کم‌توجهی سازگاری با کم‌آبی سبب می‌شود با پدیده فرونشست زمین مواجه شویم / بارش بهاری جبران‌کننده نیست

به گزارش خبرنگار ایلنا، مهدی زندیه‌وکیلی در جلسه شورای حفاظت از منابع آب و کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان مرکزی، افزود: تأمین آب آشامیدنی توسط دولت، اولویت اصلی است و قانون توزیع عادلانه آب نیز، بر آن تأکید دارد.

وی به کاهش آب ذخیره شده در پشت سدهای کمال‌صالح اراک و الغدیر ساوه اشاره کرده ادامه داد: حفر چاه به صورت فوریت و ضروری در شهرستان‌های اراک و ساوه نیاز مبرم است و نمی‌توان به بارش بهار امید داشت و باید تدابیر به زودی اتخاذ شود.

استاندار مرکزی اظهار داشت: عدم برنامه‌ریزی در منابع آبی و تشدید پدیده خشکسالی در استان مرکزی از مهمترین دلایلی است که موجب شده تا در شهرستان‌های اراک و ساوه تأمین آب برای مصرف آشامیدنی با مشکل و معضل مواجه شود.

زندیه‌وکیلی تصریح کرد: باید به فوریت 49 حلقه چاه در شهرستان‌های اراک و ساوه با هدف تأمین آب آشامیدنی مردم ساکن در این 2 شهرستان حفر شود. از این تعداد حلقه چاه، 30 حلقه در شهرستان اراک و 19 حلقه در شهرستان ساوه پیش‌بینی شده است.

وی بیان داشت: در این رابطه لازم است دستگاه‌های اجرایی مربوطه همکاری لازم را با مجموعه آب و فاضلاب استان مرکزی داشته باشند. مسائل اضطرای تأمین آب در شهرستان‌های اراک و ساوه، نباید مدیران استان را از سایر برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی غافل کند.

استاندار مرکزی تأکید کرد: ضروری است به طور جدی نسبت به تعطیلی چاه‌های غیرمجاز در استان اقدام شود. در این راستا هر شهرستان باید آمار عملکرد در برخورد با چاه‌های غیرمجاز را استخراج و به صورت ضربتی نسبت به تعطیلی اقدام کند.

زندیه‌وکیلی ابراز داشت: در کنار برخورد با متخلفان، لازم است اقدامات فرهنگی و اطلاع‌رسانی در مدیریت مصرف و با تولید محتوا در دستور کار قرار گیرد و از توزیع بروشور خودداری شود. زیرا دیگر زمان این شیوه اطلاع‌رسانی سپری شده است.

وی به برنامه‌های استان مرکزی برای سازگاری با کم‌آبی در سال 1404 اشاره داشته و اضافه کرد: برای سال آینده نیز در راستای هوشمندسازی کنتورهای آب کشاورزی، مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز و سایر برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی، باید برنامه‌ریزی‌های دقیق و اصولی داشت.

استاندار مرکزی به اجاره زمین برای کشاورزی و کشت محصولات آب‌بر در استان اشاره کرده و گفت: با کشاورزانی که از خارج استان برای کشت هندوانه و طالبی فعالیت می‌کنند و با رها کردن پلاستیک محیط را آلوده می‌کنند باید برخورد شود. این موضوع باید توسط فرمانداران رصد و گزارش متوالی به استانداری ارسال شود.

استان مرکزی در 5 سال اخیر با خشکسالی مواجه بوده است

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مرکزی نیز در این جلسه گفت: این استان در بازه زمانی 5 سال اخیر با پدیده خشکسالی مواجه بوده است. خشکسالی سبب شده است تا میزان بارش، به کمتر از 200 میلی‌متر برسد. در حال حاضر میانگین بارش ثبت شده در استان مرکزی 272 میلی‌متر است.

حسین اسدی افزود: متأسفانه بارش‌های اخیر در رفع کم‌آبی استان مرکزی کمترین تأثیر ممکن را داشته است. اکنون در تمامی شهرستان‌های استان، در مقایسه با بلندمدت، کاهش بارندگی قابل چشمگیری ثبت شده است که این موضوع شرایط را نگران‌کننده می‌کند.

وی ادامه داد: در شهرستان اراک در سال جاری 105 میلی‌متر و سال گذشته نیز 165 میلی‌متر بارش ثبت شده که نسبت به سال گذشته 52 درصد کاهش داشته است. در شهرستان ساوه نیز در سال جاری 69 میلی‌متر و سال گذشته نیز 118 میلی‌متر بارش ثبت شده که نسبت به درازمدت 55 درصد کاهش گزارش شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مرکزی اظهار داشت: اکنون 14 میلیون مترمکعب آب در سد کمال‌صالح اراک ذخیره شده است. به دلیل اینکه هر ماه 3 میلیون مترمکعب آب در اراک مصرف می‌شود، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت تا 40 روز آب برای اراک قابل تأمین است.

