شهلا حائری در گفتگو با ایلنا:
کتاب‌ها به خوبی نقد و معرفی نمی‌شوند
روزنامه‌نگاران و منتقدان می‌توانند در این شرایطی که بخش چاپ و نشر در کشور ما تحت فشار است، زمینه‌ی معرفی آثار را برای مردم ایجاد کنند تا خوانندگان به کتاب علاقه‌مند شود.
ایلنا: شهلا حائری بیشتر به عنوان مترجم و استاد دانشگاه شناخته می‌شود، اما او که دارای دکترای ادبیات فرانسه و تطبیقی است، چندی پیش اقدام به انتشار اولین رمان خود کرد؛ رمانی که پس از 2 ماه به چاپ دوم رسید. او معتقد است در شرایطی که خرید و فروش کتاب در کشور ما کمتر شده، روزنامه‌نگاران و منتقدان می‌توانند با ایجاد زمینه‌های مناسب برای معرفی آثار، مردم را به خرید کتاب ترغیب کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، حائری درباره‌ی چگونگی نگارش نخستین رمان خود با نام «بی‌خود و بی‌جهت» گفت: مدت‌ها بود تصمیم داشتم وارد عرصه‌ی نویسندگی شوم و بسیاری از دوستان و نویسندگان دیگر، من را به این کار تشویق می‌کردند. همواره تعدادی داستان کوتاه برای خودم می‌نوشتم و نگارش «بی‌خود و بی‌جهت» هم از یک داستان کوتاه شروع شد.
او افزود: تصمیم من این بود که «بی‌خود و بی‌جهت» یک داستان کوتاه باشد، اما در زمان نگارش به تدریج به آن اضافه شد تا در نهایت تبدیل به رمان شد. زمانی که این رمان را به ناشر (قطره) سپردم، به من اعلام کردند که نیازی به بازنویسی ندارد و به این ترتیب اولین رمان من منتشر شد.
این نویسنده از تصمیمش برای ادامه دادن کار نوشتن خبر داد و گفت در لابلای این کار، ترجمه را هم دنبال خواهد کرد.
حائری در مورد وضعیت استقبال از اولین رمانش گفت: در کل استقبال خوبی از این کتاب شده و در مدت دو ماه به چاپ دوم رسید. البته در شرایط فعلی و با توجه به پائین آمدن تیراژهای یک نوبت چاپ، شاید یک بار تجدید چاپ ملاک خیلی دقیقی محسوب نشود، اما به هر حال فروش خوبی داشته است. از طرف دیگر شبکه‌ی توزیع کتاب در ایران دچار مشکل و ضعف است و کتاب‌ها در خیلی از نقاط پیدا نمی‌شوند و خیلی از افراد به من می‌گویند کتاب را نداریم و یا خیلی از کتاب‌فروشی‌ها آن را در اختیار ندارند و این مسئله هم دلیل مهمی در کند بودن روند فروش کتاب‌هاست.
او از مشکلات حوزه‌ی نقد و معرفی کتاب در ایران به عنوان یکی دیگر از عوامل پائین بودن سرعت فروش کتاب‌ها یاد کرد و گفت: متأسفانه حوزه‌ی نقد ما چندان قوی نیست و مثلآ تاکنون هیچ نقدی بر رمان من انجام نشده است.
این نویسنده از نگارش یک رمان جدید خبر داد و گفت: موضوع این رمان درباره‌ی زنی میانسال و زندگی اوست. به دلیل مسافرت‌هایی که اخیرآ داشتم، در نوشتن آن مدتی وقفه افتاد و امیدوارم تا مدت ۲-۳ ماه آینده نگارش آن تمام شود، اما تصور نمی‌کنم برای نمایشگاه کتاب امسال آماده شود.
این مترجم ادامه داد: در عین حال مشغول ترجمه‌ی آخرین نمایشنامه‌ی «اریک امانوئل اشمیت» هستم و یکی، دو کتاب دیگر را برای ترجمه در نظر گرفته‌ام.
حائری در پاسخ به این سؤال که ارزیابی شما از وضعیت نشر کتاب و وضعیت ادبیات در سال ۹۱ چیست، توضیح داد: البته من نمی‌توانم به طور دقیق راجع به این مسئله اظهار نظر کنم و تصور می‌کنم ناشران بتوانند تصویر درست‌تری را از وضعیت ارائه کنند، اما به هر حال خود مسئله تیراژ‌ها، معرف شرایط و وضعیت است و نشان می‌دهد هم خوانندگان کمتر شده‌اند و هم ناشران با احتیاط‌تر رفتار می‌کنند.
او افزود: همین احتیاط ناشران باعث شده آثار بسیاری از نویسنده‌های جوان برای انتشار با مشکل روبرو شود. به طور کلی تصور نمی‌کنم نویسندگان و دست اندرکاران بخش کتاب، دست از کار بردارند و مطمئنآ کار خود را ادامه می‌دهند.
این مترجم به نقش رسانه‌ها برای کمک به جریان کتاب و بهبود شرایط اشاره کرد و گفت: روزنامه‌نگاران و منتقدین می‌توانند در این شرایطی که بخش چاپ و نشر در کشور ما تحت فشار است، زمینه‌ی معرفی آثار را برای مردم ایجاد کنند تا خوانندگان به کتاب علاقه‌مند شود. در شرایط فعلی، همین مسئله می‌تواند نفسی تازه به این بخش بدمد.
حائری تأکید کرد: این کمبود اطلاع‌رسانی باعث افسوس است. خود من وقتی برای خرید کتاب به کتاب‌فروشی می‌روم، با قفسه‌های کتابی روبرو می‌شوم که با بسیاری از آن‌ها آشنایی ندارم، زیرا در هیچ‌جا چیزی درباره‌ی آن‌ها نخوانده‌ام و نمی‌دانم کدام کتاب به درد من می‌خورد. در کنار این بی‌اطلاعی، جای بسیاری از آثار در کتاب‌فروشی‌ها خالی است و ضعف جریان توزیع کتاب بیشتر از قبل به چشم می‌آید. البته شاید دلیل این کمبود کتاب، عدم درخواست خود کتاب‌فروشی‌ها هم باشد؛ چون فکر می‌کنند ممکن است آثار فروخته نشوند و کتاب‌ها روی دستشان بمانند.
