بازگشایی کاروانسرای شاه عباسی کرج، گامی برای حفظ صنایع دستی و فرهنگ ایرانی یا وعده‌ای توخالی+فیلم

به گزارش خبرنگار ایلنا از البرز، صنایع دستی از دیرباز جزو دستاوردهای ارزشمند فرهنگی بوده که علاوه بر جنبه‌های هنری، تاثیر زیادی در اقتصاد و اشتغال‌زایی دارد. با توجه به پتانسیل بالای این بخش، حمایت از فعالان این حوزه به ویژه در شرایط کنونی که با بحران‌های اقتصادی و اجتماعی روبه‌رو هستیم، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

استان البرز و‌ شهر کرج به عنوان ایران کوچک که از حضور اقوام مختلف به عنوان شهروند ساکن برخوردار است، این پتانسیل را دارد با استفاده از صنایع اقوام، اشتغال خانگی پایداری برای علاقه مندان به ویژه زنان سرپرست خانوار فراهم کند.

ظرفیت هایی همچون کاروانسرای شاه عباسی در کرج، محوطه کاخ مروارید در مهرشهر و دیگر فضاهای فرهنگی می تواند محل مناسبی برای نمایشگاه دائمی صنایع دستی و رویدادهای فرهنگی و هنری بحساب آید.

برگزاری جشنواره شب یلدا در کاروانسرای شاه عباسی، اقدامی مناسبی که استقبال مردمی نداشت 

در آستانه شروع فصل زمستان و‌ به بهانه جشنواره شب یلدا، کاروانسرای شاه عباسی به عنوان مکانی برای نمایش محصولات مشاغل خانگی و فروش صنایع دستی بازگشایی شد که غرفه داران آن اغلب بانوانی هستند که سرپرست خانوار هستند که کمترین توقع آنها، حمایت مسئولان است.

برخی بانوان فعال در مشاغل خانگی، حوزه صنایع دستی که در جشنواره یلدا در کاروانسرای شاه عباسی کرج حضور دارند تنها برای ۱۰ روز فرصت دارند محصولات خود را عرضه کنند.

این بانوان و دختران هنرمند و در عین حال دغدغه مند که اتفاقا اغلب تحصیلات دانشگاهی داشته ولی در رشته تحصیلی موفق به جایگاه شغلی مورد نظر نشدند، برای امرار معاش به هنر و صنایع دستی روی آورده و با سرمایه شخصی، اشتغال خانگی مهیا کردند اما برای ارائه محصول به بازار دائمی صنایع دستی نیازمندند.

یکی از بانوان حاضر در این نمایشگاه در گفت و گو‌ با ایلنا گفت که به عنوان کارآفرین برتر در مشهد معرفی شده ولی به دلیل نداشتن بازار فروش در شهر و‌ استان خود به همراه فرزند خردسال، کیلومترها راه آمده است که محصولات خود را در نمایشگاه ۱۰ روزه کاروانسرای شاه عباسی کرج عرضه کند.

اما آیا استقبال از این نمایشگاه صنایع دستی. قابل ملاحظه بود که ارزش این مسیر طولانی را داشته باشد؟

آیا با شرایط اقتصادی کشور ، محصولات صنایع دستی در سبد خرید مردم، جای دارد؟ 

چرا برای بانوان عضو میراث فرهنگی که از شهر و‌ استان دیگر وارد البرز و کرج شده اند، شرایط اسکان موقت فراهم نمی شود؟ 

با این حال، سوالاتی درباره تحقق وعده‌ها و زمان‌بندی‌های اعلام شده برای بازگشایی این مراکز و رفع مشکلات صنایع دستی در استان البرز همچنان مطرح است و باید دید آیا حمایت‌های دولتی و محلی می‌تواند این پروژه‌ها را به سرانجام برساند.

لزوم حمایت از مشاغل خانگی زنان سرپرست خانوار

یکی از کارشناسان حوزه میراث فرهنگی در گفت و گو با ایلنا اظهار کرد: مشاغل خانگی، به‌ویژه برای زنان سرپرست خانوار، به عنوان یکی از عرصه‌های مهم اشتغال در کشور شناخته می‌شوند و نیازمند حمایت‌های جدی در راستای ایجاد فرصت‌های برابر و بهبود شرایط معیشتی این افراد هستند.

