اراده‌ای برای مقابله با فرونشست در استان اصفهان وجود ندارد/ فرونشست‌ها شهر را مانند میدان مین کرده‌اند

به گزارش خبرنگار ایلنا از اصفهان، با فصلی شدن جریان زاینده رود، بسیاری از فعالان محیط زیست و مدیریت زمین شناسی استان اصفهان بارها از خطر فرونشست اصفهان در اثر خالی شدن آبخوان و سفره‌های آب زیر‌زمینی سخن گفتند و صد البته که هیچ مسئولی واکنش نشان نداد.

زاینده رود حالا از رودخانه فصلی به کانال آبرسانی تبدیل شده  و بعد از هر بار تجمع کشاورزان مقابل ادارات جهاد کشاورزی، مدیریت کشاورزی و استانداری اصفهان، پیچ دریچه سد را برای 10 روز باز می‌کنند و بعد دوباره با عناوین " ذخیره سد کم است"، " ذخیره سد به اندازه مصرف آب شرب هم نیست"، " اولویت تامین آب شرب است" و غیره دریچه سد را می‌بندند.

درست مثل روزهای اخیر که برای دومین بار و به دلیل اعتراض کشاورزان به نبود آب برای آبیاری محصولاتشان در فروردین ماه دریچه سد زاینده رود را باز کردند. دفعه اول پنجم تا پانزدهم فروردین ماه و از  27 فروردین ماه برای بار دوم در ماه جاری شاهد باز شدن دریچه سد زاینده رود و جاری شدن این رودخانه هستیم. جاری شدنی که تنها برای آبیاری محصولات کشاورزی است و در این سال ها که زاینده رود خشکیده، هیچ گاه بازگشایی اش، به اندازه ای نبوده که تالاب گاوخونی را سیراب کند و به ندرت پایش به ابتدای تالاب رسیده است. اتفاقی که برای مقابله با فرونشست زمین در اصفهان لازم و ضروری است.

راهکار مقابله با فرونشست اصفهان ساده است

مدیر زمین شناسی استان اصفهان با تأیید این مطلب به ایلنا می گوید: راهکار مقابله با فرونشست در اصفهان ساده است، اما نیاز به عزم ملی دارد و در توان مسئولان استانی نیست که این راهکار را پیاده کنند. درست مثل استفاده از سوخت مازوت در اصفهان که خواسته مسئولان استان نبود، اما شورای امنیت ملی دستور مصرف آن را در فصل زمستان و در حالی که آلودگی هوا در اصفهان بیش از حد مجاز بود، صادر کرد و چندماه مردم اصفهان خطرات ناشی از سوخت مازوت را به جان خریدند.

رضا اسلامی ادامه می‌دهد: راهکار مقابله با بحران فرونشست اصفهان، ورود آب به آبخوان یعنی جریان دائمی زاینده رود است که نیاز به دستور و عزم ملی دارد. جاری شدن زاینده رود، بدون برداشت آب در بالادست و بدون قطع شدن جریان آب تا اینکه آب به تالاب گاوخونی برسد؛ این تنها راهکار برای مقابله با فرونشست است.

کسی نگران اصفهان نیست

اصفهان رتبه یک فرونشست در کشور را دارد و در حالی که طبق استاندارد جهانی بحران فرونشست 4 میلی‌متر است، در کشور و به‌ویژه اصفهان  این رقم به حدود 15 سانتی‌متر رسیده‌است و این یعنی بحران مطلق. بد تر اینکه این بحران مربوط به دشت اصفهان و کاشان نیست و به مرکز شهرموزه اصفهان رسیده است. بحرانی که به گقته مدیرزمین شناسی استان اصفهان فقیر و غنی نمی شناسد و خطری است که همه شهروندان را تهدید می کند.

رضا اسلامی می‌افزاید: فرقی نمی کند فرونشست درکجا و کدام منطقه رخ دهد، چراکه شهروندان در حال تردد در شهر هستند و ممکن است وقتی درحال عبور در یکی از مناطق اصفهان باشند، زمین زیر پای شان پایین برود. اتفاقی که در بیست روزه گذشته چهار بار رخ داده است و خوشبختانه کسی آسیب ندیده، اما در تردد شهری و سیستم حمل و نقل عمومی اختلال ایجاد شده است.

