فارس در مسیر بهار/ معرفی بخشی از جاذبه های گردشگری شیراز؛ شهر راز

به گزارش ایلنا، در میان جاذبه‌های دیدنی شیراز می‌توان ساعت‌ها قدم زد و زیبایی را با عطر بوی نارنج حس کرد. شیراز برای هر سلیقه‌ای که فکرش را بکنید، مکان دیدنی دارد؛ از حافظیه و سعدیه گرفته تا حرم شاهچراغ(ع) و باغ ارم و عفیف‌آباد، برای هر سلیقه‌ای جذاب است. 

بهار همه جا زیباست، اما در شیراز همه این زیبایی ها با عطر دل انگیز بهار نارنج در باغ های رویایی و تاریخی دیدنی است و مهمتر از هر چیزی مهمان نوازی شیرازی ها گردشگران را به سمت این شهر و استان می‌کشاند.

در ادامه به معرفی بخشی از جاذبه های شیراز جنت طراز خواهیم پرداخت:

آرامگاه سعدی

افصح المتکلمین مشرف الدین بن مصلح الدین سعدی شیرازی سرآمد سخن سرایان فارسی در حدود سال 600 هجری قمری در شیراز متولد شد از قراین چنین بر می‌آید که خاندان وی همه اهل علم و فضیلت و دانش بودند. سعدی مقامات تحصیل را در شیراز فراگرفت اما پس از جمله معول و ایجاد نا امنی در کشور وی به بغداد که در آن زمان مرکز دانش و علوم اسلامی و دارای مدارس بزرگ بود سفر کرد و دربزرگترین مدرسه آن زمان یعنی مدرسه نظامیه به تحصیل پرداخت.

سعدی در تحصیل علوم ادب و زبان عرب و دیگر علوم اسلامی به مقام بالایی رسید از نوشته‌های سعدی چنین بر می آید که وی در طول حیات خود سفرهای زیادی کرده است سعدی تخلص خود را از اتابک سعد زنگی یا احتمالاً اتابک سعد بن ابوبکر گرفت سعدی از سخن سرا یا نی است که نه تنها در ایران بلکه در ادبیات جهانی شخصیت شناخته شده ای است و دو اثر معروف وی بوستان و گلستان بارها توسط محققین ایرانی و غیر ایرانی مورد پژوهش قرار گرفته است. شیخ اجل سعدی شیرازی در سال 691 هجری قمری در زادگاه خویش شیراز در گذشت و در خانقاه خویش که بادست خود آبادان کرده به خاک سپرده شد .

آرامگاه حافظ

خواجه شمس الدین محمد متخلص به "حافظ" و ملقب  به لسان الغیب از معروف‌ترین غزل سرایان زبان فارسی است. حافظ در شیراز متولد شد و در جوانی به آموختن قرآن و علوم اسلامی و ادبیات عرب روی آورد. وی پس از مدتی در علوم اسلامی بویژه علم تفسیر و شناخت قرآن تبحر کافی یافت  و از آنجا  که قرآن را  از برداشت ، تخلص خود را حافظ انتخاب کرد شهرت حافظ در زمان حیات سراسر ممالک اسلامی را فرا گرفت و حتی تا به هندوستان کشیده شد. حافظ در سال 791 هجری قمری در شیراز در گذشت و جسد او را در خاک مصلی که محل گشت و تفریح او بود بخاک  سپردند.

حرم شاهچراغ (ع)

مهمترین زیارتگاه شهر شیراز بقعه میر سید احمد فرزند امام هفتم (ع ) معروف به شاهچراغ است که نزدیک مسجد نو واقعمی باشد . سید میر احمد بین سالهای 210 تا 193 هجری قمری در زمان خلافت مامون برای دیدار برادرش حضرت امام رضا( ع) از راه فارس و شیراز عازم خراسان بود که در شیراز او را شهید کردند و در همین جا مدفون گردید تا مدتها از مقبره این امامزاده اطلاعی در دست نبود تا اینکه در طی حادثه ای در زمان امیر مقرب الدین وزیر اتابک ابوبکر جسد حضرت پیدا شد و با تشخیص صاحب جسد از روی نوشته انگشتری به دستور امیر مقرب الدین بر روی آن بقعه و بارگاهی بر پا ساختند از این زمان احیاء و آبادانی در این بقعه صورت پذیرفت و بارها سرداران، امرا و پادشاهان این مکان را مورد احیاء و مرمت قرار دادند.

