در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
مازوت‌سوزی نیروگاه حرارتی شازند مهمترین مسئله محیط‌زیستی / نیروگاه به پایان عمر خود رسیده است
ناسازگاری الگوی توسعه شهری اراک با استانداردهای محیط‌زیستی
مدیرعامل مؤسسه محیط‌زیستی سبزاندیشان اراک در رابطه با چالش‌های محیط‌زیستی استان مرکزی، گفت: نخستین موضوع و اولویت محیط‌زیستی که سال‌هاست به آن پرداخته می‌شود و همواره مورد بحث قرار دارد، موضوع مازوت‌سوزی نیروگاه حرارتی شازند است. به‌رغم تمام وعده‌هایی که پیش از آن برای عدم مازوت‌سوزی در این نیروگاه داده شده بود و تمامی سناریوهای که در گذشته طراحی شده بود، مسئولین ملی و استانی نشان دادند که هیچ کدام از این وعده‌ها تحقق پیدا نکرده و هیچ یک از سناریوهای طراحی شده، اجرایی نشده است.
حمید اخوان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، افزود: به دلیل مازوت‌سوزی نیروگاه حرارتی شازند وضعیت اسفناکی از لحاظ آلودگی هوا برای شهرستان‌های اراک و شازند به وجود آمده است. حتی در تأمین گاز نیروگاه شازند به عنوان یک سوخت نسبتاً پاک‌تر برای کنترل آلاینده‌های ناشی از آن، ناموفق بوده‌اند. بنابراین موضوع مازوت‌سوزی نیروگاه حرارتی شازند یکی از مهمترین اولویت‌های اصلی است که باید به آن پرداخته شود تا دیگر شاهد تکرار این رخداد نباشیم و جلوی این اتفاقاتی از این دست گرفته شود. این موضوع از 2 طریق قابل پیگیری است.
وی ادامه داد: از یک سو باید تا حد ممکن سوخت گاز برای نیروگاه حرارتی شازند تأمین شود. اگر شرایط تأمین گاز وجود ندارد، در فصل سرد سال میزان تولید برق در این نیروگاه تنها به اندازه‌ای باشد که گاز دریافت می‌کند و این نیروگاه بیشتر از ظرفیت دریافت سوخت گاز، برق تولید نکند. از سوی دیگر مدیریت تولید برق در کشور در این اندیشه باشد تا طراحی را به گونه‌ای انجام دهد که برای تولید برق نیاز به مازوت‌سوزی در نیروگاه حرارتی شازند نباشد. حال می‌خواهد از طریق صرفه‌جویی در مصرف برق باشد و یا اینکه نیروگاه‌های دیگری را وارد مدار تولید برق کند و یا اینکه به صورت مقطعی مدیریت کند. این فرایند در فرایندهای زمانی کوتاه‌مدت قابل اجرا خواهد بود.
نیروگاه حرارتی شازند به پایان عمر خود رسیده است
مدیرعامل مؤسسه محیط‌زیستی سبزاندیشان اراک اظهار داشت: در فرایندهای زمانی میان‌مدت و حتی بلندمدت باید برنامه‌ریزی‌های دیگری صورت گیرد. نیروگاه حرارتی شازند به پایان عمر خود رسیده است و باید مرحله به مرحله از رده خارج شده و با نیروگاه دیگری جایگزین شود. در این راستا برنامه‌ریزی برای تعطیلی نیروگاه شازند با جدیت پیگیری شود. بر این اساس پروژه تعطیلی نیروگاه فعلی و جایگزینی و جابجایی آن با یک نیروگاه دیگر در منطقه دیگری که یک از سو از نظر جانمایی اصول فنی در آن رعایت شده باشد و از سوی دیگر نیروگاه مدرن‌تر با بازدهی بالاتری باشد، باید در اولویت فعالیت‌های محیط‌زیستی قرار گیرد.
اخوان تصریح کرد: باید در نظر داشت وضعیتی که در خصوص آلودگی هوای شهر اراک در سال‌های گذشته شاهد بودیم، کاملاً گویا این مسئله است که به لحاظ تعداد روزهای آلوده، اراک دومین شهر آلوده کشور پس از اهواز شناخته شد. همچنین در بین تمامی شهرهایی که دارای آلودگی هوای بالایی بودند، تنها شهری در کشور بودیم که روزهای متعددی متأثر از آلودگی دی‌اکسیدگوگرد بوده است. این موضوع در اعداد سنجش‌گرهای شهری کاملاً مشهود بود، این در حالی است که در هیچ شهر دیگری در سطح کشور چنین وضعیتی وجود نداشته است.
وی بیان داشت: این شرایط کاملاً گویای این مسئله است که تأثیر نیروگاه حرارتی شازند بر آلودگی هوای شهر اراک کاملاً مستقیم و مشهود است و هیچ راه‌حلی به جز تعطیلی و جابجایی آن وجود ندارد. بر این اساس موضوع دیگری که بسیار مهم جلوه می‌کند این است که باید از طرح توسعه نیروگاه حرارتی شازند و تصویب آن جلوگیری شود. بارها و به دفعات مسئولین این نیروگاه درخواست طرح توسعه و تجدید ساخت آن را داده‌اند و این موضوع باید جزء خط قرمزهای مسئولین استان مرکزی باشد.
