مدیریت زیست محیطی راهکاری برای حفظ زمین پاک است/ تغییر کاربری‌ها بلای خانمان سوز

عماد مطالبی کارشناس برنامه ریزی و محیط زیست شهری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: زمین خانه ماست و اهمیت آن برای بقا و زیست بشر و همه موجودات زنده به گونه ای است که تمام تلاش و همت خود را باید در نگهداری آن در جهت پایداری محیطی فراهم کنیم و روز زمین پاک یادآوری نیاز به حمایت از نگهداری محیط زیست را فراهم می‌کند تا همگی با همگرایی و مسئولیت پذیری با برنامه ریزی زمین و مدیریت خردمندانه فضا و الگوهای آمایشی را به کار ببندیم تا محیط پیرامون خود را زیست پذیر کنیم.

مطالبی عضو نخبه باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان گفت: تحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و به تبع آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی را در فضای شهر به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست را در معرض عوارض ناشی از آن ، مورد تهدید قرار داده است. توسعه  شهر رشت با توجه به پتانسیل های موجود، مانند محیط طبیعی و ساختارهای زیست محیطی سبب افزایش انتظارات شهروندان از مدیران و برنامه ریزان شهری در ارتقا کیفیت محیط زیست و رفاه و زندگی سالم شهری شده است و این امر نیازمند اجرای پروژه های عمرانی و زیرساختی شهری بر اساس ظرفیت های محیط است . با توجه به افزایش روند جمعیت بویژه گسترش آن در شهرها و کلانشهرها و معضلات و ناهنجاری‌های اجتماعی و زیستی مانند ازدحام ترافیک شلوغی آلودگی سقوط ارزش‌های اجتماعی و روند مهاجرت از روستاها بویژه روستاهای پیرامونی شهرها، به سمت کلانشهرها و شهرهای بزرگ، ما نگرش و رهیافتی به سوی مدیریت محیط زیست با تاکید بر مشارکت تمام گروه‌ها و مردم و جوامع محلی باید داشته باشیم.

این دانشجوی دکترای تخصصی استعدادهای درخشان خاطر نشان کرد: ناهنجاریهای محیط زیست با رویکرد پدافند غیرعامل را می توان عوامل و اقداماتی، که موجب آسیب رسانی به محیط زیست و نواحی پیرامونی آن مانند روستاها، آشفتگی اجتماعات انسانی عنوان کرد و در نتیجه کاهش تـوان و تاب آوری را در سکونتگاهها منجر می شود. از این رو در هنگام وقـو ع بحران آسیب پذیری اجتماعات انسانی بویژه در شهرها که مکانهای مبتنی بر خدماتی و صنعتی هستند و مصرف کننده هستند گسترده شده است و سیاست گذاری و برنامه ریزی در محیط زیست به گونه ای باید باشد که با تاکید بر پدافند غیرعامل، ما برای هر وجب از سرزمین در راستای تعادل بخشیدن بین فعالیت محیط و انسان برنامه خواهیم داشت.

مشاور کمیسیون عمران و توسعه شهری شورای کلانشهر رشت گفت: باید یک ارزش گذاری در سرزمین و پهنه‌های شهر و نواحی روستایی براساس شاخص های زیست محیطی در جهت سیاستهای کلی و تامین نیازهای اساسی جمعیت، در دوره های آتی به گونه ای فراهم شود که علاوه برتامین آسایش و رفاه ، جنبه های آرامش شهروندان و مردم در کلیه سکونتگاهها فراهم شود. همچنین براساس توان تولیدی روستا نگذاریم رشد افقی شهرها صورت گیرد و زمین های بیشتری از مناطق پیرامونی بلعیده شود و با تغییر کاربری های گسترده سبب شوند پتانسیل تولید و کشاورزی و کاشت که می تواند سبب تامین مایحتاج اساسی مردم و خوراک شود دچار آسیب های شدید در این حوزه گردد و بحران های جدی و نارضایتی ها و ناهنجاری‌های شدید اقتصادی - اجتماعی را به دنبال دارد.

