وزیر بهداشت:
مهمترین کار ما باید تزریق امید به دانشجو و دانشگاه باشد
وزیر بهداشت گفت: همواره معتقدم که فرهنگ، طلایی‌ترین عنصر تاریخ یک مملکت است و به خصوص در عرصه‌های سخت و برهه‌های حساس تاریخی یک کشور، فرهنگ نه تنها ابزار پیوند اقوام بلکه بزرگترین سرمایه برای تاب‌آوری یک ملت است.
به گزارش ایلنا، سعید نمکی در پانزدهمین اجلاس معاونین فرهنگی و دانشجویی دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور اظهار داشت: ۳۰ سال پیش در یک بررسی از مرگ و میر کودکان در جهان به این نتیجه رسیدیم که آمریکایی‌ها ۳ برابر ژاپنی‌ها برای کاهش مرگ و میر نوزادان کمتر از یک سال هزینه می‌کردند و این شاخص در آمریکا، ۳ برابر ژاپن بود و دریافتیم که آنچه باعث می‌شود ژاپن یک سوم مرگ و میر نوازدان کمتر از یک سال داشته باشد و یک سوم هزینه کند، استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی مردم ژاپن است.
وی افزود: یک زن در ژاپن هرگز در ملا عام سیگار نمی‌کشید، مشروب مصرف نمی‌کرد، به سنت‌های دیرینه‌اش وفادار بود، غذاهای سنتی کشورش را بر غذاهای وارداتی ترجیح می‌داد، فرهنگ زیست و شیوه زندگی‌اش متناسب با الگوهای آمیخته با سلامت بود بنابراین امروز بیش از هر روز نیازمند استعانت از فرهنگ برای تاب‌آوری در کشوری هستیم که از هر سو مورد هجمه و فشار بیرونی است.
وزیر بهداشت یادآور شد: معاونین فرهنگی و دانشجویی دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی از موثرترین معاونت‌هایی هستند که می‌توانند در تاب آوری و ارتقای علمی و روانی و اثربخشی تربیت شدگان دانشگاه‌ها در جامعه‌ها نقش داشته باشند.
بیانیه گام دوم انقلاب، باید سرلوحه همه ما باشد
دکتر نمکی با اشاره به اولویت های فرهنگی در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور، تصریح کرد: آنچه امروز باید سرلوحه همه ما قرار گیرد، بیانیه ارزشمند گام دوم انقلاب است که مقام معظم رهبری ابلاغ کردند و تقاضا دارم که همکاران ما با مداقه بیشتر یکبار دیگر این بیانیه را مرور کنند چون این بیانیه یکی از قوی‌ترین اسناد بالادستی بعد از انقلاب است که بسیار هوشمندانه و مدبرانه تنظیم شده است.
وی از ارتقای سلامت روان در دانشگاه‌ها و جامعه به عنوان یکی از اولویت‌های مهم معاونت فرهنگی و دانشجویی یاد کرد و افزود: مردم غمگین غم‌زده‌ای داریم که مستعد هرگونه فروپاشی شخصیتی هستند. میزان غم و اندوه، فراتر از توانمندی جسمی در جامعه به همگان تحمیل می‌کنیم. بارها مقام معظم رهبری، رییس‌جمهور و مقام‌های علمی و اجرایی کشور فرمودند که چه اصراری بر غمگین زیستن مردم داریم و چرا به جای شادمانی، غم را به خانواده ها و جامعه تحمیل می‌کنیم.
وزیر بهداشت با بیان اینکه امروز جوانان کشور، کودکی نکرده و سالمندان کشور، جوانی نکرده، پیر شده‌اند، گفت: جوانان کشور از کودکی در کلاس های کنکور باید حضور پیدا کنند و مهمانی نمی‌روند و در فضای مجازی، مراودات کلامی دارند و اجتماعی رشد نمی‌کنند و انتظار داریم که این جوانان در کنکور، رتبه‌های برتر را کسب کنند و این جوانان، مقدار زیادی محفوظات دارند که در مغز خود نگه داشته‌اند.
