هنرخاتم کاری؛ به نام شیراز به کام دیگر شهرها/ صادرات خاتم به صفر رسیده است

به گزارش ایلنا، هنرمندان این صنعت برای تامین نیازهای حداقلی؛ همچون کارگاه، آموزش هنرجویان و حمایت های تسهیلاتی با محدودیت های زیادی روبرو هستند و حالا هنرمندان نگران زوال  هنر خاتم سازی هستند.

ضرب آهنگ ابزار کار خاتم شیراز با تکه‌های چوب درخت نارنج و استخوان شتر و رنگ و خط و طرح و خال آن را از خاتم دیگر شهرها متمایز می‌کند.

شاید با کنار هم قرار دادن خاتم‌های ساخته شده در نقطه‌ای جز شیراز، طرح‌ها بسیار شبیه هم یا نزدیک به هم باشد اما خاتم شیراز، طرح‌هایی بسیار متفاوت و ظریف‌تر و چشم‌نواز‌تر دارد و در عین‌حال ظرافت کار را می‌توان در جزء جزء آن مشاهده کرد.

عبدالرحمن تصمیم قطعی؛ رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان خاتم و ساعت شیراز درباره آخرین وضعیت خاتم کاران شیراز و فعالین این حوزه به ایلنا می‌گوید: هنر خاتم سازی به عنوان هویت هنری شهر شیراز است اما در حال حاضر این هنر در کما است و با این روند در آینده نه چندان دور رو به زوال و نابودی می‌رود.

خانه نشین شدن هنرمندان خاتم در سایه عدم حمایت

به گفته وی استادکاران حرفه‌ای این هنر چندصدساله شیراز به دلیل عدم حمایت؛ یا خانه نشین شدند و یا در بستر بیماری هستند و  وارثان این هنر بدون حمایت مانده‌اند.

تصمیم قطعی با اشاره به اینکه می‌توانیم با نوآوری، تنوع و به روز کردن این هنر آن را احیا کنیم و تاج زرین هنر بر سر فارس و شیراز نگه داریم، یادآور می شود: اما متاسفانه از هنر خاتم حمایتی نمی‌شود، خاتم شیراز هنری است که به جای دفن شدن می‌توانست موجب اشتغال زایی بسیاری از جوانان باشد.

به گفته این هنرمند مشکل تهیه ابزار و لوازم، تقسیم ناعادلانه و غیر کارشناسی تسهیلاتی که به صنایع دستی تعلق می‌گیرد و نبود فضایی برای فعالیت به چالش عمده ای برای صنعتگران این حوزه تبدیل شده است که در مکان های استیجاری و حتی منازلشان به فعالیت مشغول هستند.

بازارچه دائمی برای سازندگان خاتم ایجاد شود

رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان خاتم و ساعت شیراز با اشاره به ضرورت ایجاد بازارچه دائمی برای تولید کنندگان  خاتم می گوید: باید تولید کنندگان در فضای مناسب کارگاهی و دائمی با خیال آسوده تولیدات خود را داشته باشند و صفر تا صد ساخت خاتم در این فضا انجام بشود.

تصمیم قطعی روش دیگر حمایت از سازندگان خاتم را از طریق حمایت دستگاه‌های اداری می داند که خرید هدایای خود را از تولیدات فارس استفاده داشته باشند.

به گفته وی درحال حاضر این هدایا به دلیل ارزان بودن از دیگر استان‌ها خریداری می‌شود که کیفیت پایینی دارد.

تصمیم قطعی می گوید: با ایجاد بازارچه دائمی برای تولیدات و  همچنین آموزشگاه تولید خاتم برای هنرجوها می‌توانیم این هویت ملی را حفظ کنیم.

وی درباره تعداد فعالین این حوزه عنوان می‌کند: در حال حاضر ۲۵۶ عضو صنایع دستی داریم که نیمی از آنها فروشنده و نیم دیگر تولید کننده خاتم هستند.

خاتم دیگر شهرها به اسم شیراز فروخته می‌شود

رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان خاتم و ساعت شیراز درباره کیفیت و مشخصات خاتم شیراز و تفاوت آن با تولیدات دیگر استان‌ها می‌گوید: خاتم شیراز از دیگر خاتم‌ها کاملاً متفاوت است و این نوع تفاوت از نوع خاتم پیچی، استفاده مواد اولیه و... آن مشخص است.

به گفته تصمیم قطعی از آنجا که خاتم دیگر شهرها مانند اصفهان از نظر کیفیت نسبت به خاتم شیراز پایین تر است؛ لذا با قیمت ارزان‌تر به فروش می‌رسد و فروشنده‌ها اغلب خاتم اصفهان را به جای خاتم شیراز می‌فروشند.

این هنرمند تاکید می‌کند که در خاتم شیراز ما به دنبال کیفیت هستیم و خاتم شیراز از متریال و جنسی که استفاده می‌کند مواد اصیل است.

به گفته تصمیم قطعی به عنوان مثال استفاده از چوب درخت نارنج، استخوان شتر و چسب خاص در خاتم شیراز ویژگی است که آن را از خاتم های دیگر متفاوت می‌کند.

صادرات خاتم به صفر رسیده است 

تصمیم قطعی همچنین درباره صادرات خاتم می‌گوید: صادرات خاتم در دهه ۷۰ تا ۸۰ صادرات خوبی داشت اما به دلایلی همچون عدم حمایت این صادرات کنار گذاشته شده است.

وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر بخش کوچکی از مشتری‌های خارجی در کشورهای حوزه خلیج فارس هستند اصولاً کارهای فاخری مانند مبلمان خاتم، میز تحریر خاتم جعبه‌های خاتمی است و اما دیگر سازنده‌ها این کارهای فاخر را به دلیل اینکه مشتری کم هست، نمی‌سازند.

تصمیم قطعی با اشاره به ضرورت حمایت از خاتم کاران شیراز می‌گوید: با توجه به قول شفاهی که استاندار فارس در خصوص اختصاص مدیریت شهرک صنایع دستی به اتحادیه خاتم سازان داده است چنانچه کارشکنی نشود عملی بسیار به جا و خردمندانه و کمکی به هنرمندان خواهد بود.

به گفته وی برای نجات خاتم باید کارگاه‌ها و نمایشگاه دائمی برای فعالین دیده شود تا دغدغه‌های هنرمندان برطرف و تمایل به فعالیت در این حرفه بیشتر شود.