یحیی دهقانی در گفتگو با ایلنا:
شرایط خوبی بر حوزه‌ی خرید و فروش كتاب حاکم نیست
قیمت خیلی از کالا‌ها ظرف یک سال حداقل ۲ یا ۳ برابر شده است، اما آیا قیمت یک کتاب را هم می‌توان ۳ برابر کرد؟ از هر طرف بر سر کتاب زده‌ایم و در حالت عادی هم با همان قیمت مردم کتاب زیادی نمی‌خرند، با افزایش قیمت هم خرید‌ها کمتر می‌شود.
ایلنا: یحیی دهقانی؛ مدیر انتشارات مبتکران معتقد است یکی از مشکلات حوزه‌ی کتاب، عدم پذیرش افزایش قیمت کالاهای این بخش از جانب وزارت ارشاد و خریداران است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، دهقانی درباره‌ی ارزیابی خود از وضعیت کلی حوزه‌ی نشر دانشگاهی در سال ۹۱ گفت: در اینکه وضعیت کلی نشر در سال ۹۱ بی‌اندازه خراب بوده، هیچ شکی نیست. در ابتدای این هفته رئیس مجلس در مراسم افتتاحیه‌ی نمایشگاه کتاب «یاد یار مهربان»، در صحبت‌های خود به وجود مشکل در بخش نشر و کاغذ اشاره کرد و بر لزوم افزایش بودجه‌ی این بخش تأکید کرد. در همان مراسم وزیر ارشاد هم درخواست افزایش بودجه‌ی بخش فرهنگ و نشر را به شکل جدی مطرح کرد.
او افزود: نزدیک به ۷ ماه است که اتحادیه‌ی ناشران و کتاب‌فروشان تهران و سایر نهادهای مرتبط به همراه وزارت ارشاد برای حل بحران کاغذ در تلاش هستند، اما این قیمت مدام در نوسان است و ثباتی در این بازار دیده نمی‌شود. به هر حال این حرف‌ها و تأکیدات مقامات نشان می‌دهد نشر نیازمند توجه جدی است.
مدیر انتشارات مبتکران به بیست و ششمین نمایشگاه کتاب تهران اشاره کرد و گفت: با وجود هر مشکلی، ناشران دانشگاهی و به طور کلی تمام ناشران اجبارآ در این نمایشگاه شرکت خواهند کرد، چون در چنین وضعیتی، نقدینگی و درآمدی را برای ناشران در پی دارد که هر قدر هم ناچیز باشد، باز هم برای ناشران مهم است. در این وضعیت که قیمت‌ها مدام به دلیل تورم بالا‌تر می‌روند، قیمت کتاب ثابت می‌ماند، به همین دلیل اگر بالای قله کوه هم محلی برای فروش کتاب ایجاد شود، ناشران برای فروش به آنجا می‌روند.
دهقانی در مورد پیش‌بینی خود از وضعیت نمایشگاه کتاب تهران به عنوان نمونه به نمایشگاه یاد یار مهربان اشاره کرد و گفت: وضعیتی که دیروز در نمایشگاه یاد یار مهربان دیدم، حاکی از این است که اصلآ شرایط خوبی بر حوزه‌ی خرید و فروش حاکم نیست و بخش جنبی این نمایشگاه که خرید و فروش به صورت پرداخت پول انجام می‌شود، کاملآ آرام بود.
او قرار گرفتن نمایشگاه یاد یار مهربان را در روزهای پایانی سال بر رکود این نمایشگاه بی‌تأثیر ندانست و گفت: به هر حال با توجه به فرهنگی که بین مردم وجود دارد، در این روز‌ها بیشتر به دنبال خرید چیزهای دیگری هستند. نمایشگاه یاد یار مهربان امسال هم اجبارآ در این زمان برگزار شده و از طرف دیگر برگزاری همزمان نمایشگاه مد و لباس در مصلای تهران هم در این کاهش مخاطب بی‌تاثیر نبوده است، اما مسئله‌ی اصلی همان کاهش توان مالی مردم و عدم علاقه‌ی آن‌ها به خرید کتاب است.
مدیر انتشارات مبتکران درباره‌ی چالش‌های عمده‌ای که نشر در سال ۹۱ با آن‌ها دست به گریبان بوده هم گفت: مهم‌ترین مشکل در این حوزه بدون شک بحث کاغذ بود که نوسانات آن در مقاطع مختلف به شدت بر روند فعالیت ناشران تأثیر گذاشت. مشکل مهم دیگر این حوزه همان عدم افزایش قیمت کتاب با توجه به افزایش تورم است. البته این مسئله مربوط به امسال نیست و همواره برقرار بوده، اما ظرف یک سال اخیر و تورم زیادی که بر اقتصاد کشور وارد شد، بیش از پیش به چشم آمد.
دهقانی ادامه داد: البته قانون و مقررات و آئین‌نامه‌ای در وزارت ارشاد وجود ندارد که بر طبق آن بالا بردن قیمت کتاب‌های منتشر شده ممنوع باشد، اما این وزارت‌خانه تا حد امکان و در جایی که امکان برخورد داشته باشند، جلوی آن را می‌گیرند. مثلآ در نمایشگاه کتاب تهران یا نمایشگاه‌های کتاب شهرستانی، از ورود کتاب‌هایی که افزایش قیمت داشته‌اند جلوگیری می‌شود و این قانون به صورت نانوشته توسط وزارت ارشاد جاری است. به هر حال ممکن است بعضی از ناشران قیمت‌های خود را بعد از مدتی افزایش دهند، اما بسیاری هم برای جلوگیری از مشکلات بعدی، از این کار پرهیز می‌کند.
این ناشر از عدم وجود ظرفیت افزایش قیمت کتاب برای خریداران به عنوان مشکل دیگری که پیش روی افزایش قیمت کتاب‌ها قرار دارد یاد کرد و گفت: قیمت خیلی از کالا‌ها ظرف یک سال حداقل ۲ یا ۳ برابر شده است، اما آیا قیمت یک کتاب را هم می‌توان ۳ برابر کرد؟ از هر طرف بر سر کتاب زده‌ایم و در حالت عادی هم با همان قیمت مردم کتاب زیادی نمی‌خرند، با افزایش قیمت هم خرید‌ها کمتر می‌شود. مردم افزایش قیمت بسیاری از کالاهای غیرضروری‌تر از کتاب را می‌پذیرند، اما افزایش قیمت کتاب را نه. اینکه قیمت کتاب افزایش نمی‌یابد ارزش نیست، یک درد است.