دکتر نمکی یادآور شد: داگلاس نورث که یکی از دانشمندان برتر جهان است می‌گوید "سرمایه یک کشور، چاه‌های نفت، اتوبان‌ها و کارخانه‌های آن نیست بلکه دانش‌آموزانی هستند که روی نیمکت مدارس نشسته‌اند و می‌توانند باعث توسعه کشورشان شوند" وقتی اجازه بازی و نشاط و شادی کردن به کودکان نداده‌ایم و این کودکان وقتی به نوجوانی و جوانی رسیدند، انسان‌های افسرده‌ای هستند که با فضای افسردگی‌زای دانشگاه‌ها، وضعیت نامناسب‌تر می‌شود.
مهمترین کار ما باید تزریق امید به دانشجو و دانشگاه باشد
وی تاکید کرد: مهمترین کار ما باید تزریق امید به دانشجو و دانشگاه باشد البته فضای امروز دانشگاه ها، غم انگیز است و از سازمان صدا و سیما که در ایجاد تلطیف و تحول در فضای روانی جامعه کمک می کنند، سپاسگزارم چون دورانی در پایان سریال ها می دیدیم که از سازمان پزشکی قانونی، بهشت زهرا و سازمان امور زندانها تشکر می کردند و می بینیم که در تشیع، ۱۴ ولادت و ۱۳ وفات وجود دارد و یک تولد اضافه برای شادتر زیستن و امیدوارتر زندگی کردن مردم وجود دارد اما فضای جامعه با گریه، ماتم، غصه و اندوه همراه است.
وزیر بهداشت، افسردگی را عاملی برای اعتیاد، خودکشی، آسیب ها و فروپاشی اجتماعی دانست و گفت: بنده قبول ندارم که فقر اقتصادی عامل افسردگی است چون می بینیم که پولدارهای افسرده و غمگین در کشور، کم نیستند و متاسفانه فضا و جو به گونه ای است که ناامیدی و یاس را در جامعه پمپاژ می کنیم، نکات مثبت را تاریک جلوه می دهیم، نکات مکدر را سیاه تر از قبل جلوه می دهیم و با وجود هزاران امید در جامعه اما ناامید کننده ترین ها را با دانشجویان مطرح می کنیم، بنابراین اولین رسالت ما این است که فضای دانشگاه‌ها را به سمت شادی و نشاط ببریم.
نمکی با اشاره به تفاوت نشاط و بی هویتی و بی حرمتی، یادآور شد: هزاران فعالیت شادمانه سنگین وجود دارد و به محض ورود به تلطیف فضای دانشگاه ها، هجمه ای از بیرون به طور سنگین بر ما آوار می شود که این مسئولان، دانشگاه ها را به سمت بی هویتی و شکستن حرمت ها می برند و نباید از هجمه‌ها ترسید و در مقابل آنها ایستادگی و درست برنامه ریزی کرد و نباید اجازه دهیم که موازین اخلاقی و شرعی، مخدوش شود و فرزند شهیدی دل شکسته شود از اینکه مبانی که خون شهدا حافظ آنها بوده، پایمال شود.
غم شکن باشید
وی خطاب به معاونین فرهنگی و دانشجویی دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور، گفت: سعی کنید غم شکن باشید و این رسالت شما است که نسل جوان را از آشفته بازار روح و روان به سمت فضای لطیف شادمان رهنمون کنید و هنرمندانه است که سعی کنید هم چارچوب‌های نظام، انقلاب و حرمت شهدا محفوظ بماند و هم برای فضای غم‌انگیز که سرمایه‌های اجتماعی را نابود می‌کند و به سمت روان پریشی مزمن و فروپاشی شخصیتی می‌برد، راهکار و علاج پیدا کنید.