از جمله مرمت های اساسی توسط نادر شاه صورت گرفت. وی قبل از فتح شیراز  و شکست دادن افاغنه نذر کرده بود که در صورت پیروزی تعمیراتی در شاهچراغ. نادر پس از پیروزی بر دشمنان مقدار زیادی پول و نزدیک به 3 کیلو زرناب را برای ساختمان قندیل در بالای حرم هدیه کرد این قندیل تا سال 1239 هجری قمری در بقعه موجود بود و در آن سال به خاطر زلزله شدید و خرابی قسمتی از بقعه قندیل به مصرف تعمیرات ضروری بقعه رسید. در دوره قاجاریه نیز بقعه شاهچراغ بارها  مورد مرمت قرار گرفت .

آستانه سید علاالدین حسین(ع)

سید علاالدین حسین، برادر شاهچراغ و فرزند دیگر امام هفتم (ع ) است. بقعه این سید که در شیراز شهید شد در محله بالاکفد واقع شده است تا مدت ها محل دفن سید علاالدین نا مشخص بود تا اینکه در زمان صفویه شخصی به نام میرزا علی آن را یافت و بر قبر آن بقعه ای ایجاد کرد و زمین ها و باغ های زیادی را وقف این مقبره کرد.

این بقعه بعدها و درزمان حکومت سلطان خلیل که از طرف شاه اسماعیل صفوی بر شیراز حکم می‌راند، تعمیراتی شد و بر ساختمان بقعه نیز اضافه شد که کتیبه باقی مانده از این مرمت تاریخ سال 923 هجری قمری را نشان می‌دهد.

پهن دز ( قلعه بندر)

یکی از قدیمی ترین آثار باسنانی در شیراز که زمان دقیق آن مشخص نیست، محلی است در انتهای غربی کوه مشرف بر تنگه سعدی. در منابع از این قلعه به نامهای فهندز فهتدز بهندز کهندز پهندز و فهندز یاد شده است، اما اهالی شیراز به آن قلعه بندر می‌گویند. بعضی از باستان شناسان بر این باورند که به دلیل ساخته شدن قصر ابونصر احتمالاً شهر شیراز در دوره هخامنشی در اطراف آن قصر بوده اما به تدریج به سوی مغرب امتداد یافته است تا در اوائل اسلام به حدود تنگه سعدی رسیده است.

موزه پارس

یکی دیگر از بناهای مجموعه کریم خانی در شهر شیراز ، بنای موسوم به کلاه فرنگی است که در کنار ارگ کریم خانی و در باغی به نام باغ نظر واقع شده است. این بنای هشت ضلعی که در وسط باغ قرارداشته اقتباسی است از عمارت هشت بهشت اصفهان. در دوره زندیه، خان زند مهمانان خارجی و رسمی را در این مکان به حضور می‌پذیرفت و از مهمترین مراکز تشریفات سیاسی کریم خان به حساب می آمد.

نارنجستان قوام

از دیگر بناهای منسوب به قوام الملک شیرازی، عمارت خانه سابق وی است که در محله (( بالاکفد )) و در جانب شرقی خیابان لطفعلی خان زند واقع شده است این ساختمان که از آثار دوره قاجاریه است به دلیل فراوانی درختان نارنج در محوطه این عمارت، به نارنجستان قوام معروف شده است.

