداد شوراها متفاوت است، جمعیت شهرها و روستاها متفاوت است. شما شرایط یکسان را می‌توانید مقایسه کنید وقتی شرایط یکسان نیست اطلاعاتی که از مقایسه به دست می‌آید اطلاعات دقیقی نخواهد بود.
در مورد ورود زنان به این عرصه‌ها مثلا در سیستان و بلوچستان ما بیشترین دهیار زن را داریم اما در شهرهایی مثل همدان این خیلی کم است مقایسه را از این جهت منظورم بود.
ما محدودیتی در این زمینه نداریم یعنی شوراها که انتخاب دهیار را به عهده دارند محدودیتی در این زمینه ندارند کما اینکه دراستان چند دهیار زن هم داریم که البته شاید تعدادشان قابل توجه نباشد. شاید مسأله این است که خود زنان به این سمت و سو نمی‌روند
گفت و گو از : حسین زندی