وزیر بهداشت یادآور شد: امروز دانشگاه‌ها و دانشجویان دچار بی خویشتنی شده‌اند. ایران کشوری با فرهنگ و دیرینه بسیار غنی است و دانشجویان، همه دانشمندان خارجی را به خوبی می‌شناسند اما شناخت کاملی از حافظ، سعدی، فردوسی، ابوعلی سینا و جرجانی ندارند در حالیکه از این ظرفیت‌ها در دانشگاه‌ها استفاده نمی‌کنیم و دانشجویان دچار بی‌خویشتنی می‌شوند و پا به رکاب مهاجرت هستند و غیر از بی مهری‌ها، یکی از دلایل تمایل دانشجویان به مهاجرت این است که برخی دانشجویان با روش آموزش ما، علاقه‌ای به آب و خاک خود ندارد.
نمکی تاکید کرد: باید آمیزش دانشجویان با فرهنگ غنی خودشان را برگردانیم و متاسفانه در دروس دانشگاهی، آشنایی با مفاخر علمی و فرهنگی کشور، آموزش داده نمی‌شود و این ضعف ما است. در دنیا می‌گویند توسعه اگر در کشوری رخ بدهد که دیرینه فرهنگی ندارد، توسعه وارداتی است و پایدار نخواهد بود و توسعه‌ای پایدار است که مردمان آن سرزمین مبتنی بر فرهنگ جوامع‌شان، علم و حتی علم وارداتی و ناب‌ترین اندیشه‌های جهانی را بومی کنند و این کار را در دانشگاه ها نکرده‌ایم.
وی ضمن انتقاد از تربیت تک بعدی دانشجویان، اضافه کرد: روح‌های لطیفی در دانشگاه‌های علوم پزشکی وجود دارد که روح لطیف شان با درس‌هایی که برای آنها طراحی می‌کنیم، مچاله می شود و یکی از رسالت‌های ما باید یافتن قسمت‌های لطیف روح دانشجویان باشد که در این زمخت روزگار، از بین نروند. در دوران قدیم ادیبان طبیب و اساتید طب داشتیم که تار می‌نواخت و فلسفه می‌دانست اما امروز فوق تخصص زیاد داریم اما افرادی که روح های لطیف‌شان گل کرده باشد، به ندرت داریم و این لطافت روحی به ندرت از دست می‌رود.
انسان های تک بعدی، موثر نیستند
وزیر بهداشت با بیان اینکه انسان های تک بعدی، موثر نیستند، گفت: انسان های تک بعدی ارتباط بسیار کندی با جامعه دارند و اگر لطافت از روح برود، طبیب دیگر طبیب زمختی خواهد بود که در این صورت با کامپیوتر و ماشین تفاوتی ندارد و باید لطافت ها را به گونه ای، احیا کنیم.
باید زبان گفتمان‌مان با دانشجویان را عوض کنیم
دکتر نمکی اظهار داشت: با دانشجویان با زبان مناسب خودشان حرف نمی زنیم و زبان گفتمان ما با آنها، با شرایط روحی، خلقی و اجتماعی آنها متناسب نیست و باید زبان گفتمان مان را عوض کنیم و لطیف تر و عاشقانه تر با درک شرایط دانشجویان با آنها حرف بزنیم. متاسفانه با مشاهده کوچک‌ترین خطاها، در برخی موارد می خواهیم با اشد مجازات با آنها برخورد کنیم و همواره می‌گویم وقتی خداوند آدم و حوا را خلق کرد، تخلف میوه ممنوعه رخ داد و وقتی ۴ نفر شدند، جرم اتفاق افتاد و برادر، برادر خودش را کشت.
