ایلنا گزارش می‌دهد؛
خودکفایی گندم در فارس بی آب! / برداشت از منابع آبی از عمق ۳۰ متری به ۳۰۰ متری رسیده است
سال ها پیش با چســباندن برچســب «کشــاورزى» به فارس، هر چــقدر خواســتند از سفره‌های آب زیر زمینی برداشت کردند و با خالی کردن این منابع آبی، فرونشست در مناطق مختلف استان را بر جای گذاشتند.
به گزارش ایلنا، آن زمان که رتبه‌های اول تولید محصولات کشاورزی و باغی همواره با نام فارس گره خورده بود این استان دوران طلایی خود را می گذراند و حتی نیاز استان‌های دیگر را هم تامین کرد کمتر کسی به فکر از دست منابع آبی می افتاد.
کمبود و کاهش منابع آبی در دهه اخیر روی دیگری از شرایط را برای کشاورزی در استان نشان داد کشاورزی که حالا به واسطه خشکسالی‌ها و کمبود منابع آبی در شرایط سختی پیش می‌رود؛ بسیاری از تولیدکنندگان را با سختی‌هایی رو‌به‌رو کرده است.
در این شرایط همچنان خودکفایی در تولید محصولاتی همچون گندم برای فارس پیش بینی می‌شود تا جایی که رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفته است«خودکفایی در تامین گندم نه تنها نباید عقب گرد داشته باشد، بلکه باید تداوم یافته و بستر صادرات محصول مازاد نیز فراهم شود.»
محمدجواد عسکری معتقد است که باید فضایی ایجاد کنیم که در خودکفایی گندم عقب گرد نداشته باشیم و این خودکفایی تداوم پیدا کند تا اگر محصول مازاد هم داشتیم، بستر صادرات آن فراهم باشد.
وی با تاکید بر اینکه برنامه‌های حوزه آب، کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست در برنامه هفتم، کامل و جامع است، عنوان کرده است که اگر این برنامه‌ها عملیاتی و اجرایی بشود قطع به یقین خیلی از مشکلات را پشت سر خواهیم گذاشت و به معنای واقعی می‌توانیم به توسعه پایدار در بخش کشاورزی دست پیدا کنیم.
این نماینده مجلس با اشاره به موضوع خرید تضمینی محصولات کشاورزی عنوان کرده است که این موضوع جزو مباحث جدی ماست که نمونه اش بحث گندم بود و سال گذشته به خودکفایی رسیدیم. امسال هم در برنامه هفتم و هم در بودجه ۱۴۰۴ موضوع را به گونه‌ای دنبال کردیم که برای حدود دوازده میلیون تن نیاز کشور، برنامه ریزی کنیم و به ازاء هر کیلوگرم بیست هزار و پانصد تومن، معادل دویست و پنجاه همت در نظر گرفته شد.
وی همچنین روش‌های نوین کشت را از دیگر موضوعات مورد تاکید برنامه هفتم خواند:در برنامه هفتم توسعه برنامه به این گونه است که توسعه کشاورزی به سمت افقی را ممنوع کنیم؛ چراکه کشاورزی باید به سمت عمودی برود و از کشت‌های گلخانه‌ای گرفته تا فضا‌هایی که می‌تواند با حجم کم و با ظرفیت کم، تولید بیشتری داشته باشد استفاده شود.
تاکید بر خودکفایی در تولید گندم در شرایطی است که منابع آبی در استان به شدت تحلیل رفته است، موضوعی است که با وجود تنش‌های آبی موجود بیش از گذشته مطرح می‌شود.
خودکفایی گندم نباید با فشار بر منابع آبی باشد
در این رابطه پدر علم هیدروژئولوژی ایران و استاد دانشگاه شیراز در خصوص تلاش برای خودکفایی در تولید گندم می‌گوید: باید بپذیریم که خودکفایی گندم نباید با فشار بر منایع آبی باشد و درحالی که اگر نیاز به گندم بود به سادگی می‌توان کاشت آن را داشت و نیاز به تولید بیشتر و خودکفایی نیست.
عزت الله رئیسی می افزاید: در صورت نیاز به گندم می‌توان با تغییر کشت آن را انجام داد و از طرفی نیز گندم جزو زراعت ساده است و هر وقت مشکل داشته باشیم با توجه به اینکه تجهیزات لازم را داریم می‌توان کشت گندم را داشت.
این محقق معتقد است می‌توان با کشت مناسب همان آبی را که برداشت می‌کنیم به نوعی ذخیره کنیم و در شرایط نیاز از همان آب برداشت کنیم.
این میزان برداشت آب برای خودکفایی اشتباه است
رئیسی با اشاره به اینکه مشکلی برای کشت گندم نداریم و می‌توانیم در صورت نیاز کشت را از صیفی جات به گندم تغییر دهیم، خاطرنشان می‌کند: پس درواقع نیازی به خودکفایی در تولید گندم نیست و این میزان برداشت آب برای خودکفایی اشتباه است.
درسال‌های اخیر با افزایش میزان برداشت از منابع آبی در حوزه کشاورزی علاوه بر فشار و کاهش شدید این منابع شاهد کاهش کشت برخی از محصولات بوده‌ایم و این درحالی است که در سیاست‌های بالادستی در تولید برخی از محصولات آب بر مانند گندم و خودکفایی در آن در سطح استان همچنان تاکید می‌شود.
باید به اندازه داشته‌ها از منابع آبی استفاده کنیم
استاد دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه شرایط کشت محصولات باید متناسب با بارش‌های هر سال باشد؛ عنوان می‌کند: میزان بارش‌ها در هر دوره‌ای متفاوت است و در سال‌هایی با ترسالی و خشکسالی رو‌به‌رو هستیم، لذا باید برنامه کشت براساس وضعیت بارشی و منابع آبی باشد و باید به اندازه داشته‌ها از منابع آبی استفاده کنیم.
وی خاطرنشان می‌کند نمی‌توانیم همیشه و هرسال به یک اندازه از آب برداشت کنیم و این میزان برداشت از منابع آبی باید در سال‌های خشکسالی کمتر و در دوره ترسالی بیشتر باشد و در خصوص کشت محصولات نیز باید از این الگو پیروی شود.
به گفته این محقق نمی‌توان میزان تولید محصولات کشاورزی را در هر سال به یک میزان یا افزایش داد درحالی که منابع آبی پاسخگو این حجم از کشت محصولات نیست.
برداشت از منابع آبی از عمق ۳۰ متری به عمق ۳۰۰ متری رسید
رئیسی با اشاره به اینکه یکی از منابع اصلی تامین آب چاه‌ها هستند و در سال‌های خشکسالی از چاه‌ها بیشتر برداشت می‌شود، عنوان می‌کند: درواقع در این شرایط بیشتر از سهم ما از بارندگی‌ها از منابع آبی استفاده شده و سطح سفره آب را پایین می‌آوریم.
به گفته این استاد دانشگاه برداشت از منابع آبی در قدیم از عمق ۳۰ متری بود و امروزه به عمق ۳۰۰ متری رسیده است به این معنا که ۱۰ برابر هزینه و انرژی بیشتری برای برداشت آب صرف می‌شود و ذخیره‌ای که تمام شده است الان داریم هزینه‌ای گزاف برای انرژی و... می‌پردازیم.
وی با اشاره به اینکه در کشت محصولات حداقل باید به همان مقدار‌ای که ظرفیت آبی است برداشت داشته باشیم، عنوان می‌کند: برخی از کشت‌ها بیش از ظرفیت منابع آبی است و این به معنای صرف انرژی بیشتر برای تولید یک محصول و از دست دادن منابع آبی است.