وضعیت نامطلوب پسماندها و پساب‌های شهرک‌های صنعتی
مدیرعامل مؤسسه محیط‌زیستی سبزاندیشان اراک تأکید کرد: مسئله بعدی محیط‌زیستی این است که در سال‌های گذشته به موضوع شهرک‌های صنعتی به اندازه کافی پرداخته نشده است. در خصوص مسئله مدیریت پسماندها و پساب‌هایی که شهرک‌های صنعتی استان مرکزی تولید می‌کنند، وضعیت مطلوبی نداریم. بعضاً در مورد این موضوع که چه کسی و چه نهادی قرار است پسماندها و پساب‌های شهرک‌های صنعتی استان را مدیریت کرده و آلودگی‌های آنها را کنترل کند، دچار بلاتکلیفی در این حوزه هستیم و با عدم پاسخگویی در این راستا مواجه شده‌ایم.
اخوان ابراز داشت: شهرک‌های صنعتی متعددی هستند که وضعیت بسیار اسفناک و خطرناکی دارند و این رخدادها آسیب‌های جدی به عرصه‌های طبیعی استان وارد می‌کند. موضوع رسیدگی به وضعیت پسماندها و پساب‌های شهرک‌های صنعتی استان مرکزی باید در اسرع وقت پیگیری شود. دستگاه‌های اجرایی ذیربط و واحدهای تولیدی و صنعتی که در این شهرک‌ها فعالیت می‌کنند و همچنین شرکت شهرک‌های صنعتی استان مرکزی، باید این موضوع را پیگیری کنند.
وی اضافه کرد: باید قائله پساب‌ها و پسماندهای شهرک‌های صنعتی که به دلیل قرار گرفتن در این مناطق، سبب شده‌اند تا بسیاری از افراد از مسئولیت فرار کنند و مسئولیت خود را در تولید پسماند و پساب بر عهده نگیرند، با اتخاذ تدابیر مناسب برای همیشه خاموش شود. باید در نظر داشت که این موضوع آسیب جدی به استان وارد می‌کند و لازم است به دلیل تخریب‌هایی که به صورت فوری به طبیعت وارد می‌شود، دستگاه‌های اجرایی و نظارتی به صورت فوری نیز به موضوع ورود پیدا کنند و یک برنامه ویژه برای این موضوع تدوین کرده و ارائه دهند.
ناسازگاری الگوی توسعه شهری اراک با استانداردهای محیط‌زیستی
مدیرعامل مؤسسه محیط‌زیستی سبزاندیشان اراک به موضوع مسئولیت‌های شهرداری‌ها در فرایندهای محیط‌زیستی اشاره کرده و گفت: موضوع مهم دیگری که کمتر به آن پرداخته می‌شود این است که مسائل محیط‌زیستی مختلفی وجود دارند که در ذیل عنوان مدیریت شهری و اختیارات شهرداری‌ها قرار گرفته‌اند. از جمله مسائل مهم در این حوزه الگوی توسعه شهری است که متأسفانه الگوی موجود در مورد شهر اراک، یک الگوی نامتوازن و ناسازگار با نیازها و استانداردهای محیط‌زیستی است. بر این اساس باید در این راستا و در طرح‌های جامع و تفضیلی شهری که شهرداری‌ها اجرا می‌کنند، بازنگری جدی انجام شود.
اخوان افزود: مسئله مهمتر دیگر در این رابطه این است که بودجه‌ها و منابع مختلفی که در اختیار شهرداری‌ها قرار دارد، اعم از بودجه شهرداری و همچنین عوارض آلایندگی، باید کنترل شود تا در اولویت‌های محیط‌زیستی هزینه شود. بعضاً شاهد این موضوع هستیم که بودجه‌ها و ردیف‌های بودجه‌ای که در برنامه‌های بودجه سالانه شهرداری‌ها تصویب می‌شود، کمترین نسبت و کمترین فایده را برای فرایندهای محیط‌زیستی دارد.
وی ادامه داد: در بحث درآمدهای عوارض آلایندگی شهرداری‌ها، باید نظارت و کنترل جدی انجام شود تا این درآمدها با قطعیت در راستای اولویت‌های محیط‌زیستی هزینه شود. شرایط نباید به گونه‌ای باشد تا برای شهر و مردم اراک، آلودگی‌های ناشی از صنایع ایجاد شود و عوارض آلایندگی‌هایی که برای آن تصویب و به حساب شهرداری واریز شده، در نهایت در راستای پروژه‌های مخرب محیط‌زیست هزینه گردد. باید تدابیری اتخاذ شود تا عوارض آلایندگی‌ها در راستای بهبود وضعیت محیط‌زیست هزینه شود.
مدیرعامل مؤسسه محیط‌زیستی سبزاندیشان اراک اظهار داشت: شهرداری‌ها تکالیف متعددی دارند، اما باید به مسئولیت‌های شهرداری در حوزه محیط‌زیست شهری، چه از منظر فضای سبز، چه از منظر شهرسازی، چه از منظر ترافیک، چه از نظر مدیریت پسماند توجه بیشتری شود. شهرداری اراک باید در این راستا اولویت‌های ویژه‌ای برای خود قائل شود و دستگاه‌های نظارتی نیز روی این موضوع حساسیت بیشتری داشته باشند.
ضرورت انتقال واحد آنُدسازی ایرالکو به خارج از اراک
اخوان به موضوع آلایندگی‌های شرکت آلومینیوم اراک به عنوان دیگر صنعت آلاینده در شهر اراک اشاره داشته و تصریح کرد: برنامه‌ریزی و اجرای پروژه انتقال واحد آنُدسازی شرکت ایرالکو به خارج از محدوده اراک از دیگر اولویت‌های مهم محیط‌زیستی استان مرکزی است. فعالان محیط‌زیستی با جدیت موضوع انتقال بخش آلاینده شرکت ایرالکو را مطالبه می‌کنند و خواستار تسریع در اجرای این پروژه هستند.