وی افزود: چه توقعی از دانشجویان در شرایط سخت اقتصادی و خانوادگی داریم که همه اصول ما را رعایت کند و ما هم ذره ای، خطاپوشی و محبت نکنیم؟ باید زبان گفتگو با دانشجویان را با گذشت و محاوره مناسب با این نسل، عوض کنیم چون نسل امروز، زخم خورده و پریشان خاطر است و باید گفتمان با این نسل را عوض کنیم. امروز شبکه های اجتماعی یک واقعیت و ابزار هستند اما باید از این ابزار بهترین استفاده را کرد و نمی‌توان شبکه های اجتماعی را به روی جوانان ببندیم و هنر معاونین فرهنگی و دانشجویی این است که از ابزار شبکه‌های اجتماعی در راستای ارتقای شخصیت دانشجویان استفاده کنند.
وزیر بهداشت یادآور شد: به بقراط گفتند کدام یک از داروهایت موثرتر بود؟ فکر کرد و گفت مهربانی و گفتند اگر این دارو اثر نمی‌کرد، چه کاری انجام می دادی، که فکر کرد و گفت مقدار آن را افزایش می‌دادم بنابراین هیچ زبانی در نسل جوان، موثرتر از عشق و مهربانی نیست و تقاضا دارم که از ابزار تنبیه و خشونت به عنوان آخرین فرصتی که دیگر چاره‌ای نیست استفاده کنید که البته اعتقاد دارم جوانی نداریم که نشود با مهربانی آن را به مسیر درست هدایت کرد.
لزوم توجه به نخبگان
نمکی ضمن تاکید بر اهمیت توجه بیشتر به نخبگان، گفت: روش برخورد با نخبگان دانشگاه‌ها باید متفاوت با بقیه باشد و باید به گونه‌ای با آنها برخورد کرد که با کوچک‌ترین جذبه‌ای در بیرون از مرزها، به مهاجرت فکر نکند و این نخبگان، روح‌های لطیف والایی دارند که اگر آنها را در نیابیم، سرمایه‌های اجتماعی را از دست داده‌ایم و باید به نخبگان هوشی، سیاسی و علمی بیشتر توجه کرد و برای آنها برنامه داشت چون برخی از آنها در اوج نخبگی، به افسردگی کشیده می‌شوند.
وی با بیان اینکه الگوها و اسطوره‌های اخلاقی در دانشگاه‌ها باید بیشتر شوند، گفت: روزی اسطوره‌هایی داشتیم که در دانشگاه‌ها، الگوی ما بودند و تعداد ستاره های فروزانی که در تیرگی شب، راه را با آنها پیدا می‌کردیم، کم شده اند اما تعداد مقاله، سفرهای خارجی و بورس تحصیلی پر‌ارزش‌تر از این شده‌اند که به دانشجویان الگوهای اخلاقی را بشناسانیم البته اساتید اخلاق مدار زیادی در کشور هستند که تعدادشان باید بیشتر شود و نیازمند الگوهایی هستیم که دانشجویان به آنها تاسی کنند و درس‌هایی بیاموزند که فراتر از درس معمول در دانشگاه‌ها است.
وزیر بهداشت در خصوص معیشت دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی گفت: معیشت باید به عنوان یکی از بحث های جدی در دانشگاه ها برای دانشجویان و رزیدنت‌ها مورد توجه قرار گیرد. دو مشکل در این زمینه داریم یکی توسعه بی رویه دانشگاه ها و پذیرش تعداد زیاد دانشجو در رشته هایی که برای آنها برنامه ای نداریم و دیگری اینکه بودجه های فرهنگی و دانشجویی در کلان بودجه دانشگاه‌ها، گم است و از امروز، دستور می دهیم که بودجه های فرهنگی و دانشجویی مستقیما تحت نظر معاونین فرهنگی و دانشجویی دانشگاه ها قرار گیرد.