وی گفت: زنان سرپرست خانوار به دلیل شرایط خاص اجتماعی و اقتصادی، همواره با چالش‌های متعددی برای تامین نیازهای خود و خانواده‌شان روبه‌رو هستند. در بسیاری از موارد، این زنان به دلیل نداشتن فرصت‌های شغلی مناسب و محدودیت‌های موجود، به صنایع دستی و مشاغل خانگی روی می‌آورند. صنایع دستی و هنرهای دستی نه تنها به عنوان منبع درآمد برای این افراد عمل می‌کند، بلکه فرصتی برای حفظ و توسعه فرهنگ و هنرهای بومی کشور نیز به‌شمار می‌رود. اما یکی از مشکلات عمده در این حوزه، عدم وجود بازار مناسب برای عرضه محصولات است که باعث می‌شود بسیاری از این تولیدات هنری به‌ویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته، در انزوا بمانند.

لزوم ایجاد بازارهای محلی و دائمی در البرز

این کارشناس ادامه داد: ایجاد بازارهای محلی و فضای مناسب برای عرضه محصولات صنایع دستی، می‌تواند نقش چشمگیری در ارتقای کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار و دیگر تولیدکنندگان صنایع دستی داشته باشد. این بازارها می‌توانند با ایجاد امکان دسترسی به مشتریان گسترده‌تر، به توسعه فروش محصولات این هنرمندان کمک کنند. در واقع، این فضاها می‌توانند به عنوان سکوی پرتابی برای هنرمندان و صنعتگران عمل کنند تا آثارشان را در سطح گسترده‌تری معرفی کرده و از این طریق درآمد بیشتری کسب کنند. این امر همچنین می‌تواند به اشتغال‌زایی و تقویت اقتصاد محلی کمک کند.

وی گفت: با توجه به اهمیت این مسئله، حمایت از صنایع دستی و مشاغل خانگی به ویژه برای زنان سرپرست خانوار باید در اولویت قرار گیرد. علاوه بر ایجاد بازارهای عرضه محصولات، بهبود دسترسی به تسهیلات مالی و آموزشی نیز برای این افراد ضروری است. حمایت‌های دولتی و غیر دولتی در زمینه ایجاد زیرساخت‌های مناسب، مانند آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و تسهیل در دریافت وام‌های کم‌بهره، می‌تواند به توانمندسازی این زنان کمک کند. این اقدامات نه تنها باعث ارتقای کیفیت محصولات صنایع دستی خواهد شد، بلکه به‌طور مستقیم در بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی این افراد تاثیرگذار خواهد بود.

این کارشناس فرهنگی تصریح کرد: در نهایت، برای تحقق این اهداف، نیاز به همکاری و هم‌افزایی میان نهادهای مختلف دولتی و خصوصی است. ایجاد بستری برای معرفی و فروش محصولات صنایع دستی زنان سرپرست خانوار، نیازمند تعامل میان ارگان‌های دولتی، سازمان‌های مردم‌نهاد و بخش خصوصی است. این همکاری‌ها می‌تواند به تولیدکنندگان صنایع دستی، بویژه زنان سرپرست خانوار، فرصتی برای رشد و توسعه بدهد و در نهایت به رونق و پیشرفت صنعت و هنرهای دستی کشور منجر شود.

وی تاکید کرد: حمایت از صنایع دستی و مشاغل خانگی نه تنها به عنوان یک اقدام اجتماعی، بلکه به عنوان یک سرمایه‌گذاری اقتصادی و فرهنگی می‌تواند در توسعه پایدار کشور موثر واقع شود. بنابراین، ایجاد فضای مناسب برای عرضه محصولات این صنعت و حمایت‌های مالی و آموزشی از زنان سرپرست خانوار، گامی مهم در جهت بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی این افراد و رشد و شکوفایی صنایع دستی خواهد بود.

