ایران بهشت مترجمان است

کتاب «در حیاط خلوت نویسندگان» که با ترجمه مهشید میرمعزی منتشر شده بود؛ برای چهارمین بار توسط نشر ثالت انتشار یافت. این مترجم همچنین از انتشار ترجمه «روایت‌هایی از گوته» ظرف دو، سه هفته آینده خبر داد.

او در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: «روایت‌هایی از گوته» در واقع روایت‌هایی از زندگی گوته است که به ادعای نویسنده تابه‌حال جایی منتشر نشده است. این کتاب در واقع زیرمجوعه سری کتاب‌هایی با سبک و سیاق «گاندی» خواهد بود که با فرمت و اندازه‌ای خاص به زیر چاپ می‌روند.

وی ادامه داد: کار طراحی جلد و صفحه بندی «روایت‌هایی از گوته» هم انجام شده و به زودی به بازار نشر عرصه می‌شود.

میرمعزی در رابطه با در اتنظار مجوز بودن «روایت‌هایی از گوته» از دوره قبل وزارت ارشاد گفت: این کتاب در دوره قبل وزارت ارشاد برای دریافت مجوز ارسال شده بود که با مانع ممیزی برخورد کرد و بلاتکلیف ماند. بعد از شنیدن تغییراتی که وزارت ارشاد فعلی در اعمال ممیزی صورت داده است تصمیم گرفتیم شانس دریافت مجوز «روایت‌هایی از گوته» را دوباره امتحان کنیم که خوشبختانه بدون اعمال هیچگونه ممیزی مجوز چاپ گرفت. سخت‌گیری‌های دوره قبل به قدر زیاد و بی‌منطق بود که واقعا دلیل مجوز ندادن به این اثر را نمی‌فهمیدم. روال صدور مجوز هم تسریع شده و از انتظارهای طولاتی مدت خبری نیست. این‌ها همه خبرهای خوبی برای ادبیات و کتاب کشور است و این تفاوت کاملا قابل انتظار بود.

این مترجم با اشاره به طرحی که برای واگذاری صدور مجوز به ناشران مطرح می‌شود؛ گفت: البته چگونگی نتیجه‌گیری از این طرح به خود ناشر برمی‌گردد. ناشری که محافظه‌کار باشد مطمئنا در این شرایط دست به خودسانسوری می‌زند. می‌توان این راه را هم امتحان کرد، بالاخره یک مرحله از هفت‌خوان رستم ممیزی و مجوز برداشته می‌شود و شاید روال ممیزی بهبود یابد.

میرمعزی در رابطه با میزان اقبال به کارهای ترجمه در کشور و پاسخ به این سوال که علت توجه بیشتر کتاب‌خوان‌ها به کارهای ترجمه چیست، گفت: یکی از مترجمان باسابقه زمانی گفت «ایران بهشت مترجمان است» این کاملا درست است و وقتی ما مترجمان خوبی داریم که با دقت و وسواس کتاب انتخاب می‌کنند و به زبان فارسی برمی‌گردانند؛ طبیعی است که مخاطب هم واکنش خوبی نشان می‌دهد و می‌خواهد کتاب‌های دست‌اول دنیا را بخواند. مطمئنا کارهای زیادی در ادبیات جهان منتشر می‌شود اما بیشتر مترجمان ما دست روی شاهکارها و آثار قوی می‌گذارند. شاید همین دلیل است که مخاطب را به آثار ترجمه شده ترغیب می کند.

وی در ادامه و درباره دغدعه کپی‌رایت برای بیشتر مترجمان افزود: وقتی می‌توانیم با خیال راحت با ادبیات دنیا تعامل و رایطه داشته باشیم که حق و حقوق مالکان اثر را به رسمیت بشناسیم. ناشران خارجی هم معمولا به دلیل تیراژ کتاب و… برای هزینه خیلی دندان‌گردی نمی‌کنند، پس می‌توان با قانونمند کردن ترجمه آثار خارجی راه را برای فروش آثار خوب فارسی به ادبیات جهان هموار کنیم. تا زمانی که قانون کپی رایت را به رسمیت نمی‌شناسیم راهی برای معرفی متناوب آثار ادبی فارسی به جهان نداریم. علاوه بر این قانونمندی ترجمه آثار خارجی می‌تواند جلوی کارهای ترجمه موازی بی‌کیفیت و ناسالم را بگیرد و حق مترجم داخلی را هم حفظ کند.

میرمعزی در پایان گفت: قانون کپی رایت حتی بر کیفیت نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم اثرگذار خواهد بود. چگونه توقع داریم ناشران جهان در نمایشگاهی سرمایه‌گذاری و شرکت کنند که ترجمه فارسی آثارشان را بدون خرید حق و حقوق معنوی ارائه می‌دهد.