نمکی اضافه کرد: زمانی که سازمان برنامه و بودجه بودم، منابعی را به وزارت بهداشت دادیم که به جای هزینه کرد در دانشگاه ها، در حساب های بانکی سپرده شد و در شرایطی که دانشگاه ها برای حل مشکلات شان به منابع مالی نیاز داشتند، این منابع در بانک، سپرده گذاری شد تا از محل سود آن، هزینه کنیم و از امروز قول می دهم که دستور دهم که بودجه فرهنگی و دانشجویی دانشگاه ها جدا شوند و در اختیار معاونین فرهنگی و دانشجویی قرار گیرد.
وی یادآور شد: امسال یکی از سخت‌ترین سالهای بعد از انقلاب را سپری می کنیم البته بنده احساس خستگی نمی کنم چون به عشق مردم آمده ام اما سالی، سخت تر از امسال در دوران بعد از انقلاب اسلامی نداریم چون فشار دشمن، به این خاطر است که کار را رها کنیم اما به لطف خدا، حرمت خون شهدا و پشتکار ملت ایران که هیچ گاه در مقابل هیچ زوری، زانو نزده و با راهنمایی های مقام معظم رهبری و دلسوزی های دولت، از این گذار با افتخار عبور خواهیم کرد چنانکه دوران دفاع مقدس را آبرو مندانه گذراندیم و تنها کشوری در جهان هستیم که بعد از جنگ، یک سانتی متر از خاک خودمان را پشت میز مذاکره پس نگرفتیم.
سرانه دانشجویان نباید کمتر از میزان مشخص شده پرداخت شود
وزیر بهداشت با اشاره به وجود منابع محدود و تقاضاهای نامحدود در کشور، خاطرنشان کرد: علیرغم فشارهای اقتصادی چون بودجه دانشجویی و فرهنگی به نسبت بودجه کلان کشور، خیلی بزرگ نیست و اثربخشی یک ریال در این حوزه، بیشتر از سایر حوزه ها است، قول می دهم که اجازه ندهم سرانه دانشجویان کمتر از میزان مشخص شده ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی پرداخت شود.
نمکی یادآور شد: انتظار داریم که کارگروه ها و کمیته‌هایی از معاونین فرهنگی و دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی تشکیل شود که نقشه راهی برای توسعه فرهنگ کشور ترسیم شود. ۱۲ برنامه توسعه در کشور داشته‌ایم اما در هیچ کدام از آنها، جایگاه انسان توسعه یافته را در نظر نگرفته‌ایم و امروز در ادبیات توسعه می‌گویند، انسان، ابزار توسعه نیست و انسان توسعه یافته هدف غایی توسعه است و برای این انسان توسعه یافته نیازمند نقشه راه هستیم.
وی تاکید کرد: اگر به روح دانشجو، فرهنگ ملی، اعتقادات و باورهای دانشجویان توجه نکنیم، انسان توسعه یافته از او بیرون نمی آید و می بینیم که بسیاری از افرادی که برای ساخت مواد شیمیایی و بمب به داعشی‌ها کمک می کنند، فارغ التحصیلان الکترونیک و رشته‌های دیگر از دانشگاه های خوب دنیا هستند اما این افراد توسعه یافتگی فرهنگی ندارند و از بدوی ترین اقوام تاریخ، خشن تر هستند.
بسته تحول فرهنگی دانشگاه‌ها تهیه شود
وزیر بهداشت در پایان اظهار داشت: با مدرک دکترا یا فوق دکترا، انسان ها توسعه یافته نمی‌شوند و برای انسان توسعه یافته باید یک بسته تربیتی تعریف کرد و تقاضا دارم که بسته تحول فرهنگی در دانشگاه‌ها متناسب با شان جمهوری اسلامی با استفاده از مبانی بیانیه گام دوم انقلاب، تهیه شود و در آن از متخصصان روان شناسی، جامعه‌شناسی، تاریخ، فلسفه، عرفان و علوم تربیتی کمک گرفته شود. به دنبال تحول فرهنگ باشید چون با تحول فرهنگ می توان در جامعه تحول ایجاد کرد.