کاروانسرای شاه عباسی کرج؛ فرصتی برای توسعه صنایع دستی و رویدادهای فرهنگی در استان البرز

رحیم خاکی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز، در مصاحبه‌ای با خبرنگاران، از اقداماتی که این اداره برای احیای کاروانسرای شاه عباسی کرج به عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی استان در دست انجام دارد، خبر داد.

وی با اشاره به اهمیت این مجموعه تاریخی، گفت که هدف این است که کاروانسرای شاه عباسی به محلی دائمی برای صنایع دستی و برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری تبدیل شود.

خاکی افزود: تلاش کردیم از ظرفیت‌های کاروانسرای شاه عباسی برای برگزاری نمایشگاه شب یلدا استفاده کنیم. این مجموعه می‌تواند محلی برای هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی باشد و رویدادهای فرهنگی و تاریخی متعددی در آن برگزار شود. هدف ما این است که کاروانسرا را تحت عنوان پارک صنایع دستی استان البرز به عنوان یک مرکز دائمی برای عرضه صنایع دستی و برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری به مردم ارائه دهیم.

وی همچنین با اشاره به چالش‌های موجود در مسیر تحقق این طرح، گفت: متأسفانه سال‌هاست که درگیر برگزاری مزایده برای افتتاح این مجموعه به عنوان پارک صنایع دستی استان هستیم. امیدواریم با حمایت‌های وزیر و صندوق احیا بتوانیم تا پایان سال این مجموعه را به طور دائمی باز نگه داریم.

مدیرکل میراث فرهنگی استان البرز تصریح کرد که این پروژه علاوه بر خدمت به هنرمندان استان، می‌تواند محلی برای معرفی صنایع دستی و فرهنگ اقوام مختلف کشور باشد. او در این باره گفت: ما قصد داریم تا علاوه بر میزبانی از هنرمندان استان البرز، از کشورهای مختلف و دیگر استان‌های ایران نیز برای برگزاری هفته‌های فرهنگی و صنایع دستی استقبال کنیم. این امر به معرفی بیشتر فرهنگ‌های مختلف ایران و ایجاد فرصتی برای هنرمندان استان البرز خواهد انجامید.

خاکی همچنین به مشکلات هنرمندان و فعالان صنایع دستی اشاره کرد و گفت: بسیاری از هنرمندان به دلیل کمبود فضای مناسب برای نمایش آثار خود و مشکلاتی مانند عدم دریافت تسهیلات، نتوانسته‌اند از امکانات کافی بهره‌مند شوند. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا این مشکلات را حل کنیم و سال به سال شرایط بهتری را فراهم کنیم.

وی افزود: در حال حاضر، استان البرز بیش از ۱۳ هزار مجوز صنایع دستی صادر کرده و بیش از ۷ هزار هنرمند فعال در این زمینه داریم. این استان به عنوان یکی از قطب‌های صنایع دستی کشور، ۸۵ رشته فعال صنایع دستی از بین ۳۰۰ رشته جهانی دارد.

این مدیر استانی در پاسخ به ایلنا درباره مشکلات در حوزه نظارت بر آثار تاریخی، تاکید کرد که این اداره به طور دوره‌ای و رندوم بر تمامی آثار تاریخی و فرهنگی استان نظارت می‌کند و در صورت نیاز، اقدامات مرمتی برای حفظ این آثار انجام می‌شود. او به مرمت پل خاتون و قلعه سمسام اشاره کرد و گفت: «برای بازسازی قلعه سمسام و دیگر آثار تاریخی استان، تلاش‌های بسیاری انجام شده و برخی از این پروژه‌ها در حال تکمیل است.

خاکی در پایان با بیان اینکه پروژه‌ها و طرح‌های مختلف در استان البرز در حال پیشرفت هستند، از همکاری مسئولان استانی و وزارت میراث فرهنگی برای تحقق این اهداف قدردانی کرد و افزود: امیدواریم با ادامه حمایت‌ها، بتوانیم به رشد و توسعه صنایع دستی و فرهنگ استان البرز کمک کنیم و این استان را به یکی از مقاصد اصلی گردشگری فرهنگی تبدیل کنیم.