کسری بیش از ١٣٢ میلیون مترمکعبی مخزن آب دشت نیشابور

سعید رضا خجسته پور در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا افزود: دشت نیشابور با مساحت ٧ هزار و ٣٨٨ کیلومتر مربع و وسعت آبخوان زیر زمینی ٢ هزار و ۵٣۶ کیلومتر مربع دومین آبخوان بزرگ استان خراسان رضوی می باشد که از نظر وسعت حدود ۷ درصد و از نظر جمعیت ۸ درصد جمعیت استان در آن سکونت دارند و عمدتا در حوزه سیاسی شهرستان های نیشابور، فیروزه و زبرخان واقع شده است.

وی اظهار داشت: میزان حجم آب تجدید پذیر دشت نیشابور در سال های نرمال بالغ بر ۳۹۵ میلیون مترمکعب و مجموع برداشت از منابع بطور میانگین طبق آمار دراز مدت ۵۲۷ میلیون متر مکعب است.

وی با اعلام اینکه نزدیک به یک هزار حلقه چاه غیر مجاز نیز اخیرا شناسایی که در حال تشکیل پرونده و سیر قانونی برخورد با مالکین این چاه‌ها می باشد ادامه داد: یک هزار و ۸۵۳ حلقه چاه مجاز، ۴۹۳ حلقه چاه غیر مجاز دارای پرونده، ۹۲۴ رشته قنات و یک هزار و ۸۴ دهانه چشمه و ۲۰ رودخانه دائمی با مجموع برداشت ۵۲۷ میلیون‌ مترمکعب منبع تامین کننده آب مصرفی سه شهرستان فوق الذکر می باشند. 

خجسته پور خاطر نشان کرد: خوشبختانه شیب کاهش سطح آب های زیر زمینی از سال ۹۵ با اجرایی شدن طرح هایی نظیر سازگاری با کم آبی و طرح همیاران آب که با همکاری ١١ دستگاه اجرایی، تشکل های مردم نهاد، کشاورزی و دانشگاه فردوسی مشهد توسط استانداری خراسان رضوی تدوین و به دستگاه‌های ذیربط در آذر ماه ٩٨ ابلاغ شد که کنترل و کاهش یافته است. 

وی ادامه داد: به نحوی که از سال ۹۵ تا سال ۹۹ میزان اُفت سطح آب زیر زمینی حداکثر ٢ متر بوده است در حالی که قبل از آن به طور میانگین سالیانه ۱۲۵ سانتی متر اُفت سطح آب داشته ایم به عبارتی دیگر اُفت سطح آب زیر زمینی در حال حاضر کنترل به کمتر از ۵۰ سانتی متر در سال رسیده است که بیانگر موثر بودن نسبی اقدام های اجرایی صورت گرفته در این راستا می باشد. 

وی یادآور شد: امیدواریم با تداوم همکاری تمام دستگاه‌های اجرایی شهرستان و بهره برداران منابع آب در آینده نه چندان دور شاهد تحقق گام اول طرح ها که به صفر رسیدن اُفت منابع آب زیر زمینی تا افق ۱۴۰۵ می باشد باشیم.

خجسته پور اعلام کرد: در طرح راهبردی همیاران آب هدف کوتاه مدت این است که تا اُفق ۱۴۰۵ اُفت منابع زیر زمینی در خراسان رضوی به صفر برسد و در سال ۱۴۲۰ میزان برداشت آب از منابع آب زیر زمینی به ۷۵ درصد حجم منابع آب تجدید پذیر تقلیل یابد، در همین چارچوب پروژه برای امور منابع آب نیشابور شامل تجهیز چاه‌ها به کنتورهای هوشمند، بروزرسانی کنتورهای هوشمند منصوبه، تعیین تکلیف و انسداد چاه های غیر مجاز، کاهش اضافه برداشت چاه های مجاز و برقی کردن چاه های کشاورزی دیزلی تدوین و ابلاغ شده است. 

وی ادامه داد: مطابق طرح ابلاغی تعهد امر آب در یک بازه زمانی ۶ ساله کاهش برداشت ۴۲ میلیون مترمکعب آب از منابع زیر زمینی در قالب پروژه ها فوق الذکر در حوزه شهرستان های نیشابور و زبرخان و در حوزه شهرستان فیروزه ۲۰ میلیون مترمکعب می باشد که خوشبختانه در سال ٩٩ اولین سال اجرای طرح بیش از ۳۴ میلیون متر مکعب صرفه جویی انجام پذیرفته است.

مدیر امور منابع آب نیشابور نیز گفت: در بحث نصب کنتورهای هوشمند حدود ۷۱ حلقه چاه در سال ۹۹ مجهز به کنتور شد و مجموع چاه‌های مجهز به کنتور هوشمند ۱۳۰۰ حلقه چاه می باشد که از این تعداد ۷۰۹ مورد آن ها مجهز به مودم برای کنترل لحظه ای و پایش از راه دور می باشند، مطابق هدف گذاری ابلاغی برای سال ۹۹ باید ۲۵۰ کنتور به روزرسانی می شد که عملکرد امور آب نیشابور در سال پیش گفته شده ۳۸۰ مورد بوده است. 

خجسته پور با بیان اینکه با اقدام های صورت گرفته در سال قبل تعداد مراجعین برای دریافت سهمیه سالیانه و شارژ کارت های کنتورهای هوشمند چاه های آب ۲۰۰ درصد افزایش و به هزار و ۱۳۴ مورد رسید افزود: امسال به دلیل بارش های کم ۶ ماهه اول و جلوگیری از تنش آبی به محصولات غلات کشت شده، ۸۸۵ نفر زودتر از موعد شارژ خود را دریافت کرده که با توجه به اینکه ارائه شارژ مازاد بر حجم مجاز مندرج در پروانه های بهره برداری چاه‌ها از ابتدای سال ٩٩ ممنوع شده است، لذا بهره برداران بخش کشاورزی باید میزان مصرف آب را بنحوی مدیریت کنند که با حجم آب موجود در کارت شارژ محصولات خود را آبیاری و یا کشت بهاره را متوقف کنند یا سطح زیر کشت را تقلیل دهند. 

وی اعلام کرد: سال گذشته ۱۹۷ حلقه چاه غیر مجاز در نیشابور مسدود شد که از این محل ٣ میلیون مترمکعب صرفه جویی شده است که هدف گذاری تکلیفی برای سال جاری انسداد ۲۰۰ حلقه چاه غیر مجاز است.