وی اضافه می کند: متاسفانه مسئولان به این پدیده غیر طبیعی تا کنون بی تفاوت بوده اند و با این رویه، کم کم باید اسباب و اثاثیه مان را جمع کنیم و از شهر اصفهان برویم؛ چرا که اصفهان در شرایط فعلی و با توجه به خالی شدن آبخوان و سفره های آب زیر زمینی مثل میدان مین شده است که هر لحظه ممکن است جایی از آن فرو بریزد. باور کنید وضعیت اصفهان در پدیده فرونشست بسیار حاد است.

به گفته مدیر زمین شناسی اصفهان تا این لحظه سید رضا مرتضوی استاندار اصفهان پیرامون پدیده فرونشست جلسه ای با مسئولان مربوطه برگزار نکرده و به نوعی اصلا به این مسئله ورود نکرده است. از طرفی فرض کنیم جلسه و یا جلساتی پیرامون این موضوع برگزار شده باشد، چه سودی داشته و دارد؟

اسلامی با بیان این مطلب خاطرنشان می کند: باید برای مقابله فرونشست زمین در شهر اصفهان و بعد کاشان وارد عمل شد و کار اجرایی کرد. جلسه گذاشتن راهکار نیست، بلکه ما نیازمند عزم ملی و جریان دائمی زاینده رود برای مقابله با این پدیده شوم هستیم که زندگی شهروندان اصفهانی را تهدید می کند.

بحران حاد فرونشست در اصفهان و کاشان

وی یادآور می شود: اصفهان و کاشان وضعیت بدی نسبت به پدیده فرونشست دارند و در شهر اصفهان شاهد تخریب منازل به این دلیل هستیم؛ به طوری که در بازدید اخیرمان از برخی از منازل خیابان کهن‌دژ در نزدیکی دانشگاه پیام نور آثار تخریبی فراوانی مشاهده کردیم که همگی ناشی از فرونشست زمین است.

مدیر زمین شناسی استان اصفهان تاکید می‌کند: اصلا بگوییم همه فرونشست های بیست روز اخیر ناشی از خرابی و فرسودگی لوله های فاضلاب باشد! چه دلیلی دارد که خرابی و ترکیدگی لوله سبب فرو ریختن زمین  شود؟ آیا غیر از این است که  سست شدن زمین  باعث چنین اتفاقی شده است؟

پروژه انتقال آب بن- بروجن

بررسی روند بازسازی و اصلاح شبکه فاضلاب اصفهان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شبکه‌های فاضلاب کشور نشان می‌هد، فرونشست زمین در خیابان آپادانا دوم و خیابان حکیم نظامی زمانی رخ داده که این شبکه در سال‌های اخیر بازسازی شده است. بنابراین فرونشست بیشتر از خرابی و فرسودگی لوله فاضلاب مطرح است. از سوی دیگر یکی از دلایل تخریب شبکه فاضلاب باز سازی شده می‌تواند خود پدیده فرونشست باشد.

حال با وجود این شرایط حاد، شاهد اجرایی شدن پروژه انتقال آب بن – بروجن از زاینده رود هستیم که هنوز به اتمام نرسیده بذل و بخشش های چند میلیون متر مکعبی از آبخوان زاینده رود برای این پروژه مصوب شده است. طرحی که در دولت نهم تصویب شد و بارها عملیات کلنگ زنی اش به تعویق افتاد.

اما حالا در دولت سیزدهم، با وجود تنش آبی فراوان در اصفهان و خطر فرونشست که به گفته اسلامی تنها چاره اش جریان دائمی زاینده رود است، شاهد اجرایی شدن این طرح اشتباه هستیم.این اتفاق تلخ را به عدم تخصیص بودجه برای احیای زاینده رود در لایحه بودجه دولت رئیسی اضافه کنید تا شرایط بحرانی اصفهان بیش از پیش آشکار شود.

گزارش : سمیه مسرور