مسجد جامع عتیق

قدیمی ترین  بنایی که در دوره اسلامی در استان فارس باقی مانده است، مسجد جامع عتیق است  این مسجد را می توان یکی از نخستین مساجد ساخته شده در ایران به شمار آورد خلافت عباسی که مرکز حکومتش در بغداد قرار داشت به مناطق دورتری مانند خراسان و سیستان نظارت و تسلط کمتری داشت یکی از سلسله های ایرانی که توانست در منطقه سیستان قدرتی به هم بزند، و حکومتی محلی و حتی مستقل برای خود به وجود آورد، صفاریان بودند. این سلسله که توسط یعقوب لیث تاسیس شد بعدها توسط حکام قدرتمندی همچون عمر و لیث صفاری به عمر خود ادامه داد.

در یکی از درگیری های میان عمرولیث و سپاه خلیفه عباسی که در فارس اتفاق افتاد ( 276 هجری ) عمرولیث بر حریف پیروز شد و توانست وارد شهر شیراز شود و به شکرانه همین پیروزی دستور احداث مسجد بزرگی را در شهر شیراز داد.عملیات ساختن این مسجد در سال 281 هجری قمری به پایان رسید .

مسجد مشیر

از دیگر بناهای مربوط به دوره قاجاریه، مسجد مشیر است .این مسجد که در نزدیکی حسینه مشیر و در محله " سر باغ " واقع شده توسط میرزا ابولحسن مشیر المک شیرازی بنا شده است. مسجد مشیر دارای سه شبستان است. شبستان اول که کوچکترین است در سمت شمال قرار دارد از دیدنیهای این شبستان طاق نمای پیشانی شبستان است که آیات قرآن با خط ثلث عالی بر روی کاشی مزین شده است.

بقعه امامزاده ابراهیم

در محله قدیمی لب آی نزدیک گورستان دارالسلام ( دار السلم ) بقعه‌ای است به نام امامزاده ابراهیم که به احتمال زیاد فرزند امام موسی کاظم است. بقعه فعلی توسط زکی خان از سرداران زندیه ساخته شده است. در قسمت شمالی بقعه و بیرون از حرم چند مجلس از وقایع  بلا و صحنه هایی از روز قیامت بر روی کاشی با رنگ های متنوع ترسیم شده است. داخل حرم به شکل شاه نشین ساخته شده و دور تا دور بقعه کتیبه‌ای به خط ثلث در حد عالی با قلم درشت بروی کاشی نوشته شده است. مرقد امامزاده در قسمت شاه نشین جنوبی و بالای آن آئینه کاری شده است.

ارگ کریم خانی

پس از به حکومت رسیدن کریمخان زند وی شهر شیراز را مقر حکومتی خود قرار داد. کریم خان به عمران و آبادانی شهر علاقه زیادی داشت بناهای زیادی در زمان کریم خان در شیراز ساخته شده که ارگ  کریم خانی مهمترین و بزرگترین این بناها است و هنوز در مرکز شهر شیراز پابرجاست . این بنا محل سکونت و مرکز حکومتی کریم خان و خاندان زند در شیراز بوده است بخش های جنبی و بیرونی ارگ به مرور زمان از بین رفته و در حال حاضر فقط ارگ باقی مانده است ، چنانچه در دوره زندیه دور تا دور ارگ را خندقی احاطه کرده بود که امروز از آن خندق اثری بجای نمانده است.

چهل تنان

در شمال مقبره حافظ، باغی است که به دلیل وجود 40 قبر در آن به چهل تنان معروف شده است. این چهل نفر عارفان و عالمانی هستند که نام و نشان آنها مشخص نیست. اطراف این گورستان در زمان کریم خان زند دیواری کشیده شد. در شمال محوطه چند اتاق و یک حوض آب نیز وجود دارد.

همچنین مقبره شاعر معروف شیراز شیخ ابواسحاق اطعمه در این باغ قرار دارد. شیخ اطعمه تمامی اشعار خود را با استفاده از نام میوه ها و خوراکی ها سروده است و این اشعار بسیار زیباست.