وی عنوان کرد : مراجع ذیصلاح عواملی را که سبب می شود که تغییرکاربری صورت پذیرد شناسایی و پیشنهاد می شود کمیته آمایش سرزمین در مراکز استان‌ها تشکیل و بررسی پتانسیل زمین و طرح توسعه شهری و هادی روستایی با هماهنگی سایر بخش ها نصمیم سازی و تصمیم گیری را با در نظرگرفتن پایداری محیطی و الگوهای نوین آمایشی و ذخیره زمین را انجام دهند و با تغییرکاربری ها به دلیل عدم انطباق نوع فعالیت و همگن نبون آن یا کاربری زمین ممانعت به عمل آید و سعی می شود که زمین های زراعی حتی در محدوده طرح هادی نیز با کاربری اولیه زراعی ذخیره گردند.تا بتوانیم با توجه به پیوند عدالت اجتماعی و زیست محیطی از زمین و پهنه های سرزمین حفاطت کنیم و بستر خدمات مناسب  را در روستاها فراهم کنیم،  تا تولید و امنیت غذایی تامین شود. باید سعی شود روستا شهرهایی که پتانسیل تولید را دارند در جهت امنیت غذایی مردم گسترده گردد. و این مهم در راستای نگاه و رویکرد زیست محیطی و هدف اصلی ذخیره زمین است باید تعارف را کنار بگذاریم و به بهانه های واهی مانند توسعه گردشگری و جنبه های اقتصادی تغییرکاربری می دهیم و آنگاه بگوییم در مسیر رشد و توسعه هستیم درست است که رشد لازمه توسعه است ولی باور کنیم و یقین بداریم توسعه بدون پایداری محیطی هیچ ارزشی ندارد و خیانت و گناهی نابخشودنی است. وقت آن است که به فکر جنبه های کیفی و کمی با هم باشیم و مقوله کیفیت را در اولویت قرار دهیم.

این کارشناس محیط زیست شهری بیان داشت: تغییرکاربری های گسترده در خوشبینانه ترین حالت برای سکونت بدون برنامه مدون و نیاز سنجی از جمعیت واقعی نیازمند سکونت ، کاری عبث و بیهوده است. باید با رویکرد علمی و پژوهشی در این مسیر حرکت کنیم ایجاد بانک زمین نیازی اساسی است.تغییرکاربری زمین مخصوصا زراعی و باغی سبب ضربه های جبران ناپذیری به روستاها و عرصه های تولید وارد می کند یقیین بدانیم که بیشتر معضلات و ناهنجاریها در شهرها و کلانشهرهای ما از اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و.... ریشه در این تغییرکاربری ها و از دست دادن زمین‌های با ارزش برای تولید و کشاورزی دارد. مهاجرت ها ، حاشیه نشینی ، ناهنجاریهای اجتماعی، سست شدن بنیان های خانواده که ریشه در فرهنگ تجمل گرایی و مصرف گرایی دارد اینها همه از تغییر سبک زندگی و شیوه های آن است که ما جامعه بزرگ روستایی این سرمایه با ارزش و نیروی تولید ارزنده و گرانبها را به سبب جریان های سوداگری زمین و سود جویی و بازار واسطه گری از دست می دهیم و جفا به نسل آینده و جامعه وارد می کنیم.

مطالبی در پایان تاکید کرد : تغییرکاربری بلای خانمان سوزی است که بر پیکره خود وارد می کنیم بیاییم با همدلی و برنامه ریزی مدون و نگاهی پژوهشی و رهیافتی علمی با از دست دادن زمین‌های که بسیار با ارزش، جهت تولید و شکوفایی اقتصاد کشاورزی  است جلوگیری و مبارزه کنیم و  با تکنیک های روز و رویکرد کشاورزی دقیق رونقی دوباره به روستاها و مراکز پیرامونی داده و حوزه نفوذ روستا شهری را گسترش بدهیم تا در سایه اشتغال مولد و کشاورزی پایدار علاوه بر ایجاد جنبه های اقتصادی و اجتماعی از منظر زیست محیطی فرصت پالایش محیطی را در جهت سیاستهای کلی و پدافند غیرعامل زیستی کشور با کارایی مطلوب اجرا سازیم و همگی زمین پاک را احیا کنیم.