سهیل سمی:
معلق ماندن چاپ؛ انگیزه مترجم را میگیرد
تلاش چهار یا شش ماههی مترجم بیشتر اوقات در یک بازه زمانی طولانی در ارشاد معلق میماند و پس از دستکم یکسال و نیم یا دوسال هم که با گرفتن مجوز منتشر میشود؛ بازدهی مالی و اقتصادی مناسبی برای مترجم ندارد.
سهیل سمی دو کتاب «وات» و «مورفی» ساموئل بکت را برای نشر ققنوس ترجمه میکند. این دو مراحل پایانی کار ترجمه را میگذراند و به زودی تحویل ناشر خواهند شد.
این مترجم به خبرنگار ایلنا گفت: تفاوت دو داستان «وات» و «مورفی» در مقایسه با سایر کارهای بکت این است که به نظر میرسد این دو اثر داستاندارتر از مابقی کارهای این نویسنده هستند. «وات» داستان یک پیشخدمت است که با ظاهری که به نظر شبیه کارآگاه خصوصی میآید، وارد خانه شخصیتی به اسم «نات» میشود. حتا اسمهای این دو شخصیت طنزآمیز است. یعنی جواب همه سؤالاتِ «وات»، «نات» است. رمان درباره کوششهای پوچ این آدم برای شناخت «نات» است که در آخر هم چیزی از آن نمیفهمد. این کوششها فقط باعثمیشوند «وات» خودش را بیشتر بشناسد.
سمی در رابطه با ترجمه آثار نویسندگانی به غیر از بکت گفت: به جز ترجمه آثار بکت درحال حاضر ترجمه کتاب «چه شکارچی تنهایی است این دل» نوشته کارسون مک کالرز را برای انتشار به نشر ثالثسپرده ام و ترجمههایی از مجموعه آثار فروید مثل «مطالعاتی در باب هیستری» و «تفسیر رویا» هم یا به نشر جیحون تحویل داده شده و یا در همین هفته در اختیار این ناشر قرار خواهد گرفت.
این مترجم با اشاره به انتشار مجدد برخی از ترجمههایش گفت: از مجموعه ۹ کتابی که به دلایل ممیزی به مشکل خوردهاند؛ کتاب «ملعون و زیبا» فیتز جرالد و یکی دو اثر دیگر مجدد اجازه انتشار یافتند که امیدوارم این روند ادامه داشته باشد.
سمی در رابطه با وضعیت ترجمه در ایران و پاسخ به این سوال که آیا ترجمه یک هنر است یا یک حرفه، گفت: ترجمه هم درست مثل نقاشی یا هر هنر دیگری ترکیبی از فن و هنر است. مترجم هم نیازمند استفاده از خلاقیت و نگاه هنری در برگرداندن اثری است که برایش وقت میگذارد. متاسفانه در کشور ما به حرفه و هنر ترجمه اهمیت کافی و لازم را نمیدهند.
وی در ادامه افزود: استقبال از کتابهای ترجمه شده در کشور خوب است و مخاطبان زیادی این آثار را مطالعه میکنند اما کسانی که ترجمه را به عنوان حرفه خودشان انتخاب میکنند معمولا و اغلب مواقع کلاهشان پس معرکه است. در واقع نه نتها حمایتی از مترجمان صورت نمیگیرد بلکه تلاش چهار یا شش ماهه مترجم بیشتر اوقات در یک بازه زمانی طولانی در ارشاد معلق میماند و پس از دست کم یک سال و نیم یا دوسال هم که با گرفتن مجوز منتشر میشود بازدهی مالی و اقتصادی مناسبی برای خود مترجم ندارد.
سمی در پایان گفت: امیدوارم اوضاع و احوال ترجمه و مترجمان مورد توجه آنهایی که باید قرار بگیرد تا نسل جدید مترجمان ما به رخوت و بیانگیزگی دچار نشوند.