هفت تنان

 در ابتدای کوه چهل مقام یا رحمت درست در زیر تخت ضرا بی ، باغچه مصفایی قرار دارد که کریم خان زند عمارت زیبایی در آن ساخته است این عمارت شامل یک ایوان مرتفع می باشد که دو ستون سنگی یکپارچه بلند در آن به کار رفته و در دو طرف در زیر ایوان دیگری است و بعد از آن اتاقی در کنار ایوان تعبیه شده و در بالای آن دو گوشواره ساخته شده است . در جلوی ساختمان و در محوطه حوض بزرگی قرار دارد که در سابق از آب رکن آباد پر می شده است . در کنار همین استخر ، هفت قبر قرار دارد که کریم خان زند بر روی هر قبر سنگی بزرگ بدون کتیبه نصب کرده است و به خاطر وجود همین هفت قبر این بنا به هفت تنان یا هفت تن شهرت یافته است .

بند امیر

در قسمت جنوب شرقی مرودشت بر روی رودخانه کر سد محکمی وجود دارد این سد یا بند در دوره آل بوته و توسط عضدالدوله دیلمی ساخته شده است و از مهمترین بناهای قرون اولیه اسلامی در ایران به شمار می‌آید. هم اینک پس از گذشت بیش از ده قرن بند امیر استوار و پا برجای بوده و زمینهای اطراف رودخانه را مشروب می سازد.

بابا کوهی (تکیه بابا کوهی)

به کوهی که در غرب تنگه الله اکبر واقع است کوه بابا کوهی یا کوه صبوی می‌گویند. در دامنه این کوه غار بزرگی قرار دارد که به نظر می‌رسد قبلاً یکی از مقامات زهاد و عرفا بوده است. همچنین غار دیگری وجود دارد که چشمه آب باریکی در کنار آن است و در جلوی آن ایوان سنگی است که حوضی در آن ساخته اند. وجود چند درخت و چند اتاق سنگی و گچی در کنار ایوان از دیگر ویژگی‌های این بناست.

آرامگاه شاه شجاع

در دامنه تخت ضرابی در کوه رحمت و در مغرب تکیه هفت تنان ، آرامگاه بزرگترین پادشاه آل مظفر یعنی ابوالفوارس شاه شجاع فرزند امیر مبارز الدین قرار دارد . سنگ قبر این آرامگاه بد ستور کریم خان زند ساخته شده و بر روی آن کتیبه ای نقر شده است که نشان می دهد تجدید مزار در ربیع سال1191 هجری می باشد.

دروازه قرآن

از ایام دور از میان تنگ الله اکبر راهی به سوی شیراز وجود داشته است. در دوره آل بویه در این قسمت بناهایی ساخته شده، طاق مرتفعی را در وسط تنگه احداث کردند. کریم خان این طاق را که در حال ویرانی بود مرمت کرده و در دو طرف آن برای محافظین اتاق هایی را بنا ساخت و همچنین بر بالای طاق نیز اتاق کوچکی ساخت و در آن یک قرآن خطی بزرگ قرارداد تا مسافرین با عبور از زیر قرآن از حوادث مصون باشند و از این زمان این مکان به طاق قرآن معروف شد این قرآن بزرگ هم اکنون در موزه پارس نگهداری می شود.

آبش خاتون (خاتون قیامت)

در شیراز در کنار محل معروف به دوازده قصابخانه بخشی از بنایی نیمه ویران وجود دارد که به آبش خاتون معروف است. معماری این بنا نشان می دهد که در زمان خود بنایی بزرگ و بسیار مجلل بوده است. آبش خاتون همسر منکو تیمور خان پسر یازدهم هلاکو و آخرین پادشاه اتابکان فارس بود وی در مدت 22 سال پادشاهی خود مدتی را در تبریز به سر می برد. خاتون در تبریز در گذشته و در همان شهر به خاک سپرده شد اما پس از چندی به دستور دخترش جسد ا و را به شیراز آورده و در مکان فعلی دفن کردند.

