خیلی از رمان‌ها، رمان نیستند

ایلنا: یوسف انصاری(کارشناس بخش داستان نشر روزنه) معتقد است نویسندگان هنوز تصوری درستی از رمان ندارند و بیشتر کتاب‌هایی که به اسم رمان منتشر می‌شود، در واقع داستان بلند است.

وی درگفتگو با خبرنگار ایلنا، ضمن اشاره به رویکردهای نشر روزنه در انتشار آثار داستانی اظهار داشت: تا یکی دو سال قبل، رونه بیشتر به انتشار مجموعه‌داستان مبادرت داشت اما امسال بیشتر به دنبال انتشار رمان بوده‌ایم.

انصاری افزود: به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر، نویسندگان ما به اندازه‌ی کافی به حوزه‌ی داستان کوتاه پرداخته‌اند و نسبتا دست‌آوردهای خوبی نیز در این میان به دست آمده. اما حوزه‌ی رمان کمتر مورد توجه نویسندگان قرار داشته و ما سعی می‌کنیم تا حد امکان نویسندگان را به رمان‌نویسی متمایل کنیم.

وی ضمن بیان این مطلب که سیاست نشر روزنه، انتشار رمان کتاب‌اولی‌ها و پیشکسوت‌ها به موازات یکدیگر است، خاطرنشان کرد: جریان رمان نویسی اصیل ما که از نویسندگانی همچون صادق هدایت آغاز شده بود، تا دهه‌ی هفتاد توانست حرکت‌های خوبی داشته باشد اما از آن به بعد،‌ دچار تحریف‌های مختلفی همچون ساده‌نویسی و تمایل به سمت داستان‌های رئال شد.

این نویسنده ادامه داد: بسیاری از نویسندگان در دهه‌های اخیر در مورد رمان دچار کج‌فهمی شده‌اند. همانطور که اطلاع دارید رمان‌نویسی به سبک و سیاق داستان‌پردازی رئال، خیلی وقت است که به عنوان یک ژانر منسوخ شده اما به دلیل استقبال مخاطبان، در همه‌جای دنیا این دست رمان‌ها نوشته می‌شود.

وی اضافه کرد: مساله این است که در کشور ما و در دهه‌های اخیر، این دست رمان‌ها بیش از اندازه زیاد شده است. به عبارت دیگر تصور عمومی نویسنده‌ها از رمان، تصوری نیست که باختین به لحاظ نشری و تاریخی به آن اشاره می‌کند. برعکس؛ این تصور باب شده که هر داستان بالای 200 صفحه، رمان است!

انصاری ضمن بیان این مطلب که یک از دلایل اصلی گرایش نویسنده‌ها به داستان کوتاه و مغفول ماندن رمان‌نویسی گفت: وقتی یک مجموعه داستان با ممیزی مواجه می‌شود، نویسنده می‌تواند درنهایت یک یا دو داستان کوتاه را از مجموعه کنار بگذارد. اما ممیزی برای رمان، معنا و مفهوم دیگری را دارد و در بسیاری از موارد، اعمال اصلاحیه‌ها کتاب را بی‌ارزش و غیرقابل چاپ می‌کند.

وی با اشاره به زمان یک تا دو سالی که نویسنده صرف نگارش رمان می‌کند، ادامه داد: با این حساب نویسندگان ما ترجیح داده‌اند که بیشتر به سمت داستان کوتاه بروند تا مبادا زحماتی که در درازمدت برای رمان‌نویسی به خرج داده‌اند، نقش بر آب شود. بنابراین به نظر من ممیزی‌های شدید و سانسور، مهمترین نقش را در ازدیاد مجموعه داستان‌ها در مقابل تعداد رمان‌ها داشته است.

کارشناس بخش داستان نشر روزنه همچنین به برخی از نویسندگان و رویکردهای تفننی آن‌ها اشاره کرد و گفت: در این مدت، نویسندگانی روی کار آمدند که در واقع به شکل کاملا تفننی می‌نویسند و هر چند سال یک بار هم یک مجموعه داستان چاپ می‌کنند. ما براین باوریم که با افزایش نویسنده‌های تفننی هیچ کمکی به ادبیات داستانی ما نمی‌کند و ما به نویسندگان جدی نیاز داریم.

انصاری ضمن بیان این مطلب که نشر روزنه به دنبال انتشار رمان‌های واقعی و منطبق با تعاریف مدرن است، افزود: یکی دیگر از رویکردهای ما در نشر روزنه انتشار رمان‌های ایرانی با جلد گالینگور است؛ در حالی‌که هزینه‌ی گالینگور بودن جلد را در قیمت پشت جلد لحاظ نمی‌کنیم.

وی افزود: مدتی بود که تنها رمان‌های خارجی توسط ناشران با جلد گالینگور منتشر می‌شدند. به همین دلیل برای اینکه ما شان و جایگاه رمان ایرانی را بار دیگر در جای خود ارج نهیم، رمان‌های تالیفی را در بهترین کیفیت و با کمترین هزینه چاپ می‌کنیم.