اسدی به حجم ورودی آب سدالغدیر اشاره داشته و تصریح کرد: سد الغدیر ساوه نیز 1400 لیتر در ثانیه ورودی دارد که با ورود به سال جدید این میزان به طور قطعی کم خواهد شد. متأسفانه کاهش بارندگی‌ها منجر به فرونشست زمین به میزان 50 سانتی‌متر در دشت ساوه شده است.

وی به فرایند صرفه‌جویی مخزن سالانه دشت‌های استان مرکزی اشاره کرده و در این خصوص بیان داشت: از اول دی ماه تا پایان اسفند ماه سال جاری، صرفه‌جویی حداقل 105 میلیون مترمکعب معادل 50 درصد کسری مخزن سالانه دشت‌های استان محقق شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مرکزی تأکید کرد: برای جلوگیری از برداشت اضافه آب در چاه‌های آب کشاورزی، در سال جاری 365 کنتور هوشمند نصب شده است. همچنین برای 39 حلقه چاه که دارای استخر پرورش ماهی هستند محدودیت برق از 30 آذر ماه سال جاری تا 15 فروردین‌ماه سال آینده اعمال می‌شود.

اسدی ابراز داشت: برق 5103 حلقه چاه کشاورزی استان مرکزی، در راستای مدیریت مصرف آب، قطع شده است. محدودسازی برق برای چاه‌های کشاورزی به مدت 105 روز به میزان 5 کیلووات ساعت در شبانه‌روز، از جمله اقدامات آب منطقه‌ای مرکزی در راستای مدیریت مصرف آب در سطح استان است.

وی با تأکید بر اینکه تمامی امکانات موجود در استان مرکزی باید با یکدیگر بسیج شوند تا بتوان بحران کم‌آبی را پشت سر گذاشت، اضافه کرد: مدیران مربوطه استان، در شرایط بحرانی باید منابع آبی خود را به صورت موقت در اختیار آب منطقه‌ای قرار دهند تا از شرایط کم‌آبی عبور کنیم.

مدیریت مصرف آب باید مورد توجه جدی قرار گیرد

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی نیز در این جلسه گفت: در اخبار ملی عنوان شده تا فشار آب در 5 شهر کشور باید مدیریت شود که اراک یکی از این 5 شهر است. بنابراین مدیریت مصرف آب باید مورد توجه جدی مردم قرار گیرد.

سعید سرآبادانی افزود: شهر اراک با 630 هزار نفر جمعیت، متوسط مصرف 1800 لیتر بر ثانیه در سال را دارد که در اوج مصرف به 2400 لیتر بر ثانیه می‌رسد. اما توان تولید، 1400 لیتر بر ثانیه است، در حالی که تنها 1600 لیتر بر ثانیه از سد کمال‌صالح برداشت می‌شود.

وی به حجم کاهش برداشت از سد کمال‌صالح اراک اشاره کرده و در این خصوص ادامه داد: کاهش برداشت از سد کمال صالح اراک از 1200 مترمکعب به 650 متر مکعب رسیده و منابع زیرزمینی نیز از 900 مترمکعب به 136 مترمکعب رسیده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی به فرایند حفر حلقه‌های چاه آب در استان اشاره کرده و اظهار داشت: از 10 حلقه چاه در اراک، 2 حلقه چاه تجهیز شده و 4 حلقه چاه در حال حفر شدن است. همچنین برای 4 حلقه نیز مناقصه برگزار شده است.

سرآبادانی تصریح کرد: سال گذشته 78 روستا در استان دچار تنش آبی بودند که این تعداد در سال جاری به 107 روستا افزایش یافته است. در این راستا اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی مصرف برای گذر از شرایط کم‌آبی باید با جدیت مورد توجه قرار گیرد.

بارش بهاری جبران‌کننده نیست

مدیرکل هواشناسی استان مرکزی نیز در این جلسه گفت: میزان بارش در فروردین و اردیبهشت ماه سال آینده، نرمال پیش‌بینی شده است. اما به علت آنکه بارش در پاییز سال جاری حجم بارش‌ها مناسب نبوده، بارش بهاری جبران‌کننده نیست.

سعیدرضا عرب افزود: از نظر دما نیز در 2 هفته منتهی به پایان سال جاری و در فروردین ماه سال آینده، یک تا 2 درجه دما افزایش می‌یابد و دمای هوا در اردیبهشت ماه بالاتر از نرمال است که منجر به تبخیر آب می‌شود.