چشمه ی شش پیر

این  چشمه در 6 کیلومتری جنوب شهرستان سپیدان واقع شده است . زیبایی این چشمه با وجود مناظر طبیعی و پوشش جنگلی ناحیه ی اطراف آن ، باعث شده که چشمه با وجود مناظر طبیعی و پوشش جنگلی ناحیه ی اطراف آن، باعث شده که چشمه ی شش پیر به یکی از تفریحگاه های دیدنی استان فارس تبدیل شود.

این چشمه در تابستان ها مورد بازدید بسیاری از علاقمندان قرار می‌گیرد.

نقش رجب

در 3 کیلومتری شمال  تخت جمشید در طرف راست جاده در مسیر اصفهان، در کوه فضای کوچک عقب رفته ای وجود دارد که در آن نقوشی از اردشیر بابکان و شاپور اول حجازی شده است. این نقش برجسته تاریخی به نقش رجب معروف است . در نقش رجب سه نقش برجسته وجود دارد در نقش رو به رو تصویر اردشیر بابکان در حالی که حلقه سلطنت را از ا هورا مزدا می گیرد نقش شده است.

 مسجد نصیر المک

مرحوم نصیر الملک از بزرگان شهر شیراز در دوره قاجاریه بوده است. مسجد نصیر الملک از یادگارهای این مرد خیر است که در محله معروف به گود عربان در خیابان لطفعلی خان زند واقع شده است.

این مسجد از نظر معماری و تزئیناتی مثل مقرنس کاری و کاشی کارهای جالب اهمنیت فراوانی دارد. شباهتهای بین این بنا و مسجد وکیل وجود دارد به خصوص در به کار گیری ستون های سنگی و کاشی کاری، این نکته زیاد مشاهده می شود .کاشی های رنگی و زیبا با طرحهای گل و بوته و خط های اسلیمی آیات قرآنی در بیشتر جاهای این بنا زینت بخش مسجد است.

سرای مشیر

 یکی از بناهای زیبای دوره قاجاریه  سرای مشیر می باشد این کاروانسرا در کنار درب جنوبی بازار وکیل توسط میرزا ابو الحسن خان مشیر المک شیرازی ساخته شد. مشیر الملک این کاروانسرای بزرگ را وقف خامس آل عبا کرد. از این شخص بناهای زیبا  و با ارزش دیگری در فارس موجود است. هم اکنون بالای سر درب ورودی سرای مشیر یا سرای گلشن نصب شده است که متن وقفنامه را بر روی آن نوشته اند و تاریخ آن رمضان سال 1288 هجری قمری را نشان می دهد.

خواجوی کرمانی

محمد بن علی بن محمود ملقب به خواجو یکی از شعرای معروف و مشاهیر عرفای ایران است وی پیرو فرقه مرشدیه و مرید شیخ ابوالسحاق کازرونی بود. خواجوی کرمانی در عهد جوانی زادگاه خود کرمان را ترک کرده ، به عشق هوای شیراز وارد این شهر شد خواجو پس از ورود به شیراز برای مدتی به مسافرت به شهرهای بزرگ آن روز پرداخت که در همه جا مورد احترام امرا و پادشاهان قرار گرفت و بالاخره در زمان شاه شیخ ابوالسحاق اینجو به شیراز آمده در سال 735 هجری قمری در همین شهر وفات یافت. از آنجا که خواجو از عرفای زمان خود بوده است وی را در شمال دروازه قرآن در دامنه کوه به خاک می‌سپارند. قبر خواجوی کرمانی در محوطه با صفایی قرار دارد که درختان و حوض آبی در آنجا دیده می شود.

موزه تاریخ طبیعی

 از جمله اماکن پژوهشی و تحقیقاتی استان فارس ، تاریخ طبیعی شیراز است که زیر نظر دانشگاه شیراز قراردارد. این موزه شامل مجموعه ای از جانوران، گیاهان، سنگ ها و سنگواره های رده بندی شده است.

صدرالدین شریفی متخصص علم گیاه پزشکی از اساتید دانشگاه شیراز را باید بنیان گذار موزه تاریخ طبیعی دانست از آنجا که مجموعه ای که وی در سالهای مختلف جمع آوری کرده بود، نیاز به مکانی وسیع برای نگهداری و بازدید عموم داشت لذا در سال 1359 و توسط دانشگاه شیراز این موزه در زمینی به مساحت 10 هکتار مورد بهره برداری قرار گرفت.

ساختمان موزه که در دو طبقه و شامل سالن بزرگ مرکزی گنبد مانند، و دو بال جانبی است دارای زیر بنای با 5800 متر مربع است.

گهواره دیو ( دید)

از دیگر آثار موجود بر کوه رحمت محلی است که به گهواره دیو معروف است این محل بر بالای نوک غربی کوه مشرف بر تنگ الله اکبر همراه با یک چهار طاقی با 4 ستون ساخته شده است در بعضی از منابع  از آن به گنبد عضد یا عضدی یاد شده است . اصل این واژه دید می باشد و آنچه از تاریخ بر می آید این که در زمان آل بویه برای حفظ و حراست از تنگه الله اکبر و دیدبانی آن را ساخته اند.

مقبره شاه داعی الله

سید نظام الدین محمد ملقب به شاه الی الله یکی از عرفا و عالمان مشهور شیراز است که در سال 870 هجری وفات یافت.

در دوره کریم خان زند بر مزار این عارف و همچنین فرزندش سید قاسم بنایی ساخته شد و سنگ قبری نیز برای آن گرفته شد که این سنگ قبر تراش خورده دارای لوحه ای به خط ثلث برجسته است. این مقبره در گورستان دارالسلم در جنوب شیراز واقع شده است. از چند سال قبل بوسیله انجمن آثار ملی و به کمک مردم شیراز ساختن تالاری در مقابل مقبره شا هداعی الله آغاز شده است.

آرامگاه شیخ روز بهان

در محلی قدیمی بالاکفت ( کفت ) که در شرق شیراز قرار دارد محلی واقع است که آن را درب شیخ می گویند و منظور از درب شیخ، درب خانقاه ابو محمد روز بهان بن ابی نصر بقلی فسایی شیرازی است. روز بهان از عرفای معروف قرن ششم هجری است. وی پس از رسیدن به مقامات عالی به شیراز آمده و در همین محل خانقاهی ساخته در آن به تربیت و ارشاد مردم پرداخت. پیروان شیخ به خاطر خطبه ها و سخنانش به او لقب شیخ " شطاح " داده اند.

خانه زینت الملک

در شرق شیراز در انتهای خیابان کنونی لطفعلی خان زند و در حد فاصل کوچه باریکی با ساختمان زیبای نارنجستان قوام ساختمانی قرار دارد که به خانه زینت الملوک معروف است. این ساختمان در واقع اندرونی عمارت دیوانی نارنجستان قوام به شمار می رفته است. در ضلع شمالی نارنجستان قوام در زیر زمین راهرویی وجود دارد که انتهای آن به حیاط خانه زینت الملک باز می ش ده است و از این طریق به اندرونی راه می یافتند خانه زینت الملک یکی از آثار تاریخی و با ارزش اواخر دوره قاجاریه محسوب می شود.

بقعه سید تاج الدین غریب

این بقعه در نزدیکی محله قدیمی دروازه کازرون واقع است. نام اصلی امامزاده، جعفر بن فضل بن جعفر بن علی بن ابیطا لب است و دو لقب دارد یکی تاج الدین و دیگری غریب به همین دلیل مردم به او سید تاج الدین غریب یا سید حاجی الدین غریب  نیز می گویند. در منابع آمده است که وی فردی با فضل و دانش و کمال بود. سر درب ورودی بقعه کاشی کاری مفصلی دارد که با گل و بوته تزئین یافته و در میان آنها آیات قرآن و شعارهای مذهبی به خط ثلث نوشته شده است. همچنین در قسمتهای از این کاشی کاری صحنه هایی از وقایع کربلا نقش شده است. تاریخ این کاشی کاری سال 1310 هجری قمری است.

امامزاده میر علی بن حمزه

نزدیک به پل روی رودخانه خشک در مسیر پل به طرف دروازه قرآن بقعه ای است که مدفن شاه میر علی بن حمزه بن موسی کاظم (ع ) است. تاریخ ساخت این بنا مشخص نیست. حرم در شمال صحن و تقریباً در وسط عمارت واقع است. و در بالای قبر گنبدی بلندی تعبیه شده است. در دو طرف قسمت پایین یک راهرو و یک اتاق است و در بالا در هر طرف دو گوشواره ساخته شده است. همچنین در طرفین بقعه دو گلدسته بزرگ ساخته شده است. از منابع چنین بر می آید که در دوره زندیه بدست دو تن از خوانین این سلسه و در دوره قاجاریه یک بار توسط یکی از بزرگان مرمت شده است، که تنها تاریخ دوره قاجاریه به سال 1234 هجری قمری ثبت شده و در بالای در ورودی بر روی قطعه سنگی با اشعاری ماجرای مرمت بنا شده است.

مسجد وکیل

 یکی از بناهای زیبا و بسیار مستحکم دوره زندیه که از لحاظ هنری و معماری دارای اهمنیت زیادی است، مسجد وکیل ( مسجد سلطانی یا جامع وکیل ) است. این مسجد بدستور کریم خان زند نزدیک به ارگ سلطنتی و در مجموعه زندیه ساخته شده است. اینک با گذشت دو قرن مسجد همچنان محکم و استوار ایستاده و تا چندی پیش، از آن برای نماز جمعه استفاده می شد. تمامی  نمای مسجد در چهار سمت و ایوان بزرگ شمالی و جنوبی و سر در ورودی با کاشی کاری های بسیار خوشرنگ و خوش نقش و نگار تزئین شده است. کاشی کاری مسجد وکیل از زیبا ترین نوع کاشی کاری مساجد ایران است که نشان دهنده هنر استادان نقاشی و کاشی ساز شیراز در قرن 12 هجری است.

بقعه سید میر محمد

در 200 متری شرق بقعه شاهچراغ، آرامگاه سید میر محمد فرزند امام موسی کاظم و برادر شاهچراغ قرار دارد بقعه شامل حرم ساده و وسیعی است که قبرسید در شاه نشین شمالی آن قرار دارد از تزئینات داخلی این بقعه قسمت بالای ضریح و زیر گنبد است که بوسیله آئینه مقرنس کاری شده است و با قلمی درشت و بوسیله خطوط ثلث و نسخ با آئینه، مقرنس کاری شده است و باقلمی درشت و بوسیله خطوط ثلث و نسخ با آئینه نوشته اند. ضریح این آرامگاه از نقره است و با اشعاری از مرحوم فرهنگ مزین شده است که در پایان تاریخ 1306 هجری را نشان می‌دهد.

آب انبارهای وکیلی

بدستور کریم خان زند سه آب انبار بزرگ برای نگهداری آب شرب اهالی شیراز ساخته شد که لحاظ بزرگی و استحکام در نوع خود بی نظیرا ند. 

آب انبار حافظیه

آب انبار پشت حمام وکیل و آب انبار جنب عمارت دیوانخانه ( اداره پست و تلگراف فعلی ) برروی آب انبار پشت حمام وکیل برج بلندی ساخته شده بود که بوسیله آن هوای آب انبار تجدید می شد اینک هیچکدام از این آب انبارها مورد استفاده قرار نمی گیرد.